ความปลอดภัยและประสิทธิผลของการใช้สารสกัดกัญชาทางการแพทย์เกรดยาตัวแรกของประเทศไทยในผู้ป่วยมะเร็งระยะท้าย
คำสำคัญ:
สารสกัดกัญชาทางการแพทย์, คานาบินอยด์, โรคมะเร็ง, ผู้ป่วยระยะท้ายบทคัดย่อ
ภูมิหลัง : อาการปวดเรื้อรัง น้ำหนักลด และอาการนอนไม่ หลับเป็นอาการที่มักพบในผู้ป่วยมะเร็ง เนื่องจากความผิดปกติของ สารเมแทบอไลต์และเนื้องอกที่เจริญเติบโตโดยตรงเข้าไปในเนื้อเยื่อ ข้างเคียง ก่อให้เกิดผลกระทบทางสรีรวิทยาและระบบการเผาผลาญ พลังงาน ซึ่งการรักษาและดูแลผู้ป่วยให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีในช่วง สุดท้ายของชีวิตและจากไปอย่างสงบถือเป็นความท้าทายอย่าง หนึ่ง การค้นพบระบบเอนโด-แคนนาบินอยด์ (endocannabinoid system; ECS) ที่เป็นระบบทางสรีรวิทยาที่รักษาความสมดุลและ ควบคุมการทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกายเป็นที่สนใจในวงการ แพทย์ด้านศักยภาพการรักษาโรคมะเร็ง สำหรับประเทศไทย ได้มีการเสนอร่างกฎหมายนิรโทษกรรมกัญชาทางการแพทย์ ฉบับแรก และองค์การเภสัชกรรม (GPO) ได้มีการผลิตสารสกัด น้ำมันกัญชามาตรฐานทางการแพทย์ขึ้นมา อย่างไรก็ตามยังไม่มี หลักฐานความปลอดภัยและปริมาณที่ได้มาตรฐานสำหรับผู้ป่วย มะเร็ง
วัตถุประสงค์ : การศึกษานี้เป็นการประเมินความปลอดภัย และประสิทธิผลของการใช้สารสกัดกัญชาทางการแพทย์ชนิด THC:CBD (1:1) ในผู้ป่วยมะเร็งระยะท้ายของประเทศไทย
วิธีการ : เป็นการศึกษาเชิงทดลอง (experimental study) ผู้ป่วยที่ผ่านเกณฑ์การศึกษาจำนวน 14 ราย ได้รับสารสกัดกัญชาทางการแพทย์ THC:CBD (1:1) ด้วยการหยดใต้ลิ้นในขนาดเริ่มต้น 1 มิลลิกรัมต่อ วัน และปรับเพิ่มขนาดช้าๆ จนได้ขนาดที่เหมาะสม (ขนาดสูงสุดไม่ เกิน 4 มิลลิกรัมต่อวัน) เก็บข้อมูลผลการรักษาผู้ป่วยจากหอผู้ป่วย ในของสถาบันมะเร็งแห่งชาติ และติดตามผลการรักษาในช่วงเวลา 3 เดือน
ผล : ผู้ป่วยร้อยละ 7 มีอาการหูแว่วประสาทหลอนในวัน ที่ 3 ของการรักษา และอาการข้างเคียงดังกล่าวหายไปเมื่อหยุดใช้ สารสกัดกัญชา ผู้ป่วยร้อยละ 50 ที่มีระดับความปวดปานกลางถึง รุนแรงมีอาการปวดลดลง โดยผู้ป่วยจำนวน 4 รายไม่มีการใช้ยา บรรเทาปวดในกลุ่ม opioids ในช่วงที่ศึกษา ผู้ป่วยที่มีอาการนอน ไม่หลับก่อนการศึกษาร้อยละ 85.71 มีการนอนหลับดีขึ้นทั้งหมด (ร้อยละ 100) และผู้ป่วยร้อยละ 83.33 มีความอยากอาหารเพิ่ม ขึ้น
สรุป : การใช้สารสกัดกัญชาทางการแพทย์ THC:CBD (1:1) ใน ขนาดที่ต่ำ 1-3 มิลลิกรัมต่อวัน มีความปลอดภัยเพียงพอในการนำ มาใช้เพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย โดยไม่พบ อาการข้างเคียงที่รุนแรง ทั้งนี้ควรมีการศึกษาเพิ่มเติมถึงประสิทธิผล ของการใช้สารสกัดกัญชาในกลุ่มตัวอย่างที่มีขนาดใหญ่ขึ้นและวิจัย แบบ randomized controlled trial (RCT)
เอกสารอ้างอิง
Strategy and planning division. Public Health Statistics A.D.2018. Office of the Permanent Secretary Ministry of Public Health; 2018.
