ความร่วมมือและความปลอดภัยของผู้ป่วยในการใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือดชนิดรับประทานที่ไม่ได้ออกฤทธิ์ต้านวิตามินเคเพื่อรักษาภาวะหัวใจห้องบนสั่นพลิ้ว ณ สถาบันประสาทวิทยา
คำสำคัญ:
ความร่วมมือและความปลอดภัยของยา, โรคหัวใจห้องบนสั่นพลิ้ว, ยาต้านการแข็งตัวของเลือดชนิดรับประทานที่ไม่ได้ออกฤทธิ์ต้านวิตามินเคบทคัดย่อ
ภูมิหลัง: ยาต้านแข็งตัวของเลือดชนิดรับประทานที่ ไม่ได้ออกฤทธิ์ต้านวิตามินเค (NOACs) มีประสิทธิผลในการรักษาหัวใจห้องบนสั่นพลิ้ว อย่างไรก็ตามบางการศึกษา พบว่าปัญหาจากการไม่ร่วมมือในการใช้ยาสัมพันธ์กับการ เกิดโรคหลอดเลือดสมอง และภาวะเลือดออกของผู้ป่วย วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัญหาความร่วมมือในการใช้ยาและความปลอดภัยจากการใช้ยา NOACs วิธีการ: การวิจัยเชิงพรรณนาแบบตัดขวางจากผู้ป่วยห้องบนสั่นพลิ้ว 180 รายที่ได้ยา NOACs ณ สถาบันประสาทวิทยา เก็บข้อมูลตั้งแต่ 1 ตุลาคม 2565 ถึง 31 ตุลาคม 2566 ความร่วมมือและความปลอดภัยได้ รับประเมินโดยแบบประเมินปัญหาการใช้ยา Pharmaceutical Care Network Europe (PCNE) version 8.02 ผล: อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดปัญหาจากการใช้ยามากที่สุด (20%) โดยพบมากที่สุด ได้แก่ rivaroxaban และ dabigatran เป็นยาที่เกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาบ่อยที่สุดซึ่งพบได้ 28.6% และ 27.3% ตามลำดับ โดยมีอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาที่พบบ่อย ได้แก่ จุดจ้ำเลือด (13.9%), เลือดออกตามไรฟัน (1.7%) ปัสสาวะเป็นเลือด (1.1%) และถ่ายอุจจาระเป็นเลือด (0.6%) ความร่วมมือในการใช้ยายังพบว่าเป็นอีกปัญหาหนึ่งด้วย (5.0%) ส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจากผู้ป่วยหรือผู้ดูแล ผู้ป่วยใช้หรือรับประทานยาน้อยว่าแพทย์สั่งหรือไม่ได้รับประทานยาเลย (47.4%) ซึ่งการ ไม่ร่วมมือในการใช้ยาส่งผลทำให้เกิดภาวะเลือดออก 1.1% การ ใช้แบบประเมินปัญหาการใช้ยา PCNE พบวิธีการแก้ไขปัญหาที่ใช้มากที่สุด คือ รายงานผลข้างเคียงจากยาต่อหน่วยงานที่รับผิดชอบ ร้อยละ 34.6 และปัญหาได้รับการยอมรับและแก้ไข 88.9% สรุป: การศึกษาได้ให้ความสำคัญกับการแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับความร่วมมือและความปลอดภัยของผู้ป่วยโดยใช้แบบประเมิน PCNE ทำให้ทราบสาเหตุและแนวทางแก้ไขสามารถ เพิ่มความร่วมมือลดอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาได้ การจัดการกับปัญหาด้านยาโดยเภสัชกรได้รับการยอมรับอย่างดีและสามารถแก้ไขปัญหาด้านยา NOACs เพื่อช่วยให้ผลการ รักษาดีขึ้น
เอกสารอ้างอิง
Hindricks G, Potpara T, Dagres N, Arbelo E, Bax JJ, Blomstrom-Lundqvist C, et al. 2020 ESC guidelines for the diagnosis and management of atrial fibrillation developed in collaboration with the European Association for Cardio-Thoracic Surgery (EACTS). Eur Heart J 2021;42(5):373-498.
