เปรียบเทียบผลของรอยรบกวนชนิด Susceptibility และ Echo-Time (TE) ยาว ในการตรวจ Diffusion MRI โดยเทคนิค Single-Shot Echo-Planar Imaging และเทคนิค Readout-Segmented Echo-Planar Imaging ของสถาบันประสาทวิทยา

ผู้แต่ง

  • สมศักดิ์ จรรยาวัติวงศ์ วท.ม.

คำสำคัญ:

เทคนิคภาพเน้นน้ำหนักดิฟฟิวชั่น, รอยรบกวนชนิด susceptibility, เทคนิค echo-planar imaging ชนิดอ่านค่าเป็นส่วนๆ, เทคนิค echo-planar imaging ชนิดยิงครั้งเดียว

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบผลของรอยรบกวน (artifact) ชนิด susceptibility และผลของ echo time (TE) ที่ยาวในการตรวจ diffusion weighted imaging (DWI) ระหว่างเทคนิค single-shot echo-planar imaging (SS-EPI) และเทคนิค readout-segmented echo-planar imaging (RS-EPI) ในเครื่องสร้างภาพด้วยสนามแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) ขนาด 3 เทสลาของสถาบันประสาทวิทยา โดยศึกษาย้อนหลัง (retrospective) ในผู้ป่วยที่มาตรวจ MRI ด้วยเทคนิค SS-EPI DWI และ RS-EPI DWI กลุ่มละ 38 คน ใช้ head coil ชนิด 32 ช่องสัญญาณ โดยใช้ diffusion trace image ในการประเมินรอยรบกวนชนิด susceptibility และผลของ TE ยาว และใช้ภาพ T2-weighted ซึ่งแสดงกายวิภาคได้ใกล้เคียงของจริงในการเปรียบเทียบความผิดเพี้ยนกับภาพ EPI-DWI การศึกษานี้ได้ทำการเปรียบเทียบทั้งสองเทคนิคในห้าหัวข้อคือ จำนวนภาพที่มีสัญญาณเพิ่มขึ้น การประเมินคุณภาพจากความรุนแรงของการเกิดรอยรบกวนชนิด susceptibility (quality evaluation) การประเมินความผิดเพี้ยนด้านระยะทาง (quantitative evaluation) การเปรียบเทียบผลของรอยรบกวนที่เกิดจากโลหะ และผลต่อ SNR (เกิดจาก TE ยาว) ผลการศึกษาพบว่าค่าเฉลี่ยของจำนวนภาพที่มีสัญญาณเพิ่มขึ้นในเทคนิค SS-EPI เมื่อเปรียบเทียบกับเทคนิค RS-EPI เท่ากับ 5.92 (S.D.=1.09) และ 2.73 (S.D.= 1.13) ตามลำดับ (P<0.001) ผลด้านคุณภาพพบว่าเทคนิค SS-EPI ผิดเพี้ยนมากกว่าเทคนิค RS-EPI 3 ระดับคุณภาพสเกล (image quality scale) P<0.001 ความผิดเพี้ยนด้านระยะทางเปรียบเทียบระหว่างเทคนิค SS-EPI และ RS-EPI โดยวัดระยะบริเวณ cerebellum 1 ตำแหน่ง และที่ระดับ lateral ventricles ทั้งในแนว phase encoding และ frequency encoding โดยเปรียบเทียบกับภาพ T2-weighted ของแต่ละเทคนิคในระดับเดียวกันมีค่าเท่ากับ 2.49 มิลลิเมตร/1.00 มิลลิเมตร, 6.03 มิลลิเมตร/2.13 มิลลิเมตร และ 1.27 มิลลิเมตร/0.89 มิลลิเมตร ตามลำดับ (P<0.001) ผลของรอยรบกวนที่เกิดจากสาเหตุผู้ป่วยมีโลหะในเทคนิค SS-EPI พบว่าร้อยละ 87.5 อยู่ในระดับค่อนข้างมาก (ระดับสเกลที่ 3-4) ขณะที่พบเพียงร้อยละ 30 ในเทคนิค RS-EPI (P=0.031) และผลต่อ SNR พบว่าค่าเฉลี่ยของ SNR บริเวณ cerebellum ของเทคนิค SS-EPI และ RS-EPI มีค่าเท่ากับ 161.14 (S.D.=29.29) และ 150.85 (S.D.=51.21) ตามลำดับ (P= 0.287) ค่าเฉลี่ยของ SNR ที่ระดับ lateral ventricles ของเทคนิค SS-EPI และ RS-EPI มีค่าเท่ากับ 141.63 (S.D.=27.07) และ 123.04 (S.D.=42.46) ตามลำดับ (P= 0.026) และอัตราส่วนของ SNR ระหว่างเทคนิค RS-EPI และ SS-EPI บริเวณ cerebellum และที่ระดับ lateral ventricles มีค่าเท่ากับ 0.94 และ 0.87 ตามลำดับ (P<0.05) จากผลการศึกษานี้พบว่าการตรวจ DWI ในเทคนิค RS-EPI มีรอยรบกวนชนิด susceptibility น้อยกว่าเทคนิค SS-EPI โดยเฉพาะในบริเวณรอยต่อของเนื้อเยื่อที่มีค่า magnetic susceptibility แตกต่างกัน ผู้ป่วยที่มีวัตถุประเภทโลหะที่เกิดจากการผ่าตัดควรได้รับการตรวจ DWI โดยเทคนิค RS-EPI เพื่อลดรอยรบกวนประเภท susceptibility ที่ไม่พึงประสงค์ และเพิ่มความถูกต้องในการวินิจฉัย

เอกสารอ้างอิง

Kwee TC, Galban CJ, Tsien C, Junck L, Sundgren PC, Ivancevic MK, et al. Comparison of apparent diffusion coefficients and distributed diffusion coefficients in high-grade gliomas. JMRI 2010; 31: 531-37.

Porter DA, Heidemann RM. High resolution diffusion-weightedimaging using readout-segmented echo-planar imaging, parallel imaging and a two-dimensional navigator-based reacquisition. Magn Reson Med 2009; 62:468-75.

Rowley HA, Grant PE, Roberts TP. Diffusion MR imaging. Theory and applications. Neuroimaging Clin N Am 1999; 343-61.

Chawla S, Kim S, Wang S, Poptani H. Diffusion-weighted imaging in head and neck cancers. Future Oncol 2009; 5: 959-75.

Peters NH, Vincken KL, Bosch MA, Luijten PR, Mali WP, Bartels LW. Quantitative diffusion weighted imaging for differentiation of benign and malignant breast lesions: the influence of the choice of b-values. J Magn Reson Imaging 2010; 31: 1100-5.

Oehler MC, Schmalbrock P, Chakeres D, Kurucay S. Magnetic susceptibility artifacts on high-resolution MR of the temporal bone. AJNR Am J Neuroradiol 1995; 16: 1135-43.

Iima M, Yamamoto A, Brion V, Okada T, Kanagaki M, Togashi K, et al. Reduced-distortion diffusion MRI of the craniovertebral junction. AJNR Am J Neuroradiol 2012; 33: 1321-5.

Adad JC. High-resolution DWI in brain and spinal cord with syngo RESOLVE. Magnetom flash 2/2012, 16-23.

Holdsworth SJ, Yeom K, Skare S, Gentles AJ, Barnes PD, Bammer R. Clinical application of readout-segmented echo-planar imaging for diffusion-weighted imaging in pediatric brain. AJNR Am J Neuroradiol 2011; 32: 1274-9.

Le Bihan D, Poupon C, Amadon A, Lethimonnier F. Artifacts and pitfalls in diffusion MRI. J Magn Reson Imaging 2006; 24: 478-88.

Hargreaves BA, Worters PW, Pauly KB, Pauly JM, Koch KM, Gold GE. Metal-induced artifacts in MRI. AJR Am J Roentgenol 2011; 197: 547-55.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

01-02-2019

รูปแบบการอ้างอิง

1.
สมศักดิ์ จรรยาวัติวงศ์ วท.ม. เปรียบเทียบผลของรอยรบกวนชนิด Susceptibility และ Echo-Time (TE) ยาว ในการตรวจ Diffusion MRI โดยเทคนิค Single-Shot Echo-Planar Imaging และเทคนิค Readout-Segmented Echo-Planar Imaging ของสถาบันประสาทวิทยา . J DMS [อินเทอร์เน็ต]. 1 กุมภาพันธ์ 2019 [อ้างถึง 19 ธันวาคม 2025];44(1):87-94. available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/JDMS/article/view/246970

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