Whelan TJ, Mohide EA, Willan AR, Arnold A, Tew M, Sellick S, et al. The supportive care needs of newly diagnosed cancer patients attending a regional cancer center. Cancer 1997; 80:1518-24.
Johnson JR, Burnell-Nugent M, Lossignol D, Ganae-Motan ED, Potts R, Fallon MT. Multicenter, double-blind, randomized, placebo-controlled, parallel-group study of the efficacy, safety, and tolerability of THC:CBD extract and THC extract in patients with intractable cancer-related pain. J Pain Symptom Manage 2010; 39:167-79.
An Introduction to the Endogenous Cannabinoid System. Biol Psychiatry 2016; 79:516–25.
Narcotics Control Act, (No.7) A.D.2019 [internet]. 2020 [Cited 2019 Aug 24]. Available from: http://www.ratchakitcha.soc. go.thDATA/PDF/2562/A/019/T_0001.PDF
Government Pharmaceutical Organization (GPO) [internet]. Bangkok: Government Pharmaceutical Organization, Ministry of Public Health; 2020 [Cited 2019 Oct 4]. Available from: https://www.gpo.or.th.
Institute of Medical Research and Technology Assessment, Department of Medical Services. Guidance on cannabis for medical use. 3rd ed. Bangkok: Cucumber Publishers; 2019.
Vigil JM, Stith SS, Adams IM, Reeve AP. Associations between medical cannabis and prescription opioid use in chronic pain patients: A preliminary cohort study. PLoS ONE 2017; 12:e0187795–e.
Bar-Lev Schleider L, Mechoulam R, Lederman V, Hilou M, Lencovsky O, Betzalel O, et al. Prospective analysis of safety and efficacy of medical cannabis in large unselected population of patients with cancer. Eur J Intern Med 2018; 49:37–43.
Johnson JR, Lossignol D, Burnell-Nugent M, Fallon MT. An open-label extension study to investigate the long-term safety and tolerability of THC/CBD oromucosal spray and oromucosal THC spray in patients with terminal cancerrelated pain refractory to strong opioid analgesics. J Pain Symptom Manage 2013;46:207–18.
Bar-Sela G, Zalman D, Semenysty V, Ballan E. The Effects of Dosage-Controlled Cannabis Capsules on Cancer-Related Cachexia and Anorexia Syndrome in Advanced Cancer Patients: Pilot Study. Integr Cancer Ther 2019;18.
Mupamombe CT, Nathan RA, Case AA, Walter M, Hansen E. Efficacy of medical cannabis for cancer-related pain in the elderly: A single-center retrospective analysis. J Clin Oncol 2019; 37, 13-3.
Blake A, Wan BA, Malek L, DeAngelis C, Diaz P, Lao N, et al. A selective review of medical cannabis in cancer pain management. Ann Palliat Med 2017; 6:215–22.
Jett J, Stone E, Warren G, Cummings KM. Cannabis use, lung cancer, and related issues. J Thorac Oncol 2018; 13:480–7.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ เป็นของผู้เขียนบทความ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการหรือของวารสารกรมการแพทย์
