การศึกษาปัจจัยสัมพันธ์ของการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในโรงพยาบาลบางคล้า อำเภอบางคล้า จังหวัดฉะเชิงเทรา

บทคัดย่อ

ที่มาและความสำคัญ โรคเบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่พบได้บ่อยในภูมิภาคต่างๆ ทั่วโลก และยังเป็นปัญหาคุกคามสุขภาพของคนไทย ผู้ป่วยที่ควบคุมโรคไม่ดีจะมีการดำเนินโรคที่รุนแรง และเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ตามมา จนอาจจะเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ภาวะแทรกซ้อน ที่สำคัญนี่นึกถึงคือ ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ซึ่งพบว่ามีผู้ป่วยมารับการรักษาที่ห้องฉุกเฉินโรงพยาบาลบางคล้าด้วยภาวะนี้ประมาณ 50 ครั้งต่อปี เฉลี่ยเดือนละ 4-5 ครั้ง การศึกษาวิจัยในครั้งนี้จึงเป็นการศึกษาเพื่อหาปัจจัยเสี่ยงที่มีผลทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 เพื่อพัฒนาและกำหนดแนวทางในการดูแลรักษาผู้ป่วยให้มีประสิทธิภาพสูงสุดต่อไป ระเบียบวิธีการวิจัย การวิจัยภาคตัดขวางเชิงวิเคราะห์ (analytical cross-sectional study) โดยใช้ข้อมูลทุติยภูมิจากฐานข้อมูลผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิด ที่ 2 ของโรงพยาบาลบางคล้า ตั้งแต่ปี พฤษภาคม พ.ศ. 2558 ถึง เมษายน พ.ศ. 2559 จำนวนทั้งสิ้น 1,969 ราย โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อค้นหาปัจจัยที่สัมพันธ์ของการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ซึ่งการวิเคราะห์ข้อมูลจะดำเนินการด้วยวิธี multiple logistic regression และนำเสนอผลการศึกษา ระดับความสัมพันธ์ด้วย odds ratio ที่ระดับความเชื่อมั่น 95% (p-value < 0.05) ผลการศึกษา ผู้เข้าร่วมงานวิจัยจากการเก็บข้อมูลมีจำนวนทั้งสิ้น 1,969 คนจากฐานข้อมูลผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ของโรงพยาบาลบางคล้า ที่ทราบถึงการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ โดยพบว่ามีผู้ป่วยจำนวนมากถึงร้อยละ 1.52 ที่เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำจนทำให้ต้องมาที่โรงพยาบาลบางคล้า ซึ่งนับเป็นตัวเลขได้จำนวน 30 คน โดยพบว่ามีผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่สองจำนวนมากถึงร้อยละ 1.52 ที่เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำจนทำให้ต้องมาที่โรงพยาบาลบางคล้า ซึ่งนับเป็นตัวเลขได้จำนวน 30 คน การวิเคราะห์แบบ Multiple logistic regression analysis พบว่าการวิเคราะห์แบบ univariable analysis พบว่าการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำนั้น นั้นขึ้นกับ เพศหญิง (p-value: 0.03) และค่า creatinine ที่มากกว่า 2.0 (p-value: < 0.01) และเมื่อนำตัวแปรเหล่านี้ไปวิเคราะห์แบบ multivariable analysis ได้ผลพบว่า เพศหญิง (OR: 3.17; 95%CI: 1.19-8.42) ค่า Creatinine ที่มากกว่า 2.0 (OR: 6.08; 95%CI: 2.38-15.50) สรุปผลและข้อเสนอแนะ มีผู้ป่วยร้อยละ 1.52 เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำจนทำให้มาโรงพยาบาล ซึ่งอาจจะ เป็นจำนวนที่ไม่มาก แต่ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำเป็นภาวะที่อันตรายถึงแก่ชีวิต แพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ควรให้ความสำคัญเป็นพิเศษแก่ผู้ป่วยเบาหวานที่มีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ พบว่าผู้ป่วยเพศหญิง และค่า Creatinine ที่มากกว่า 2.0 เป็นปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ซึ่งผลงานวิจัยนี้สอดคล้องกับงานวิจัยอื่น ๆ แพทย์จึงควรพิจารณาการรักษาโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในกลุ่มผู้ป่วยหญิง และกลุ่มผู้ป่วยที่มีค่า creatinine มากกว่า 2.0 อย่างระมัดระวัง