ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับอัตราการรอดชีพของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่ได้รับการรักษา ณ โรงพยาบาลมะเร็งลำปาง

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง: มะเร็งเต้านมพบมากเป็นอันดับหนึ่งของหญิงไทยและทั่วโลก วิธีการรักษาหลักสำหรับโรคมะเร็งเต้านม การวินิจฉัยโรคอย่างรวดเร็วและแม่นยำจะช่วยเพิ่มอัตราการรอดชีพของผู้ป่วยมะเร็งเต้านม วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาอัตราการรอดชีพที่ 5 ปี และ 10 ปี และวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อการรอดชีพของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่ได้รับการรักษา ณ โรงพยาบาลมะเร็งลำปาง วิธีการ: การศึกษาจากเหตุไปหาผลแบบย้อนหลัง (retrospective cohort study) รวบรวมข้อมูลผู้ป่วยมะเร็งเต้านมจากฐานข้อมูลทางคลินิกด้านการตรวจวินิจฉัยและรักษาโรคมะเร็งเต้านมของโรงพยาบาลมะเร็งลำปาง ระหว่าง ปี พ.ศ. 2554 – 2558 ระยะเวลาติดตามสถานะการมีชีวิตของผู้ป่วยถึงวันที่ 31 มีนาคม พ.ศ. 2565 วิเคราะห์อัตราการรอดชีพที่ 5 ปี และ 10 ปี ด้วยวิธี Kaplan Meier และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยกับอัตราการรอดชีพ โดยวิเคราะห์ตัวแปรเดียวและตัวแปรเชิงพหุ ด้วยสถิติ Cox regression (ที่ระดับนัยสำคัญ .05) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรม R ผล: ผลการศึกษาผู้ป่วยมะเร็งเต้านมของโรงพยาบาลมะเร็งลำปางปี พ.ศ. 2554 – 2558 จำนวนทั้งหมด 1,841 ราย สามารถติดตามสถานะการมีชีวิตจำนวน 1,397 ราย พบว่า อัตราการรอดชีพที่ 5 ปี และ 10 ปี ของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมในภาพรวมเท่ากับร้อยละ 75.4 และ 63.8 ตามลำดับ แยกตามระยะของโรคที่ I, II, III และ IV อัตราการรอดชีพผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่ 5 ปี เท่ากับ 93.4, 83.7, 64.1 และ 25.6 ตามลำดับ และ 10 ปี เท่ากับ 85.3, 76.4, 47,6 และ 8.7 ตามลำดับ เมื่อควบคุมตัวแปรอื่น ๆ คงที่ ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์และโอกาสเสี่ยงต่อการเสียชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < .001) ได้แก่ อาชีพ ระยะของโรคมะเร็ง และขนาดของก้อนมะเร็ง ขณะที่ตัวรับฮอร์โมน ER ประเภทการผ่าตัด และการรักษาที่ครบถ้วน มีโอกาสเสี่ยงต่อการเสียชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < .001) สรุป: การวางแผนรักษาโรคมะเร็งเต้านมควรคำนึงถึงปัจจัยทางคลินิกและตัวผู้ป่วยจะช่วยทำให้ผลลัพธ์ด้านอัตราการรอดชีพในผู้ป่วยมะเร็งเต้านมเพิ่มขึ้น