กระบวนการพัฒนาคุณภาพบริการเภสัชกรรมเพื่อลดความคลาดเคลื่อนในกระบวนการจัดยาก่อนจ่ายยาผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ
คำสำคัญ:
การวิจัยเชิงปฏิบัติการ, ความคลาดเคลื่อนก่อนการจ่ายยา, ความคลาดเคลื่อนทางยาบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงปฏิบัติการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนพัฒนาคุณภาพงานบริการเภสัชกรรมเพื่อลดความคลาดเคลื่อนในกระบวนการจัดยาก่อนจ่ายยาผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ คัดเลือกกลุ่มเป้าหมายตามเกณฑ์ที่กำหนดจำนวน 24 คน เก็บข้อมูลทั้งเชิงปริมาณและคุณภาพตามเครื่องมือที่สร้างขึ้น วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่
การแจกแจงความถี่ ร้อยละ อัตราส่วน ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติเชิงอนุมาน ได้แก่ Paired Sample t-test และข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า กระบวนการพัฒนาครั้งนี้มี 9 ขั้นตอน คือ (1) การวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานและปัญหาอุปสรรค (2) ประเมินความรู้เกี่ยวกับการปฏิบัติงาน (3) ประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อวิเคราะห์หาปัญหาและจัดทำแผนปฏิบัติการ (4) ประชุมกลุ่มย่อย ในกลุ่มผู้เกี่ยวข้องกับการสั่งใช้ยา (5) ให้ความรู้กับผู้เกี่ยวข้อง (6) สร้าง แนวทางการป้องกันความคลาดเคลื่อนในกระบวนการจัดยาก่อนจ่ายยา (7) ติดตามผลการดำเนินงาน (8) การติดตามประเมินผล (9) การแลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์ ผลการดำเนินงานพบว่าผู้ปฏิบัติงานมีความรู้ การมีส่วนร่วม ความพึงพอใจเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และส่งผลให้ความคลาดเคลื่อนในกระบวนการจัดยาก่อนจ่ายยาลดลง คือ 25.49 ครั้งต่อพันใบสั่งยา เป็น 13.57 ครั้งต่อพันใบสั่งยา
ปัจจัยแห่งความสำเร็จในกระบวนการพัฒนาครั้งนี้คือการลดความสูญเปล่าและการเพิ่มคุณค่าในทุกขั้นตอนการปฏิบัติงานทั้ง 4 ขั้นตอน และผลจากการมีส่วนร่วมที่เน้นการเปลี่ยนแปลงกระบวนการที่ล่าช้าให้เป็นคุณค่าในการดำเนินงาน
เอกสารอ้างอิง
กัญญาลักษณ์ ณ รังสี. (2555). ความปลอดภัยผู้ป่วย. ธรรมศาสตร์เวชสาร. 12(1), 201-206.
เกษศรินทร์ ขุนทอง และอัลจนา เฟื่องจันทร์. (2558). การพัฒนาระบบบริการด้านยาเพื่อลดความคลาดเคลื่อนทางยาในกลุ่มผู้ป่วยโรคเรื้อรัง ณ หน่วยบริการปฐมภูมิ อำเภอผักไห่ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. วารสารเภสัชศาสตร์อีสาน. 11, 82-88.
ขวัญชนก อารีย์วงศ์. (2556). การศึกษาการเพิ่มประสิทธิภาพของระบบการให้บริการเภสัชกรรม ผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลหาวิทยาลัยนเรศวร โดยใช้วิธี Lean Production. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยนเรศวร.
จุฑามาศ เรืองจุ้ย. (2555). การพัฒนางานการบริการจ่ายยาผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลกระทุ่มแบน. วิทยานิพนธ์เภสัชศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการทางเภสัชกรรม มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ฒฤณวัสตร์ วงษ์วิเศษ. (2558). รายงานเบื้องต้น:ระบบป้องกันความคลาดเคลื่อนก่อนการจ่ายยาด้วยกิจกรรม 5 ส. วารสารสุขภาพจิตแห่ง ประเทศไทย. 23(2), 135-142.
ทัศนัย ประยูรพงษ์ และไพบูลย์ ดาวสดใส. (2551). การศึกษางานและออกแบบงานระบบบริการ จ่ายยาผู้ป่วยนอก
โรงพยาบาลพิมาย นครราชสีมา. วารสารเภสัชศาสตร์อีสาน. 4(2), 24-35.
นิตยา จันดารักษ์. (2553). ปัจจัยทำนายการเกิดความคลาดเคลื่อนทางยาที่เกิดขึ้นในฝ่ายเภสัชกรรมชุมชน โรงพยาบาลทรายมูล. การศึกษาค้นคว้าอิสระเภสัชศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการเภสัชกรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
เปรมวดี ศิริวิวัฒนานนท์ และคณะ. (2560). ความตั้งใจที่จะรายงานและเหตุผลที่ไม่รายงานความคลาดเคลื่อนทางยาของบุคลากรทางการแพทย์:กรณีศึกษาโรงพยาบาลประจำจังหวัดแห่งหนึ่งในประเทศไทย. วารสารเภสัชศาสตร์อีสาน, 9(3), 43-52.
ผู้จัดการรายวัน. (2559). ชุ่ย! รพ.ติดฉลากยาผิด?เด็กเดี้ยงจนต้องแอดมิด. [ออนไลน์]. ได้จาก http:www.manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID=9590000041575. [สืบค้นเมื่อ 23 ตุลาคม 2561]
มานิศา อนุภาพ. (2557). การพัฒนาระบบการจัดยาผู้ป่วยนอก. [ออนไลน์]. ได้จาก http://www.ckhospital.net/smf/index.php?action=dlattach;topic=85.0;attach=93. [สืบค้นเมื่อ 23 พฤศจิกายน 2559]
รัศมี ตันศิริสิทธิกุล, นิลรัตน์ วรรณศิลป์, เกสร เทพแปง, ปิยวรรณ ลิ้มปัญญาเลิศ, และ ชนภัทร วินยวัฒน์. (2555). รายงานการทบทวนองค์ความรู้เรื่องการพัฒนาระบบเพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วย (Patient Safety). นนทบุรี: สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ กระทรวงสาธารณสุข.
วัชนาภา ชาติมนตรี. (2554). ศึกษาเรื่องการใช้แนวคิดลีนในการพัฒนาคุณภาพบริการพยาบาล: กรณีศึกโรงพยาบาลตติยภูมิ. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการพยาบาล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วีระยุทธ์ ชาตะกาญจน์. (2558). การวิจัยเชิงปฏิบัติการ. วารสารราชภัฎสุราษฎร์ธานี. 2(1), 202-206.
ศูนย์สารสนเทศและวิจัยระบบยา (ศสวย.). (2550). ตัวชี้วัดระบบยาในโรงพยาบาล. [ออนไลน์]. ได้จากhttp://www.hiso.or.th/hiso/picture/reportHealth/pro-8_chapter5(6).pdf. [สืบค้นเมื่อ 20 ตุลาคม 2561]
Cohen, M.R. (2007). Medication error. 2nded. Washington, DC.: American Pharmaceutical Association.
Ranciman, W.B. (2003). Adverse drug events and medication error in Australia. International Journal for Quality in Health Care. 15(1), 49-59.
Reason, J. (2000). Human error: models and management. [online]. Available from https://www.bmj.com/content/320/7237/768. [cited 13 October, 2016]
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารวารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารนี้ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารฯ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรณ์จากบรรณาธิการวารสารนี้ก่อนเท่านั้น