Steffel J, Collins R, Antz M, Cornu P, Desteghe L, Haeusler KG, et al. 2021 European Heart Rhythm Association practical guide on the use of non-vitamin K antagonist oral anticoagulants in patients with atrial fibrillation. Europace. 2021;23(10):1612-76.
Chen A, Stecker E, A Warden B. Direct oral anticoagulant use: a practical guide to common clinical challenges. J Am Heart Assoc 2020;9(13)1-18.
Viprey M, Jeannin R, Piriou V, Chevalier P, Michel C, Aulagner G, et al. Prevalence of drug-related problems associated with direct oral anticoagulants in hospitalized patients: a multicenter, cross-sectional study. J Clin Pharm Ther 2017;42(1):58-63.
Johnson SA, Yarbrough PM, Rose RS, Lanspa MJ. Prescribing patterns of target-specific oral anticoagulants: an academic hospital perspective. Blood Coagul Fibrinolysis 2015;26(7):767-71.
Bassam S, Mansour S, Ajrouche R, Kisserwan H, Hajj ME, Zein S, et al. Drug-related problems and factors involved in the imbalance of oral anticoagulants in Lebanese patients: a cross-sectional study 2022. Dr. Sulaiman Al Habib Medical Journal 2022;2(4):77-85.
Shehab A, Bhagavathula AS, Abebe TB, Abegaz TM, Elnour AA, Sabbour HM, et al. Patient adherence to Novel Oral Anticoagulants (NOACs) for the teatment of atrial fibrillation and occurrence of associated bleeding events: a systematic review and meta-analysis. Curr Vasc Pharmacol 2019;17(4):341-9.
Emren SV, Şenöz O, Bilgin M, Beton O, Aslan A, Taşkin U, et al. Drug adherence in patients with nonvalvular atrial fibrillation taking non-vitamin k antagonist oral anticoagulants in Turkey: NOAC-TR. Clin Appl Thromb Hemost 2018;24(3):525-31.
Maneephan P, Rookkapan K. Drug related problems in patients hospitalized to a community hospital within three border southern provinces and management of the problems by pharmacist. Thai J Pharm Prac 2018;10(2):552-62.
Pharmaceutical Care Network Europe Foundation. PCNE classification for drug related problems V 9.1. [Internet] 2022. [cited 2022 Mar 7];9.1:1-10. Available from: www.pcne.org/ upload/files/230_PCNE_classification_V9-01.pdf.
Jarernsiripornkul N, Polkote N. Retrospective study of adverse drug reactions from warfarin at Srinagarind hospoital, Khon Kaen Province. KKU Res J 2006;11(3):228-36.
Honnonprai T. Development of programs to promote knowledge and behavior for self-assessment to reduce problems related to drug use of insulindependent diabetes mellitus Saithong Watthana Hospital Area Kamphaeng Phet Province. Journal of Public Health Tak Provincial Health Office 2022;2(3):1-13.
Gianluigi S, Robert G, Giuseppe R, lohn M, Giulia M, Gerasimos F, et al. Efficacy and safety of novel oral anticoagulant in patients with at atrial fibrillation and heart failure a meta-analysis. JACC: Heart failure 2016;4(11):870-80.
Mitsuntisuk P, Nathisuwan S, Junpanichjaroen A, Wongcharoen W, Phrommintikul A, Wattanaruengchai P, et al. Real-world comparative effectiveness and safety of non-vitamin K antagonist oral anticoagulants vs. warfarin in a developing country. Clin Pharmacol Ther 2021;109(5):1282-92.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ เป็นของผู้เขียนบทความ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการหรือของวารสารกรมการแพทย์
