ความชุกและความสัมพันธ์ของ Myofascial pain syndrome บริเวณแขนและไหล่ในผู้ป่วยที่สงสัยเป็นโรคอุโมงค์ข้อมือกดทับเส้นประสาทมีเดียน
คำสำคัญ:
อุโมงค์ข้อมือกดทับเส้นประสาทมีเดียน, กลุ่มอาการปวดกล้ามเนื้อและเยื่อพังผืดบทคัดย่อ
ผู้ป่วยโรคอุโมงค์ข้อมือกดทับเส้นประสาทมีเดียน (Carpal tunnel syndrome, CTS) พบอาการของโรคได้ทั้งปวดและชา หลายครั้งแจ้งว่าอาการร้าวไปถึงแขนและไหล่ เมื่อพิจารณาแล้วอาการดังกล่าวอาจเกิดจากกลุ่มอาการปวดกล้ามเนื้อและเยื่อพังผืด (Myofascial pain syndrome, MPS) ของกล้ามเนื้อที่มีอาการปวดจากไหล่หรือแขนร้าวไปบริเวณมือได้ วัตถุประสงค์ของงานศึกษานี้เพื่อหาความชุกและความสัมพันธ์ของ MPS บริเวณแขนและไหล่กับผู้ป่วยที่อาการทางคลินิกสงสัย CTS มีผู้เข้าร่วมงานศึกษาทั้งสิ้น 91 ราย จำนวน 125 มือ ที่เข้ารับการตรวจไฟฟ้าวินิจฉัยระหว่าง กุมภาพันธ์ถึงสิงหาคม 2561 สอบถามบันทึกลักษณะผู้ป่วยข้อมูลทั่วไป อาการที่นำมาพบแพทย์ ระดับความชา ระดับความปวด ตรวจร่างกายหา MPS, ตรวจไฟฟ้าวินิจฉัยและบันทึกผล นำข้อมูลตัวแปรมาวิเคราะห์ด้วย Chi-Square และ Spearman’s rank correlation พบผลตรวจไฟฟ้าวินิจฉัยเข้าได้กับ CTS 112 มือ (ร้อยละ 89.6) และพบว่ามี MPS ร่วมด้วย 56 มือ (ร้อยละ 44.8) จากตำแหน่งอาการชาหรือปวดของผู้ป่วยพบเพียง 43 มือ (ร้อยละ 34.4) เท่านั้น ที่เป็นไปตาม median nerve distribution โดยผู้ป่วยที่มีอาการชาหรือปวดนอก median nerve distribution พบว่าจะตรวจเจอ MPS มากกว่ากลุ่มที่อาการอยู่ใน median nerve distribution (p = 0.046) ผู้ป่วยที่มีอาการนำมาพบแพทย์ด้วยอาการปวดจะตรวจพบ MPS มากกว่ากลุ่มที่มาด้วยอาการชา (p < 0.001) นอกจากนี้ยังพบความสัมพันธ์ระหว่างระดับอาการปวดและการตรวจพบ MPS ในทิศทางเดียวกัน (r2 = 0.596, p < 0.001) เมื่อนำมาวิเคราะห์ทางสถิติด้วย ROC curve พบว่า ที่ระดับอาการปวด 5 คะแนน มีความไว ร้อยละ 76.7 และความจำเพาะ ร้อยละ 72.5 (area .840, p < 0.001) ในการตรวจพบ MPS สรุปได้ว่าผู้ป่วยที่อาการทางคลินิกสงสัย CTS พบมี MPS ของแขนข้างเดียวกันสูงถึงร้อยละ 44.8 และควรจะค้นหาโรค MPS ร่วมด้วยเมื่อผู้ป่วยมีอาการนำมาพบแพทย์ด้วยอาการปวด อาการชาหรือปวดนั้นออกนอก median nerve distribution และระดับอาการปวดมากกว่า 5 คะแนนขึ้นไป
เอกสารอ้างอิง
Babara E, Shapiro BE, David C, Preston D. Entrapment and compressive neuropathies, Medical Clinic of North America. 2009; 93:285-315.
Stevens JC, Beard M, O’Fallon WM, Kurland LT. Conditions associated with carpal tunnel syndrome, Mayo Clinic Proceedings. 1992; 67:541-8.
Becker J, Nora DB, Gomes I, Stringari FF, Seitensus R, Panosso JS, et al. An evaluation of gender, obesity, age, and diabetes mellitus as risk factors for carpal tunnel syndrome, Clinical Neurophysiology. 2002; 113:1429-34.
Craig M. McDonald, Jay J. Han, and Gregory T. Carter. Myopathic disorders. In: Randall L. Braddom, Leighton Chan, Mark AH, Karen JK, Dennis JM, Kristjan TR, et al, editors. Physical Medicine and Rehabilitation. 4th ed. Philadelphia: Saunders, an imprint of Elsevier Inc; 2011; 1117-22.
Jampanak S. Relationship between Electrodiagnostic Severity and Neuropathic Pain in Carpal Tunnel Syndrome, J Thai Rehabil Med. 2018; 28:15-20.
Travell JG, Simons DG, Simons LS. Myofascial Pain and Dysfunction: The Trigger Point Manual, Upper Half of the Body. Baltimore, USA: Williams & Wilkins; 1999.
Alvarez DJ, Rockwell PG. Trigger points: diagnosis and management. American Family Physician 2002; 65:653–60.
Simons DG. Referred phenomena of myofascial trigger points. In: Vecchiet L, AlbeFessard D, Lindblom U, editors. New trends in referred pain and hyperalgesia. Amsterdam: Elsevier Science; 1993:41–57.
Qerama E, Kasch H, Fuglsang-Frederiksen A. Occurrence of myofascial pain in patients with possible carpal tunnel syndrome - a single-blinded study. European Journal of Pain. 2009; 13:588–91.
Padua L, Lomonaco M, Gregori B, Valente EM, Padua R, Tonali P. Neurophysiological classification and sensitivity in 500 carpal tunnel syndrome hands. Acta Neurologica Scandinavica. 1997; 96:211–7.
Ashworth NL. Carpal Tunnel Syndrome. American Family Physician. 2007; 75:381-4.
Budhiraja V, Rastogi R, Asthana AK. Variations in the formation of the median nerve and its clinical correlation. Via Medica. 2011; 71:28-30.
Mat Taib CN, Hassan SNA, Esa N, Mohd Moklas MA, San AA. Anatomical variations of median nerve formation, distribution and possible communication with other nerves in preserved human cadavers. Via Medica. 2016; 76:38-43
MacDermid JC, Wessel J. Clinical diagnosis of carpal tunnel syndrome: a systematic review. Journal of Hand Therapy. 2004; 17:309-19.
Azadeh H, Dehghani M, Zarezadeh A. Incidence of trapezius myofascial trigger points in patients with the possible carpal tunnel syndrome. Journal of Reseach Medical Sciences. 2010; 15:250–5.
Randall L. Braddom, Leighton Chan, Mark AH, Karen JK, Dennis JM, Kristjan TR, et al. Physical Medicine & rehabilitation. 4th ed. Philadephia Publishing: Elsevier Inc; 2011.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ เป็นของผู้เขียนบทความ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการหรือของวารสารกรมการแพทย์
