ความหลากหลายทางกายวิภาคของเส้นเลือดแดงและเส้นเลือดดำของไต โดยใช้เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ความเร็วสูง 64 สไลซ์ของช่องท้อง ณ โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า

Abstract

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับความหลายหลายทางกายวิภาคของเส้นเลือดแดงและเส้นเลือดดำของไตนั้นถือว่ามีความสำคัญทางการแพทย์เป็นอย่างมาก โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่มีความจำเป็นต้องทำหัตถการเกี่ยวกับไต ซึ่งจะมีส่วนช่วยในการลดระยะเวลาการผ่าตัดและลดผลแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจากการผ่าตัดได้ เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ความเร็วสูงเป็นเครื่องมือหนึ่งที่สามารถบอกถึงความหลากหลายทางกายวิภาคของเส้นเลือดของไตได้เป็นอย่างดี วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาถึงลักษณะความหลากหลายทางกายวิภาคเส้นเลือดแดงและเส้นเลือดดำของไต (renal arteries and renal veins) จากการตรวจช่องท้องของผู้ป่วยด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ความเร็วสูง 64 สไลซ ณ โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาวิจัยเชิงพรรณนา โดยศึกษาย้อนหลัง จากชุดภาพถ่ายผู้ป่วยด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ความเร็วสูง 64 สไลซ์ของช่องท้องที่ฉีดสารทึบรังสีเข้าทางเส้นเลือด ในห้วง ม.ค. 2552 ถึง ก.ค. 2553 จำนวน 325 ชุดภาพ (studies) โดยการสุ่มตัวอย่างอย่างง่ายด้วยวิธีจับฉลาก แล้วนำมาแปลผลเพื่อจัดหมวดหมู่ตามที่กำหนดไว้ แล้วนำมาคำนวณและวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติ ผลการศึกษา: จากชุดภาพถ่ายผู้ป่วย 325 ราย พบความหลากหลายทางกายวิภาคของเส้นเลือดแดงของไตร้อยละ 27.08 โดยในจำนวนนี้พบความหลากหลายทางกายวิภาคแบบ accessory renal arteries มากที่สุด ร้อยละ 26.46 และพบความหลากหลายทางกายวิภาคแบบ early branching ร้อยละ 0.62 ส่วนความหลากหลายทางกายวิภาคของเส้นเลือดดำของไต พบร้อยละ 1.85 เป็นแบบ circumaortic renal vein และแบบ Retroaortic renal vein ร้อยละ 1.23 และ 0.62 ตามลำดับ สรุป: ความหลากหลายทางกายวิภาคของเส้นเลือดของไตสามารถตรวจพบได้โดยใช้เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ความเร็วสูง 64 สไลซ์ของช่องท้องที่ฉีดสารทึบรังสีเข้าทางเส้นเลือด และการทราบถึงชนิดความหลากหลายทางกายวิภาคของเส้นเลือดของไต นอกจากจะสามารถช่วยวางแผน และกำหนดวิธีการรักษาพยาธิสภาพของไตแล้วยังช่วยหลีกเลี่ยงภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัดหรือการทำหัตถการเกี่ยวกับไตอีกด้วย

คำสำคัญ: ความหลายหลายทางกายวิภาค • เส้นเลือดของไต • เครื่องเอซเรย์คอมพิวเตอร์ความเร็วสูง

Abstract

The information about variations of renal vessels are very important in medical practice, especially for patients who prepare to kidney surgical or interventional procedure. MDCT allows confident detection and classification of a variety of anatomic and incidental anomalies. Objective: The goal of this study is to describe anatomical variation of the renal arteries and veins by 64 Slices MDCT at Phramongkutklao Hospital. Material and Methods: A retrospective review of 325 abdominal MDCT studies at Phramongkutklao Hospital from January 2009 to July 2010 were done to determine the prevalence of each anatomical variation of both renal arteries and veins. Results: Among 235 abdominal MDCT studies, the anatomical variation of renal arteries are 27.08%. Major arterial variants including accessory and early branching arteries present in 26.46 % and 0.62%, respectively. The anatomical variation of renal veins are 1.85%, including circumaortic renal vein and retroaortic renal vein were present in 1.23 % and 0.62%, respectively. Conclusion: 64 Slices MDCT provides a reliable method to evaluate the anatomical variations of renal vessels. Recognition of such variations is important in treatment planning of renal pathology and avoiding treatment complication.

Key words: Anatomical Variation • Renal Vessels • Multidetector Computed Tomography