คุณภาพชีวิตและปัจจัยที่มีผลต่อภาระการดูแลของผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภทเรื้อรังในชุมชน จังหวัดลำปาง

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง: ผู้ป่วยจิตเภทไม่สามารถดูแลช่วยเหลือตนเองได้อย่างเต็มที่ ต้องได้รับการดูแลจากผู้ดูแล ซึ่งภาระของผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภทเป็นประเด็นที่ ควรให้ความสนใจและได้รับการช่วยเหลือ วัตถุประสงค์: ศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาระการดูแลของผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภทเรื้อรัง วิธีการ: เป็นการวิจัยภาคตัดขวางแบบหาความสัมพันธ์ (cross-sectional correlational study) ในผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภท จำนวน 545 รายที่มารับบริการในโรงพยาบาลลำปางและโรงพยาบาลชุมชน 12 แห่งของจังหวัดลำปาง เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามทั้งหมด 3 ส่วน ประกอบด้วย ข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ดูแล แบบประเมินคุณภาพชีวิต ขององค์การอนามัยโลก และแบบวัดภาระในการดูแลผู้ป่วย มีค่าความเชื่อเท่ากับ 0.93 วิเคราะห์หาความสัมพันธ์เชิงสถิติด้วยสมการถดถอยพหุแบบขั้นตอน (Stepwise Multiple Regression analysis) ผล: คุณภาพชีวิตโดยรวมของผู้ดูแลผู้ป่วยอยู่ในระดับดี ภาระในการดูแลผู้ป่วยอยู่ในระดับน้อย ปัจจัยที่สามารถทำนายภาระในการดูแลของผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภทได้มากที่สุด คือ สัมพันธภาพกับผู้ป่วย และระยะเวลาในการดูแลผู้ป่วย ตามลำดับ โดยพบว่า อายุ ระยะเวลาในการดูแลผู้ป่วย และสัมพันธภาพกับผู้ป่วยสามารถร่วมกันทำนายภาระในการดูแลผู้ป่วยจิตเภทได้ สรุป: ภาระการดูแลของผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภทมีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลผู้ป่วย ซึ่งมีทั้งปัจจัยที่แก้ไขได้และแก้ไขไม่ได้ ทีมสุขภาพอาจมีการประสานงานกับชุมชนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อส่งเสริมการประกอบอาชีพหารายได้เสริม สอบถามอาการ และการรับประทานยาเพื่อ ช่วยให้ผู้ป่วยสามารถคุมอาการได้ดีขึ้น ซึ่งจะส่งผลให้คุณภาพชีวิตของผู้ดูแลดีขึ้นและลดภาวะเหนื่อยล้าของผู้ดูแลได้