ศักยภาพด้านการบริการดูแลผู้ป่วยโรคผิวหนังเบื้องต้นของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลใน 14 จังหวัดภาคใต้
คำสำคัญ:
โรคผิวหนัง, โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล 14 จังหวัดภาคใต้, ศักยภาพบทคัดย่อ
โรงพยาบาลโรคผิวหนังเขตร้อนภาคใต้ จังหวัดตรัง เป็นสถานพยาบาลด้านโรคผิวหนังระดับตติยภูมิเพียงแห่งเดียวใน 14 จังหวัดภาคใต้ ที่ให้การรักษาผู้ป่วยส่งต่อมาจากสถานพยาบาลอื่นๆ ตลอดจนให้ความรู้ความเข้าใจด้านโรคผิวหนังแก่ชุมชน โดยมีความประสงค์ที่จะเสริมสร้างระบบการดูแลผู้ป่วยโรคผิวหนังในสถานพยาบาลระดับชุมชนต่างๆ ให้มีศักยภาพที่สูงขึ้น และมีการมุ่งเป้าไปที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ใน14 จังหวัดภาคใต้ ซึ่งแนวทางในการเสริมสร้างระบบการดูแลผู้ป่วยโรคผิวหนังดังกล่าวนี้ ประกอบด้วย การให้องค์ความรู้ด้านโรคผิวหนัง การจัดสรรทรัพยากรด้านต่างๆ ตลอดจนการให้คำปรึกษาด้านโรคผิวหนัง ซึ่งจะต้องดำเนินการผ่านการจัดกิจกรรมสัมมนา พบปะแลกเปลี่ยนความคิดเห็นต่างๆ ซึ่งงานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อทราบถึงสภาพปัญหาทรัพยากร และความต้องการของ รพ.สต. ในการดูแลผู้ป่วยโรคผิวหนังรูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยเชิงสำรวจ สำหรับพื้นที่วิจัย คือ 51 กลุ่มตัวอย่าง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้วิธีการชักตัวอย่างแบบสะดวก (ConvenientSampling) โดยช่องทางการสำรวจด้วยการตอบแบบสอบถามด้วยตนเอง (Self - Administered Questionnaire) ผ่านระบบออนไลน์ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมีแบบสอบถาม 1 ฉบับ แบ่งเป็น 6 ส่วน คือ 1) สอบถามเกี่ยวกับข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ตอบแบบสอบถาม 2) ข้อมูลทั่วไปของ รพ.สต.3) ข้อมูลสถิติ ปี 2559 4) ข้อมูลเกี่ยวกับทรัพยากร องค์ความรู้ และความต้องการในการรักษาผู้ป่วยโรคผิวหนัง 5) ความต้องการอื่นๆ และ6) ข้อเสนอแนะ โดยสำรวจด้วยตัวอย่าง รพ.สต. จำนวน 51 แห่ง พบว่าการส่งต่อผู้ป่วยโรคผิวหนังนั้นมีสาเหตุหลักคือ บุคลากรด้านโรคผิวหนัง การขาดแคลนยา และองค์ความรู้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง รพ.สต. ขนาดเล็กที่มีความใกล้ชิดกับผู้ป่วยมากกลับขาดแคลนองค์ความรู้ด้านโรคผิวหนังในสัดส่วนที่สูงมาก สำหรับความรู้ด้านอาการแพ้ยา การจัดการกรณีแพ้ยา และการดูรอยโรค ในด้านการเผยแพร่ความรู้การให้คำปรึกษาแก่ผู้ป่วยนั้น รพ.สต. มีช่องทางในการให้คำปรึกษาในสัดส่วนที่สูง ประกอบกับบุคลากรมีความสนใจในการเข้าร่วมประชุมสัมมนาทางโรคผิวหนังอีกทั้งยังต้องการคำปรึกษาจากโรงพยาบาลโรคผิวหนังเขตร้อนภาคใต้ จังหวัดตรัง ซึ่งนำไปสู่การจัดกิจกรรมที่มีรูปแบบที่เหมาะสมและตรงกับปัญหา หรือความต้องการของ รพ.สต. โดยผลการวิจัยพบว่าเมื่อพิจารณาความขาดแคลนแยกตามขนาดของ รพ.สต. ซึ่ง รพ.สต. ขนาดใหญ่กลับมีแพทย์เฉพาะทางด้านผิวหนังหมุนเวียนทุกแห่ง ในด้านการขาดแคลนยารักษาโรคผิวหนังนั้น รพ.สต.ขนาดใหญ่กลับมีความต้องการสูงถึงร้อยละ 33.33 ด้านห้องปฏิบัติการนั้น รพ.สต. ทั้งสามขนาด มีห้องปฏิบัติการในการตรวจวินิจฉัยโรคอยู่ในอัตราที่ต่ำด้านการขาดแคลนองค์ความรู้เกี่ยวกับโรคผิวหนังนั้น รพ.สต. ขนาดเล็ก มีความขาดแคลนในระดับที่สูงมาก โดยเฉพาะองค์ความรู้เกี่ยวกับโรคผิวหนังในด้านอาการแพ้ยา การจัดการกรณีแพ้ยา และการวินิจฉัยโรคเบื้องต้น อย่างไรก็ตาม การขาดแคลนในด้านต่างๆ เหล่านี้ มีความสอดคล้องกับความต้องการในการรับคำปรึกษาจาก รพ. โรคผิวหนังเขตร้อนภาคใต้ จังหวัดตรัง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง รพ.สต. ขนาดกลาง ที่มีความต้องการรับคำปรึกษาจากรพ.โรคผิวหนังเขตร้อนภาคใต้ จังหวัดตรัง อยู่ในระดับที่สูงมาก ในขณะที่ รพ.สต. ทุกขนาด ต่างมีระบบ หรือช่องทางในการให้คำปรึกษาด้านโรคผิวหนังแก่ผู้ป่วยในระดับที่สูง บ่งชี้ถึงศักยภาพในการรับข้อมูลข่าวสารและองค์ความรู้ที่ได้รับมานั้น นอกจากนี้ จากการสำรวจพบคำถามที่ผู้ป่วยโรคผิวหนังสงสัย โดยมีการจัดทำคู่มือเกี่ยวกับโรคผิวหนัง (CPG) ใน รพ.สต. ขนาดใหญ่ ขนาดกลาง และขนาดเล็ก อยู่ในระดับที่ยังไม่เพียงพอ ในด้านฐานข้อมูลโรคผิวหนังนั้น รพ.สต.ขนาดใหญ่ ขนาดกลาง และขนาดเล็ก แต่ รพ.สต. ขนาดใหญ่ยังมีการใช้ประโยชน์จากระบบฐานข้อมูลในอัตราที่ต่ำ นั่นคือต่ำกว่าร้อยละ 10
เอกสารอ้างอิง
Tangcharoensathien V. Vittayapipobsakul V, Patcharanaruamol V, Mills A. Health systems development in Thailand: a solid platform for successful implementation of universal health coverage. Journal of the lancet 2018; 1-21.
Chutamas P. Operational problems of health promoting hospitals in Rai-KhaoSam RoiYot District, Prachuap Khiri Khan Province.[Internet] 2012. [cited 2017 Feb 15]. Available from: http://www3.ru.ac.th/mpa abstract/index.php/abstractData/ viewIndex/50.
Southern regional hospital of tropical dermatology-trang province. [Internet] 2016. [cited 2017 May 10].Available from: http://www.trangskin.org/web2016/?name=aboutus.
Nakhonchart P. The strategy of primary care system development affecting achievement of district health promotion hospital under ministry of public health. (Master of Education Thesis). Bangkok: Silpakorn University; 2011.
Committee for the development of health promoting hospitals. Guidelines for the development of the health promoting hospitals. Policy and Strategy Office; 2016.
Cochran WG. Sampling Techniques. 2nd Edition. New York: John Wiley and Sons, Inc; 1963.
Wanlop R. Quality assessment toolfor research, Kasetsart University. [Internet] 2007. [cited 2017 Mar 21]. Available from: http://www.priv.nrct.go.th/ewt_dl.php?nid=1177.
Surin N. Sampling techniques. Bangkok: Kasetsart University Press; 2003.
Utumporn J. Survey research. Bangkok: Funny Publishing Press; 2004.
Department of Medical Sciences, Ministry of Public Health.
Quality and standard systems for medical and public health laboratories for health service unit, Health promoting hospital and urban health center. 2rd Edition. Nontaburi: National office of Buddhism Press; 2014.
Srisupalak S. Pruritus. [Internet] 2016. [cited 2017 Mar 21]. Available from: http://www.manager.co.th/Qol/ViewNews. aspx?NewsID=9590000046665.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ เป็นของผู้เขียนบทความ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการหรือของวารสารกรมการแพทย์
