ผู้ป่วยมะเร็งเต้านม และมะเร็งปากมดลูก หลังสัมผัสสารกัมมันตรังสีโคบอลต์-60 เมื่อปีพ.ศ. 2543

Abstract

สารกัมมันตรังสีนับว่ามีทั้งประโยชน์และโทษต่อมวลมนุษยชาติอย่างมากมาย โดยธาตุกัมมันตรังสีถูกนำมาใช้ประโยชน์ได้แก่ การผลิตไฟฟ้า การแพทย์ เป็นต้น กัมมันตภาพรังสีทำให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพหลายประการทั้งระยะเฉียบพลัน ได้แก่ Acute Radiation Syndrome นอกจากนี้ยังส่งผลกระทบระยะยาวต่อสุขภาพ โดยกัมมันภาพรังสีเป็นสารก่อมะเร็ง เช่น มะเร็งเม็ดเลือดขาว มะเร็งไทรอยด์ และมะเร็งเต้านม เป็นต้น⁽¹⁾ โดยอุบัติเหตุโคบอลต์-60 เป็นอุบัติเหตุทางรังสีที่สำคัญที่สุดในประเทศไทย ในครั้งนั้นมีผู้เสียชีวิต และเจ็บป่วยจากโคบอลต์-60 จำนวนมาก⁽²⁾ โดยรายงานที่จะนำเสนอนี้ได้แสดงตัวอย่างของผู้ที่สัมผัสรังสีจากอุบัติเหตุโคบอลต์-60 เมื่อปีพ.ศ. 2543 ในขณะนั้นผู้ป่วยมีอายุ 33 ปีได้สัมผัสรังสีแกมม่าประมาณ 1-2 เกรย์ ซึ่งเป็นการเพิ่มความเสี่ยง (Excessive Relative Risk) ในการเกิดมะเร็ง (Solid cancer) และมะเร็งเต้านมอย่างน้อยประมาณ 47-94% และ 160-320% ตามลำดับ ในปีพ.ศ. 2555 ผู้ป่วยได้ป่วยเป็นโรคมะเร็งเต้านม และหลังจากนั้นในปีพ.ศ. 2556 ผู้ป่วยได้ตรวจพบว่าเป็นมะเร็งปากมดลูกระยะลุกลามหลังจากมีเลือดออกทางช่องคลอดผิดปกติ ซึ่งเป็นเวลาประมาณ 12-13 ปีหลังจากอุบัติเหตุโคบอลต์-60 โดยขาดการเฝ้าระวังสุขภาพอย่างเหมาะสม ในอนาคตจึงควรมีการเฝ้าระวังผลกระทบจากอุบัติภัยทางรังสีแก่ผู้ที่อยู่ในเหตุการณ์ครั้งนั้นรายอื่นๆ ตลอดจนเหตุการณ์ที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคตอย่างต่อเนื่อง

A Metachronous Breast and Cervical cancer patient with a history of Cobalt-60 exposure in the year 2000

Radioactive substances have not only benefits but also harms for mankind. Radioactive substances have been commonly used in electricity generation and medical purposes. Radioactivity causes   both acute and chronic health effects on human such as acute radiation syndrome and cancer. Several types of cancer such as leukemia, thyroid cancer, and breast cancer are well known outcomes of radiation exposure. In 2000, Cobalt-60 leakage was the most important accident concerning radioactive substances in Thailand. This case report describes a cancer patient exposed to Cobalt-60 when she was 33 years old. She was exposed to gamma ray   about 1-2 Greys which had increased the excessive relative risk for solid cancer and breast cancer at least 47-94% and 160-320% respectively. She was diagnosed breast cancer in 2012 and advanced cervical cancer presented with massive vaginal bleeding in 2013. Her cancer had been developed after 12-13 years of radiation exposure without health surveillance program. The surveillance guideline for radiation exposed population is needed.