การศึกษาความชุกของภาวะหลอดเลือดแดงปอดอุดตันจากลิ่มเลือดในผู้ป่วยที่เป็นโรคมะเร็ง โดยใช้เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ความเร็วสูง 64 สไลซ์ของช่องอก ณ โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า

Abstract

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาหาความชุกของภาวะหลอดเลือดแดงปอดอุดตันจากลิ่มเลือดของผู้ป่วยที่เป็นโรคมะเร็ง โดยใช้เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ความเร็วสูง 64 สไลซ์ วิธีการศึกษา : รวบรวมผลเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ของผู้ป่วยโรคมะเร็งที่มาตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ของช่องอกแบบฉีดสารทึบรังสี ณ โรง พยาบาล พระมงกุฎเกล้า ในช่วงเดือนพฤษภาคม 2552 ถึง เดือนธันวาคม 2552 นำมาจัดหมวดหมู่ตามชนิดของมะเร็ง ตำแหน่งของหลอดเลือดแดงในปอดที่พบลิ่มเลือดอุดตัน และการรักษา รวมทั้งข้อมูลทั่วไปของผู้ป่วย ตามหมวดหมู่ที่กำหนดแล้วนำมาคำนวณและวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติ ผลการศึกษา: จากผู้ป่วยที่เป็นโรคมะเร็งจำนวนทั้งสิ้น 288 คน ที่มาตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ของช่องอกแบบฉีดสารทึบรังสี ประกอบด้วย ผู้ป่วยเพศชายจำนวน 216 คน ผู้ป่วยเพศหญิงจำนวน 72 คน และอายุเฉลี่ยของผู้ป่วย เท่ากับ 56 ปี ในจำนวนนี้ พบว่าผู้ป่วยโรคมะเร็งมีภาวะหลอดเลือดแดงปอดอุดตันจากลิ่มเลือดจำนวน 7 คน (2.4%) โดยพบภาวะดังกล่าวในผู้ป่วยกลุ่มมะเร็งปอดมากที่สุดคิดเป็นร้อยละ 71 ของจำนวนผู้ป่วยที่มีภาวะหลอดเลือดแดงปอดอุดตันจากลิ่มเลือด ตำแหน่งของหลอดเลือดแดงปอดที่มีการอุดตันจากลิ่มเลือดที่พบมากที่สุดคือ segmental pulmonary artery คิดเป็นร้อยละ 39 ของจำนวนเส้นเลือดที่มีการอุดตันทั้งหมด และ พบน้อยที่สุดที่ main pulmonary artery คิดเป็นร้อยละ 11 จากผู้ป่วยทั้ง 7 คนที่พบภาวะพบว่าหลอดเลือดแดงปอดอุดตันจากลิ่มเลือด มีผู้ป่วยจำนวน 5 คน ได้รับการรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือด ส่วนผู้ป่วยจำนวน 2 คนที่ไม่ได้รับการอ่านผลว่าพบภาวะหลอดเลือดแดงปอดอุดตันจากลิ่มเลือดแต่ผู้ป่วยยังมีชีวิตอยู่ สรุปผลการศึกษา: พบความชุกของภาวะหลอดเลือดแดงปอดอุดตันจากลิ่มเลือดร้อยละ 2.4 ของผู้ป่วยโรคมะเร็งที่มารับการเอกซเรย์ช่องอกด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ความเร็วสูง 64 สไลซ์ แบบฉีดสารทึบรังสี โดยพบในผู้ป่วยกลุ่มมะเร็งปอดมากที่สุด และตำแหน่งของหลอดเลือดแดงปอดที่มีการอุดตันจากลิ่มเลือดที่พบบ่อยที่สุดคือ segmental pulmonary artery มีผู้ป่วยจำนวน 2 คนที่ไม่ได้รับการอ่านผลว่าพบภาวะหลอดเลือดแดงปอดอุดตันจากลิ่มเลือด แต่ไม่มีอาการแสดงของภาวะดังกล่าวแต่ผู้ป่วยยังมีชีวิตอยู่ ซึ่งอาจเกิดจากลิ่มเลือดมีขนาดเล็กหรือพบลิ่มเลือดในหลอดเลือดแดงปอดเพียงเส้นเดียว

คำสำคัญ: ความชุก • ภาวะหลอดเลือดแดงปอดอุดตันจากลิ่มเลือด • ภาวะหลอดเลือดแดงปอดอุดตันจากลิ่มเลือด • เครื่องเอซเรย์คอมพิวเตอร์ความเร็วสูง

Abstract

Objective: To determine the prevalence of pulmonary emboli (PE) in oncologic patients evaluated by 64 slices Multidetector Computed Tomography (MDCT 64 slices). Methods: This retrospective study was approved by the institutional review board, reviewed 288 contrast-enhanced thoracic MDCT 64 slices examination of cancer patients, done from May 2009 to December 2009, at Radiology Department, Phramongkutklao Hospital, were reviewed for presence and distribution of pulmonary emboli. CTA pulmonary artery in case of suspected PE and follow up CT of known PE were excluded. Radiology reports of all cases were reviewed were reviewed for demographic data, type of underlying neoplasm. Clinical record of positive cases were reviewed for treatment and clinical outcome. Results: The study sample consisted of 288 thoracic MDCT examinations (216 males, 72 females; mean age, 56 years). Seven of the 288 cases (2.4%) had PE. The highest prevalence of pulmonary emboli were found in patient with lung cancer (71%). In these seven patients, the pulmonary arterial locations were mostly seen in segmental pulmonary artery (39%), and lessly seen in main pulmonary artery (11%). Five of seven positive cases were treated by anticoagulant drug, the other two were missed but the patients survived. Conclusion: Prevalence of pulmonary emboli in cancer patients evaluated by contrast-enhanced thoracic MDCT 64 slices examination at Phramongkutklao Hospital was 2.4%. The highest prevalence was found in patients with lung cancer. The segmental pulmonary artery was the most common site. Two of seven cases with PE not detected initially but they survived. Missed emboli typically were small size and limited in extension.

Key words: Prevalence • Pulmonary emboli • Oncologic patients • Multidetector Computed Tomography