ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินของผู้สูงอายุ จังหวัดศรีสะเกษ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ในปัจจุบันสังคมสูงอายุมีแนวโน้มการใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินเพิ่มสูงขึ้นเนื่องจากกระบวนการชราและภาวะสุขภาพที่ถดถอยผู้สูงอายุจึงมีแนวโน้มที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงมากกว่าวัยอื่นแต่การเข้าถึงบริการอยู่ในระดับต่ำทำให้ส่งผลกระทบต่อการเกิดภาวะทุพพลภาพและการเสียชีวิตที่สูงขึ้นผู้สูงอายุอาจมีปัจจัยบางประการที่เกี่ยวข้องกับการตัดสินใจใช้บริการที่ล่าช้าหรือไม่เหมาะสมได้ งานวิจัยนี้เป็นการหาความสัมพันธ์เชิงทำนายเพื่อศึกษาการตัดสินใจใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินและปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินของผู้สูงอายุในจังหวัดศรีสะเกษเก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือนกันยายน–ธันวาคม พ.ศ.2567 จำนวน 377 คน เครื่องมือวิจัยประกอบด้วยแบบสอบถามประสบการณ์การใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินการรับรู้ภาวะสุขภาพในปัจจุบันการรับรู้ความรุนแรงของการเจ็บป่วยความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุแรงสนับสนุนทางสังคมและและการตัดสินใจใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉิน วิเคราะห์ความเที่ยงค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคได้เท่ากับ.765, .723, .805, .846, .737, .853 ตามลำดับวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ
ผลการวิจัยพบว่าการตัดสินใจของผู้สูงอายุในการใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินอยู่ในระดับมาก (mean=4.14, SD=.76) โดยปัจจัยแรงสนับสนุนทางสังคม (β=.456) การรับรู้ภาวะสุขภาพ (β=.172) และความรอบรู้ด้านสุขภาพ (β=.124) สามารถร่วมกันทำนายการตัดสินใจใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินได้ร้อยละ 51 (R2=.51) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value<.05) ข้อเสนอแนะสำหรับหน่วยงานด้านสาธารณสุขควรพัฒนาโปรแกรมส่งเสริมการรับรู้สุขภาพความรอบรู้ด้านสุขภาพและการสนับสนุนทางสังคมเพื่อเพิ่มการใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินในผู้สูงอายุอย่างเหมาะสมและทันท่วงที
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวชิรสารการพยาบาลถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ ทั้งสิ้น
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวชิรสารการพยาบาล ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวชิรสารการพยาบาล หากบุคคลใดหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรจากวชิรสารการพยาบาลก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Ageing and health [Internet]. Geneva: World Health Organization; 2025 [cited 2025 Oct 20]. Available from https://www.who.int/ news-room/fact-sheets/detail/ageing-and-health
National Statistical Office. The Survey of the older persons population in Thailand [Internet]. Bangkok: National Statistical Office 2024 [cited 2024 Oct 22]. Available from: https://www.nso.go.th. (in Thai)
National Institute of Emergency Medicine (NIEM). Rai-ngan Prajam Pi Sathaban Kan Phaet Chukchoen Haeng Chat (Saphacho.) Pho. So. 2566 [Annual Report 2023, National Institute of Emergency Medicine (NIEM)]. 1st ed. Nonthaburi: National Institute of Emergency Medicine 2024. (in Thai)
Pengpid S, Peltzer K. Chronic conditions multimorbidity and quality of life among patients attending monk healers and primary care clinics in Thailand. Health Quality of Life Outcomes [internet] 2021 [cited 2025 Oct 21];19(1): 61. Available from: https://doi.org/10.1186/ s12955-021-01707-x
Tanuchit S, Chinnacom D, Malathong N, Doungthipsirikul S, Tantivass S. Recommendations for emergency medical service for the elderly in Thailand. Journal of Professional Routine to Research 2019; 57–68.
