ภาวะกระดูกขากรรไกรตายจากยาดีโนซูแมบในผู้ป่วยกระดูกพรุนในโรงพยาบาลเลิดสิน: การศึกษาย้อนหลัง 5 ปี

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง: ปัจจุบันผู้ป่วยโรคกระดูกพรุนที่ได้รับยาดีโนซูแมบที่เป็นกลุ่มยาต้านการสลายกระดูกมีจำนวนเพิ่มมากขึ้น ภาวะการเกิดกระดูกขากรรไกรตายจากยาเป็นภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญอย่างหนึ่งของยาชนิดนี้ การศึกษาข้อมูลย้อนหลังจากฐานข้อมูลวารสารอิเล็กทรอนิกส์ถึงปัจจุบันพบรายงานการเกิดภาวะกระดูกขากรรไกรตายจากยาในผู้ป่วยที่ได้รับยาดีโนซูแมบของประเทศไทยพบน้อยมาก วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาอุบัติการณ์ของภาวะกระดูกขากรรไกรตายในผู้ป่วยโรคกระดูกพรุนที่ได้รับยาดีโนซูแมบในโรงพยาบาลเลิดสินช่วงปี พ.ศ. 2561 ถึง 2565 วิธีการ: ศึกษาย้อนหลังในกลุ่มผู้ป่วยกระดูกพรุนที่ได้รับยาดีโนซูแมบโดยรวบรวมข้อมูลระบบเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ในโรงพยาบาลเลิดสินตั้งแต่ 1 มกราคม พ.ศ. 2561 ถึง 31 ธันวาคม พ.ศ. 2565 นำมาวิเคราะห์สถิติ ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ค่ากลาง ร้อยละ และหาอุบัติการณ์ในการเกิดภาวะกระดูกขากรรไกรตายจากยาดีโนซูแมบ ผล: กลุ่มตัวอย่างที่เข้าเกณฑ์การศึกษาจำนวน 579 ราย เป็นเพศหญิงมากกว่าเพศชายสัดส่วน 17.6:1 อายุเฉลี่ย 77.54±9.64 ปี โรคประจำตัวที่พบมาก ได้แก่ ความดันโลหิตสูง (39.0%) ไขมันในเลือดสูง (23.3%) และเบาหวาน (15.4%) ตามลำดับ รูปแบบการได้รับยาพบว่าผู้ป่วยร้อยละ 81.90 ได้รับยาดีโนซูแมบเพียงชนิดเดียว รองลงมาร้อยละ 8.6 เป็นผู้ป่วยที่เคยได้รับยาบิสฟอสโฟเนตชนิดกินมาก่อนจะเปลี่ยนเป็นฉีดยาดีโนซูแมบ จำนวนครั้งที่ได้รับยาดีโนซูแมบเฉลี่ย 3.95±2.73 เข็ม จากประวัติการรักษาทางทันตกรรมมีผู้ป่วยเพียงร้อยละ 4.5 เท่านั้นที่ได้รับการเตรียมช่องปากก่อนได้รับยา จากการศึกษาพบภาวะกระดูกขากรรไกรตายในผู้ป่วยจำนวน 2 รายจาก 579 ราย คิดเป็นอุบัติการณ์ของโรคร้อยละ 0.345 ทั้งสองรายมีปัจจัยกระตุ้น ได้แก่ การถอนฟันและการระคายเคืองจากฟันปลอม สรุป: ภาวะกระดูกตายจากยาดีโนซูแมบที่เกิดขึ้นในกลุ่มผู้ป่วยโรคกระดูกพรุนเกิดขึ้นได้น้อย แต่เนื่องจากความชุกต่ำมากจึงยังไม่สามารถนำมาวิเคราะห์ปัจจัยเสี่ยงของโรคได้ อย่างไรก็ตามจากกรณีศึกษาพบว่าปัจจัยกระตุ้น ได้แก่ การถอนฟันและการระคายเคืองจากฟันปลอม ดังนั้นการให้ความรู้แก่ผู้ป่วยและบุคลากรทางการแพทย์ในเรื่องของการดูแลสุขภาพช่องปากจึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุดและควรเก็บรวบรวมข้อมูลอย่างต่อเนื่องเพื่อติดตามแนวโน้มของโรคและปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้องต่อไป