การรักษาถุงน้ำขนาดใหญ่ในกระดูกขากรรไกรบนด้วยวิธีควักถุงน้ำร่วมกับการผ่าตัดปลายรากฟัน: รายงานผู้ป่วย

บทคัดย่อ

ถุงน้ำปลายรากฟันเป็นถุงน้ำที่พบได้บ่อยที่สุดในขากรรไกร มักพบร่วมกับฟันที่มีการติดเชื้อ โดยทั่วไปขนาดของถุงน้ำปลายรากฟันมักมีขนาดไม่เกิน 2 เซนติเมตร ถุงน้ำที่มีขนาดใหญ่กว่านี้สามารถพบได้และมักจะมีการทำลาย กระดูกและรากฟันโดยรอบ รายงานผู้ป่วยหญิง 1 ราย มาด้วยอาการบวมที่ริมฝีปากบนและข้างปีกจมูกขวา พบฟันซี่ 12 เป็นฟันที่เคยรักษาคลองรากฟันมาก่อน จากภาพรังสีส่วนตัดอาศัย คอมพิวเตอร์ชนิดโคนบีม (cone - beam computed tomography; CBCT) พบรอยโรคเป็นเงาโปร่งรังสีขนาด 2.81 เซนติเมตร มีการเบียดของรอยโรคต่อกระดูกฐานจมูก กระดูกเพดานปาก และกระดูกเบ้าฟันด้านหน้า ผลการตรวจชิ้นเนื้อบางส่วนเป็น inflammatory cyst จึงให้การรักษาด้วยวิธีควักถุงน้ำออกทั้งหมดร่วมกับการผ่าตัดปลายรากฟันภายใต้ยาชาเฉพาะที่หลังผ่าตัดติดตามผลการรักษาเป็นเวลา 9 เดือน จากการประเมินด้วยภาพรังสีส่วนตัดอาศัยคอมพิวเตอร์ชนิดโคนบีม พบว่าขนาดของรอยโรคเล็กลง มีการสร้างกระดูกโดยรอบ ฟันซี่ 12 ได้รับการบูรณะด้วยครอบฟันใหม่เนื่องจากครอบฟัน เดิมมีการรั่วซึมบริเวณขอบ สามารถใช้งานได้ปกติ การรักษาถุงน้ำที่มีขนาดใหญ่กว่า 2 เซนติเมตรโดยการผ่าตัดควักถุงน้ำร่วมกับการผ่าตัดปลายรากฟันยังเป็นวิธีรักษามาตรฐานที่คาดหวังผลสำาเร็จได้สูง ใช้จำนวนครั้งในการรักษาน้อยและสามารถทำภายใต้ยาชาเฉพาะที่ได้โดยไม่จำเป็นต้องทำภายใต้ยาดมสลบหากสภาพร่างกายของผู้ป่วยมีความพร้อม และให้ความร่วมมือในการรักษาการวินิจฉัยแยกโรคจากโรคอื่นที่มีลักษณะทางคลินิกและภาพถ่ายรังสีที่คล้ายคลึงกัน รวมถึงการส่งตรวจชิ้นเนื้อทั้งก่อน และหลังผ่าตัดเป็นสิ่งที่ต้องทำในกรณีที่รอยโรคมีขนาดใหญ่ ครอบคลุม ฟันหลายซี่ ภาพรังสีส่วนตัดอาศัยคอมพิวเตอร์ชนิดโคนบีม (cone-beam computed tomography; CBCT) เป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์ในการประเมินขนาดและขอบเขตของรอยโรคก่อนผ่าตัด รวมถึงติดตามการหายของรอยโรคได้อย่างชัดเจน แม่นยำโดยเฉพาะรอยโรคในขากรรไกรบน อย่างไรก็ตามควรคำนึงถึงความพร้อมของสถานพยาบาลแต่ละแห่งและความคุ้มค่าของต้นทุนการรักษาด้วย