ความสัมพันธ์ระหว่างความรู้และพฤติกรรมการดูแลตนเอง กับระดับน้ำตาลสะสมในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี

ผู้แต่ง

  • สิทธิพงษ์ อุ่นทวง โรงพยาบาลโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี
  • จุฑาทิพย์ หลงชิน โรงพยาบาลโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี
  • หัทยา อุดมมา สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุบลราชธานี
  • วิษณุ จันทร์สด วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สรรพสิทธิประสงค์ คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

คำสำคัญ:

ระดับน้ำตาลสะสมในเลือด, ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2, ความรู้, พฤติกรรมการดูแลตนเอง

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้ เป็นเชิงสำรวจแบบภาคตัดขวาง วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความรู้ และพฤติกรรมการดูแลตนเอง และเพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความรู้ และพฤติกรรมการดูแลตนเอง ต่อระดับน้ำตาลสะสมในเลือด กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 80 คน เลือกโดยสุ่มอย่างง่าย มีคุณสมบัติตามเกณฑ์คัดเข้า ที่รับบริการในโรงพยาบาลโขงเจียม อำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวาน และแบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลตนเอง ค่าคุณภาพเครื่องมือเท่ากับ 0.86 และ Cronbach’s alpha coefficient เท่ากับ 0.84 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ ด้วยสถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน
ผลวิจัย พบว่า ความรู้เรื่องโรคเบาหวาน อยู่ในระดับมาก คิดเป็นร้อยละ 86.0 (M=7.89 คะแนน S.D.=2.26) พฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวาน อยู่ในระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 66.2 (M=25.74 คะแนน S.D.=3.84) ปัจจัยด้านระดับความรู้และพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวาน มีความสัมพันธ์กับระดับน้ำตาลสะสมในเลือด อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r=0.278, p-value 0.007 และ r=0.413, p-value<0.01 ตามลำดับ)
จากการศึกษานี้ ควรส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีความรู้และพฤติกรรมการดูแลตนเองที่เหมาะสม เพื่อให้ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสมได้

เอกสารอ้างอิง

กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2563). คู่มือแนวทางการดำเนินงาน NCD Clinic Plus ปี 2563. นนทบุรี: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์.

กัญญารัตน์ วันเพ็ง, พนิดา พรหมพงษ์, ปัญจรัตน์ ไล้สุวรรณชาติ, ปุรินทร์ ศรีศศลักษณ์, สุภาวดี นพรุจจินดา, & ธณารัตน์ พลับพลาไชย. (2564). ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพกับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 เขตอำเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 14(3), 126–137.

กาญจนา ปัญญาเพ็ชร, นิภา มหารัชพงศ์, & ยุวดี รอดจากภัย. (2564). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 31(3), 151–164.

ขวัญเรือน ก๋าวิตู, & ชนิดา มัททวางกูร. (2562). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานที่อาศัยอยู่ในชุมชนรอบมหาวิทยาลัยสยาม. วารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม, 20(38), 82–95.

ธีรเดช ชนะกุล. (2565). ปัจจัยที่สัมพันธ์กับความสามารถในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลเขาพนม จังหวัดกระบี่. วารสารศาสตร์สาธารณสุขและนวัตกรรม, 2(3), 1–17.

ธีรศักดิ์ พาจันทร์, กฤชกันทร สุวรรณพันธุ์, บุญสัน อนารัตน์, & นิรันดร์ ถาละคร. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 อำเภอท่าบ่อ จังหวัดหนองคาย. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9, 16(1), 285–298.

นาตยา พีระวรรณกุล. (2564). การปฏิบัติตัวของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีนอร์ทเทิร์น, 3(3), 39–55.

ประหยัด แจ้งแสง. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวานในเขตเครือข่ายอำเภอหนองขาหย่าง จังหวัดอุทัยธานี. วารสารโรงพยาบาลสิงห์บุรี, 31(2), 68–80.

ปิยะวดี ทองโปรง. (2562). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ของชุมชนแห่งหนึ่งในจังหวัดอุบลราชธานี. วารสารราชธานีนวัตกรรมทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 2(4), 9–22.

ยวิษฐา สุขวาสนะ. (2564). ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ความรอบรู้ด้านสุขภาพ พฤติกรรมการดูแลตนเองกับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2. ราชาวดีสาร วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีสุรินทร์, 11(1), 52–65.

ลักษณา พงษ์ภุมมา, & ศุภรา หิมานันโต. (2560). ความรู้และพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ตำบลบางทราย อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี. วารสาร มฉก.วิชาการ, 20(40), 67–76.

ศศิวรรณ ขันทะชา, & เบญจา มุกตพันธุ์. (2562). ความสัมพันธ์ของพฤติกรรมการดูแลตนเองและความเชื่อเกี่ยวกับโรคเบาหวานกับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ในพื้นที่ที่มีความหลากหลายเชื้อชาติ อำเภอนาแก จังหวัดนครพนม. ศรีนครินทร์เวชสาร, 36(1), 97–104.

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุบลราชธานี. (2564). ระบบคลังข้อมูลสุขภาพ Health Data Center (HDC): สถานะสุขภาพอุบลราชธานี. สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุบลราชธานี.

โรงพยาบาลโขงเจียม. (2566). โปรแกรมระบบงานบริการเวชระเบียน (Hospital information system: HIS).

อรุณี สมพันธ์, แสงทอง ธีระทองคำ, นพวรรณ เปียซื่อ, & สมนึก สกุลหงส์โสภณ. (2558). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องกันโรคเบาหวานในผู้ที่เสี่ยงต่อเบาหวาน. รามาธิบดีพยาบาลสาร, 21(1), 96–109.

Almomani, M. H., & Tawalbeh, S. A. (2022). Glycemic control and its relationship with diabetes self-care behaviors among patients with type 2 diabetes in Northern Jordan: A cross-sectional study. Patient Preference and Adherence, 16(1), 449–465.

Best, J. W. (1977). Research in education (3rd ed.). New Jersey: Prentice Hall.

Bloom, B. S. (1975). Handbook on formative and summative evaluation of study of learning. New York: David Mackey.

Ghouse, J., Isaksen, J. L., Skov, M. W., Lind, B., Svendsen, J. H., Kanters, J. K., Olesen, M. H., Holst, A. G., & Nielsen, J. B. (2019). Effect of diabetes duration on the relationship between glycemic control and risk of death in older adults with type 2 diabetes. Diabetes, Obesity and Metabolism, 22(2), 231–242.

Phillips, E., Rahman, R., & Beman, M. M. (2018). Relationship between diabetes knowledge, glycemic control, and associated health conditions. Diabetes Spectrum, 31(2), 196–199.

Sarpooshi, D. R., Mahdizadeh, M., Siuki, H. A., Haddadi, M., Sarpooshi, H. R., & Peyman, N. (2020). The relationship between health literacy level and self-care behaviors in patients with diabetes. Patient Related Outcome Measures, 11(1), 129–135.

Sophie Huey-Ming Guo, H.-C. Hsing, J.-L. Lin, & C.-C. Lee. (2021). Relationships between mobile eHealth literacy, diabetes self-care, and glycemic outcomes in Taiwanese patients with type 2 diabetes: Cross-sectional study. JMIR Mhealth and Uhealth, 9(2), 1–13.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-04-28

รูปแบบการอ้างอิง

อุ่นทวง ส. . ., หลงชิน จ. . ., อุดมมา ห. ., & จันทร์สด ว. . . (2025). ความสัมพันธ์ระหว่างความรู้และพฤติกรรมการดูแลตนเอง กับระดับน้ำตาลสะสมในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 14(1), 26–34. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ubruphjou/article/view/269121

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