ผลการเปรียบเทียบความหนาแน่นของกระดูกปลายแขนระหว่างท่านั่งและท่านอนที่ใช้ในการวินิจฉัยภาวะกระดูกพรุนด้วยเครื่องตรวจวัดความหนาแน่นกระดูก

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง: การตรวจวัดความหนาแน่นของกระดูก (bone mineral density; BMD) ด้วยเครื่องมือ bone densitometer หรือ DEXA Scan สามารถตรวจวินิจฉัย ภาวะกระดูกพรุนได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น ตำแหน่งของการตรวจ ความหนาแน่นกระดูก ได้แก่ บริเวณกระดูกสันหลังส่วนเอว (lumbar Spine) คอกระดูกต้นขา (femoral neck) และ 1/3 ของกระดูกเรเดียสข้างที่ไม่ถนัดในท่านั่ง (1/3 radius) อย่างไร ก็ตามในบางครั้งการตรวจความหนาแน่นกระดูกปลายแขน ข้างที่ไม่ถนัดในท่านั่งซึ่งเป็นท่ามาตรฐานอาจไม่สะดวกสำหรับ ผู้ป่วยสูงอายุ หรือผู้ที่มีข้อจำกัดในการยืดเหยียดแขนซึ่งจะส่งผล ให้ภาพถ่ายที่ได้เกิดภาพเบลอ (motion artifact) วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบความแตกต่างในการวัดความหนาแน่นของ กระดูกปลายแขนข้างที่ไม่ถนัดระหว่างท่านั่งและท่านอน วิธีการ: รูปแบบการศึกษาแบบกึ่งทดลองนี้กลุ่มตัวอย่าง คือ อาสาสมัครที่มารับบริการการตรวจความหนาแน่นของกระดูก ณ กลุ่มงานเวชศาสตร์นิวเคลียร์ โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี จำนวน 51 ราย ผล: อาสาสมัครส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง มีอายุ เฉลี่ย 47.00±14.34 ปี และมีความหนาแน่นของกระดูกปลาย แขนข้างที่ไม่ถนัดระหว่างท่านั่งและท่านอนไม่แตกต่างกันทาง สถิติ (p > .05) โดยค่าความหนาแน่นกระดูกปลายแขนข้างที่ ไม่ถนัดในท่านั่งและท่านอนมีความสอดคล้องกันอย่างมาก ทั้ง 3 ตำแหน่ง ได้แก่ ultradistal radius (UD), 1/3 radius และ total radius ซึ่งมีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (r) อยู่ที่ 0.880, 0.976 และ 0.984 ตามลำดับ สรุป: การตรวจความหนาแน่น ของกระดูกปลายแขนข้างที่ไม่ถนัดสามารถตรวจได้ทั้งในท่า นั่งและท่านอน อย่างไรก็ตามหากประเมินแล้วว่าการตรวจใน ท่านั่งซึ่งเป็นท่ามาตรฐานไม่สามารถจัดท่าของแขนให้มั่นคง หรืออยู่นิ่งได้ การปรับการตรวจแขนเป็นท่านอนจะสามารถ รักษาตำแหน่งแขนระหว่างตรวจได้มั่นคงและนานขึ้นและ สามารถลดการเกิดภาพเบลอลงได้