Sisaket Provincial Social Development and Human Security Office. Report on the social situation of Sisaket Province [internet]. Sisaket: Sisaket Provincial Social Development and Human Security Office 2023 [cited 2025 Oct 23]. Available from: https://sisaket.m-society.go.th/
Park JM, Sohn A. Predictors affecting the elderly's use of emergency medical services. Osong Public Health and Research Perspectives;2020;11(4):209–215. doi:10.24171/j.phrp.2020.11.4.10.
Jones CMC, Wasserman EB, Li T, Amidon A, Abbott M, Shah MN. The effect of older age on EMS use for transportation to an emergency department. Prehosp Disaster Med 2017;32(3):261–278.
Rajaei Ghafouri R, Ghaffari HR, Sefidgaran T, Azami-Aghdash S, Rezapour R. Challenges of Emergency Medical Services utilization by the older adults in Tabriz, Iran: Data from Health Status of Aged People in Tabriz (HSA-T Study). Int J Aging 2023;3.
Thongchai A. Factors affecting the use of emergency medical services among urgent and critical patients in Ubon Ratchathani province. Journal of Public Health Academic; 2017;26(5): 883-895. (in Thai)
Dufour I, Chouinard M-C, Dubuc N, Beaudin J, Lafontaine S, Hudon C. Factors associated with frequent use of emergency-department services in a geriatric population: a systematic review. BMC Geriatr. 2019;19:185-194.
Sawyer AT, Harris SL, Koenig HG. illness perception and high readmission health outcomes. Health Psychol Open 2019;6 (1): doi:10.1177/2055102919844504.
Travers JL, Hirschman KB, Naylor MD. Adapting Andersen's expanded behavioral model of health services use to include older adults receiving long-term services and supports. BMC Geriatr 2020;20(1): 58. doi: 10.1186/s12877-019-1405-7.
Alkhawaldeh A, ALBashtawy M, Rayan A, Abdalrahim A, Musa A, Eshah N, et al. Application and Use of Andersen's Behavioral Model as Theoretical Framework: A Systematic Literature Review from 2012-2021. Iran J Public Health 2023;52(7):1346–54.
Registration Administration Bureau. Thai population statistics, March 2023 [Internet]. National Statistical Office; 2023 [cited 2025 Sep 11]. Available from: https://www.nso.go.th. (in Thai)
Yamane T. Statistics: An introductory analysis. 3rd ed. New York: Harper and Row Publications; 1973. p.727-728.
Chaipian N. Factors associated with the use of emergency medical services among critically ill and urgent patients in a hospital. Journal of Nursing and Health Research. 2021;22(1):52-66. (in Thai)
Platts-Mills TF, Leacock B, Cabanas JG, et al. Emergency medical services use by the elderly: Analysis of a statewide database. Prehosp Emerg Care 2010; 14(3):329-33
Huatain N, Cherngchalard B, Wiwatanadate B. Why do Chiang Mai residents not use emergency medical services when facing emergencies or accidents? Journal of Health Systems Research. 2012; 6: 268-277. [in Thai]
Asano Y, Takasugi T, Ueno K, Kondo N, Yoshino A, Ojima T. Association between social support and ambulance use among older people in Japan: an empirical cross-sectional study. BMC Emerg Med. 2024 Mar 5;24(1):37. doi: 10.1186/s12873-024-00953-8. PMID: 38438959; PMCID: PMC10913287.
Silawan T, Khansakorn N, Laothong U. Factors influencing perceived needs for emergency medical services among elderly patients from four provinces in Thailand. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 2019;50(5):925–36.
Dinh T, Vo A, Nguyen H, Le A. Determinants of emergency medical services utilization among older adults: a comprehensive scoping review. Geriatr Nurs. 2025 Sep 16;66(Pt B):103623. doi: 10.1016/j.gerinurse.2025.103623.
Green LW, Kreuter MW. Health program planning: An educational and ecological approach. 4th ed. New York: McGraw-Hill; 2005.
Mueangphaisan W. Phruta witthaya lae wetthasan phusung-ayu samrap kan dulae phusung-ayu khan ton [Gerontology and Geriatric Medicine for Primary Elderly Care]. 1st ed. Bangkok: Paphim Publishing; 2017. (in Thai)
