ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดอาการกำเริบเฉียบพลันในผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังที่ทำให้ต้องมารับบริการที่ห้องฉุกเฉิน โรงพยาบาลบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง: โรคปอดอุดกั้นเรื้อรังเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 3 ของโลก โรงพยาบาลบ้านโฮ่งมีอัตราการเกิดอาการกำเริบเฉียบพลันสูงถึงร้อยละ 160 ทำให้สูญเสียค่าใช้จ่ายจำนวนมากในการรักษา คุณภาพชีวิตผู้ป่วยลดลง และเพิ่มความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตที่เร็วขึ้น วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาหาปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดอาการกำเริบเฉียบพลันในผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังที่ทำให้ต้องมารับบริการที่ห้องฉุกเฉิน วิธีการ: เป็นการศึกษาแบบ case – control ในผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังที่มารับบริการตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม ถึง 30 มิถุนายน พ.ศ. 2565 นำมาแบ่งเป็น 2 กลุ่ม แล้วสุ่มเลือกอย่างง่ายให้เหลือกลุ่มละ 30 ราย ทำการเก็บข้อมูลโดยวิธีสัมภาษณ์ตั้งแต่วันที่ 1 สิงหาคม ถึง 31 ธันวาคม พ.ศ. 2565 แล้วนำข้อมูลมาวิเคราะห์ด้วยวิธีถดถอย โลจิสติก ผล: ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดอาการกำเริบเฉียบพลันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อวิเคราะห์ด้วยวิธีถดถอยโลจิสติกแบบหลายตัวแปร คือ ระดับความรุนแรงของโรคตั้งแต่ GOLD C ขึ้นไป (adjOR 57.85,  95% CI 3.10 - 1080.09, p – value .007) และเมื่อวิเคราะห์ด้วยวิธีถดถอยโลจิสติกแบบตัวแปรเดียว คือ การรับรู้ความรุนแรงของโรคที่ไม่เหมาะสม (adjOR 13.5, 95% CI 3.33 – 54.67, p – value < .001) การติดเชื้อทางเดินหายใจ (adjOR 11.77, 95% CI 2.92 – 47.46, p – value .001) เทคนิคการใช้ยาสูดที่ไม่ถูกต้อง (adjOR 10.55, 95% CI 1.22 – 90.66, p – value .032) ไม่สามารถหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นได้ (adjOR 5.70, 95% CI 1.72 – 18.94, p – value .004) ระดับการรับรู้ความรุนแรงของโรคตั้งแต่ปานกลางขึ้นไป (adjOR 5.55, 95% CI 1.84 – 17.49, p – value .003) และการรับรู้ถึงจำนวนครั้งของการสูดยาขยายหลอดลมชนิดฉุกเฉินที่ไม่เหมาะสม (adjOR 4.03, 95% CI 1.37 – 11.84, p – value .011) สรุป: ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดอาการกำเริบเฉียบพลันที่สามารถควบคุมได้และควรได้รับการแก้ไข คือ การรับรู้ความรุนแรงของโรคที่ไม่เหมาะสม เทคนิคการใช้ยาสูดที่ไม่ถูกต้อง ไม่สามารถหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นได้ และการรับรู้ถึงจำนวนครั้งของการสูดยาขยายหลอดลมชนิดฉุกเฉินที่ไม่เหมาะสม