การตรวจสุขภาพประจำปีภายใต้สวัสดิการรักษาพยาบาลข้าราชการ : การตรวจใดได้ประโยชน์?
คำสำคัญ:
การตรวจสุขภาพประจำปี, สวัสดิการรักษาพยาบาล, ข้าราชการบทคัดย่อ
ภูมิหลัง : การตรวจสุขภาพเป็นการค้นหาปัจจัยเสี่ยงที่อาจ นำไปสู่ การเกิดโรคในอนาคต ทำให้ประชาชนทราบความเสี่ยงล่วงหน้าและสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อป้องกันการเกิดและ/ หรือให้มีโอกาสเกิดโรคช้าที่สุด สวัสดิการรักษาพยาบาลข้าราชการ ให้ตรวจสุขภาพประจำปีตามรายการกำหนด
วัตถุประสงค์ : เพื่อทราบความผิดปรกติในรายการตรวจสุขภาพประจำปีของผู้มีสิทธิตามสวัสดิการรักษาพยาบาลข้าราชการ
วิธีการ : การศึกษาเชิงพรรณนาในผู้ที่ได้รับการตรวจสุขภาพประจำปีที่มีสิทธิตามสวัสดิการรักษาพยาบาลข้าราชการจำนวน 1,987 คน โดยเลือกรายการตรวจสุขภาพ ได้แก่ การตรวจโลหิตทางห้องปฏิบัติการ การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจและการถ่ายภาพรังสีทรวงอก โดยรวบรวมข้อมูลจากเวชระเบียนของสถาบันมะเร็งแห่งชาติและโรงพยาบาล ราชวิถีในปี พ.ศ.2560
ผล : ผู้มาตรวจสุขภาพมีอายุเฉลี่ย 53.6 ปี (อายุต่ำสุด 30 ปีและสูงสุด 81 ปี) ส่วนใหญ่อยู่ในกลุ่มอายุ 35-60 ปี ร้อยละ 87.7 เป็นเพศหญิง ผลตรวจทางโลหิตทางห้องปฏิบัติการ พบว่าระดับฮีโมโกลบินค่าต่ำกว่าปรกติร้อยละ 12.2 (95% CI 10.7, 13.6) ระดับฮีมาโตคริตต่ำร้อยละ 9.4 (95% CI 8.1, 10.7) หากพิจารณาภาวะโลหิตจาง (ฮีโมโกลบิน < 10 mg/dl) พบร้อยละ 0.9 ระดับน้ำตาลในเลือดภายหลังอดอาหาร 8 ชั่วโมง (FPG) มีค่าสูง ร้อยละ 14.2 (95% CI 12.7, 15.7) ระดับโคเลสเตอรอลสูงร้อยละ 62.4 (95% C I 60.3, 64.5) ระดับไตรกลีเซอร์ไรด์สูงร้อยละ 9.4 (95% CI 8. 1 , 10.7) ระดับ LDL-cholesterol สูงร้อยละ 38.7 (95% CI 36.6, 40.8) ระดับ HDL-cholesterol ต่ำร้อยละ 1.1 (95% CI 0.6, 1.6) BUN และ creatinine สูงพบไม่เกินร้อยละ 1 ค่า AST, ALT, alkaline phosphatase ผิดปรกติไม่เกินร้อยละ 6 ระดับกรดยูริกในเลือดสูงร้อยละ 17.7 (95% CI 16.0, 19.4) การ ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจพบความผิดปรกติร้อยละ 12.5 (95% CI 11.1, 13.9) ภาพถ่ายทางรังสีทรวงอกผิดปรกติร้อยละ 7.9 (95% CI 6.7, 9.1) ได้แก่ ความผิดปรกติของหัวใจ ปอด ทรวงอก แต่ไม่พบมะเร็ง ปอดและวัณโรคปอดระยะเริ่มแรก
สรุป : รายการตรวจสุขภาพ ภายใต้สวัสดิการรักษาพยาบาลข้าราชการในกลุ่มอายุ 35 ปีขึ้นไป ที่พบความผิดปรกติได้สูง ซึ่งเป็นรายการตรวจที่น่าจะได้ประโยชน์ ได้แก่ ระดับ cholesterol และ LDL-cholesterol รองลงมาเป็นการตรวจระดับน้ำตาลในเลือด (FPG) กรดยูริกในเลือด และการตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (CBC) เพื่อคัดกรองภาวะซีด ส่วนรายการตรวจที่คาดว่าได้ประโยชน์น้อยในการตรวจสุขภาพประจำปีในคนปรกติ (พบความผิดปรกติในระดับต่ำ) ได้แก่ ระดับ BUN, creatinine, ALT, APT และ alkaline phosphatase รวมถึงการตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ และการถ่ายภาพรังสีทรวงอกเพื่อค้นหามะเร็งปอดและวัณโรคระยะเริ่มแรก ดังนั้น รายการตรวจสุขภาพในคนปรกติควรพิจารณาประเด็นอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง อาทิ อายุ เพศ การประกอบอาชีพ ประวัติครอบครัว ความเสี่ยงต่างๆ เป็นต้น เพื่อนำมาใช้ ปรับรายการตรวจสุขภาพให้เป็นไปอย่างเหมาะสม ต่อไป
เอกสารอ้างอิง
Ministry of Public Health. Essential and appropriate health checkup guideline for Thai population. 1st ed. Bangkok: WVO Officer of Printing Mill; 2016.
The Comptroller General’s Department. Welfare Guide for Civil Servants Medical Benefit. [cited 2019 Oct 9]. Available from: https://home.kku.ac.th/praudit/law/07_medical_fee/22_Medical_guide_government%20officer_CGD_2553. pdf.
Schlichthorst M, Sanci LA, Pirkis J, Spittal MJ, Hocking JS. Why do men go to the doctor? Socio-demographic and lifestyle factors associated with healthcare utilisation among a cohort of Australian men. BMC Public Health; 2016;16(Suppl 3):81-90.
Benjchareonwong T, Rojnuckarin P, Sutcharitchan P. A Clinical Approach Algorithm in Diagnosis of Anemia. J Hematol Transfus Med 2012; 22:203-10.
Allan GM, Young J. Complete blood count for screening? Can Fam Physician 2017; 63: 772.
Clinical practice guideline for diabetes 2017. [cited 2019 Sep 9]. Available from: https://www.dmthai.org/attachments/ article/443/25610702_guideline-diabetes-care-2017.pdf
Clinical practice recommendation for the evalu -ation and management for chronic kidney disease in adults 2015. [cited 2019 Sep 9]. Available from: http://www.nephrothai.org/images/10-11-2016/Final_%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%AD_CKD_2015.pdf
Austin MA, Hokanson JE, Edwards KL: Hypertriglyceridemia as a cardiovascular risk factor. Am J Cardiol 1998; (Suppl. 4A):7B–12B.
Boekholdt SM, Arsenault BJ, Mora S, Pedersen TR, LaRosa JC, Nestel PJ, et al. Association of LDL cholesterol, nonHDL cholesterol, and apolipoprotein B levels with risk of cardiovascular events among patients treated with statin: a meta-analysis. JAMA 2012; 307:1302-9.
Becker MA. Asymptomatic hyperuricemia. [cited 2019 Sep 9]. Available from: https://www.uptodate.com/contents/ asymptomatic-hyperuricemia.
Morey SS. ACC/AHA Guidelines for Ambulatory ECG-Practice Guidelines-American Family Physician. Am Fam Physician 2000; 61:884-8.
Moran PS, Flattery MJ, Teljeur C, Ryan M, Smith SM.Effectiveness of systematic screening for the detection of atrial fibrillation. Cochrane Database Sys Rev 2013;4:CD009586.
Manser R, Lethaby A, Irving LB, Stone C, Byrnes G, Abramson MJ, et al. Screening for lung cancer. Cochrane Database Sys Rev 2013;6:CD001991.
Srisuwan P, Koopitakkajorn T, Kingkaew P, Youngkong S, Tantivess S, Teerawattananon Y. Population-based screening for tuberculosis in Thailand. J Health Systems Research 2013;7:433-9.
Eisenberg RL, Pollock NR. Low yield of chest radiography in a large tuberculosis screening program. Radiology 2010;256:998-1004.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ เป็นของผู้เขียนบทความ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการหรือของวารสารกรมการแพทย์
