การใช้แบบประเมินคุณภาพชีวิต EQ-5D-5L ในผู้ป่วยโรคกระดูกสันหลังเสื่อมส่วน Lumbosacral ภายหลังการผ่าตัด ณ โรงพยาบาลประสาทเชียงใหม่
คำสำคัญ:
EQ-5D, การผ่าตัดกระดูกสันหลัง, ผลการรักษาที่ได้จากการรายงานของผู้ป่วย, ค่าอรรถประโยชน์ทางสภาวะสุขภาพบทคัดย่อ
ภูมิหลัง: โรคในกลุ่มกระดูกสันหลังส่วนเอวเสื่อม (herniated disc, spinal stenosis, spondylolisthesis) สามารถประเมินผลการรักษาโดยใช้แบบประเมินโดยให้ผู้ป่วยเป็นผู้ให้คะแนน (patient-reported outcome) แบบประเมินที่ใช้ เช่น SF-36, ODI และ EQ-5D-5L มีการใช้ในการประเมินการรักษาโรคต่าง ๆ เป็นมาตราฐานทั่วโลก แบบ EQ-5D-5L มีการแปลเป็นภาษาไทยแล้วแต่ยังไม่มีการศึกษาการใช้ในการประเมินการรักษาโรคกระดูกสันหลังในประเทศไทย วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาการใช้แบบ EQ-5D-5L (Thai version) ในกลุ่มผู้ป่วยโรคกระดูกสันหลังส่วนเอวเสื่อมที่ได้รับการผ่าตัด ณ โรงพยาบาลประสาทเชียงใหม่ วิธีการ: การศึกษาในผู้ป่วยจำนวน 100 ราย ทำแบบ EQ-5D-5L ด้วยตนเองก่อนได้รับการผ่าตัดและภายหลังการผ่าตัด 6 เดือน แล้วนำคะแนนที่ได้มาเปรียบเทียบโดยรายงานผลแบบพรรณนาแบบ EQ-5D-5L ประกอบด้วยคำถาม 5 ข้อ (5 dimensions) โดยในแต่ละ dimension จะมีระดับคะแนน 1 - 5 (5 levels) ตามความรู้สึกที่เป็นปัญหาจากน้อยไปมาก ผล: จากคำถามทางสุขภาพ 5 dimensions ผู้ป่วยเกือบทั้งหมด (> 90%) มีคะแนนในทุก dimension โดยที่คะแนนมากที่สุดคือคำถาม dimension เรื่องอาการเจ็บปวด/ อาการไม่สบายตัว เมื่อนำคะแนนมาคำนวณเป็นค่า Health Utility Index (HUI) พบว่ากลุ่มผู้ป่วยได้รับการรักษาด้วย steroid injectionมีค่า mean HUI ก่อนและหลังผ่าตัดเท่ากับ 0.54±0.21 และ0.70±0.22, กลุ่มผ่าตัด decompression เท่ากับ 0.38±0.29และ 0.82±0.15, กลุ่มผ่าตัด decompression with pedicle screws เท่ากับ 0.35±0.29 และ 0.79±0.15 สรุป: แบบ EQ-5D-5L มีความครอบคลุมในการประเมินอาการของผู้ป่วยโรคกระดูกสันหลังส่วนเอวเสื่อม จากคะแนนที่ได้พบว่าผู้ป่วยหลังผ่าตัดมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นกว่าก่อนผ่าตัด สามารถนำคะแนนจากแบบ EQ-5D-5L รายงานได้เป็นมาตรฐานสากล
เอกสารอ้างอิง
Bagley C, MacAllister M, Dosselman L, Moreno J, Aoun SG, El Ahmadieh TY. Current concepts and recent advances in understanding and managing lumbar spine stenosis. F1000Res 2019;8:F1000 Faculty Rev-137.
Schwartz CE, Ayandeh A, Finkelstein JA. When patients and surgeons disagree about surgical outcome: investigating patient factors and chart note communication. Health Qual Life Outcomes 2015;13:161.
Hani U, Monk SH, Pfortmiller D, Stanley G, Kim PK, Bohl MA, et al. Effect of workers' compensation status on pain, disability, quality of life, and return to work after lumbar spine surgery: a 1-year propensity-matched analysis. J Neurosurg Spine 20234;39(1):47-57.
Garratt AM, Furunes H, Hellum C, Solberg T, Brox JI, Storheim K, et al. Evaluation of the EQ-5D-3L and 5L versions in low back pain patients. Health Qual Life Outcomes 2021;19(1):155.
Kangwanrattanakul K, Krageloh CU. EQ-5D-3L and EQ-5D-5L population norms for Thailand. BMC Public Health 2024;24:1108.
Siriyotha S, Pattanaprateep O, Srimahachota S, Sansanayudh N, Thakkinstian A, Limpijankit T. Factors associated with health-related quality of life in patients undergoing percutaneous coronary intervention: Thai PCI registry. Front Cardiovasc Med 2023;10:1260993.
Sakthong P, Sonsa-Ardjit N, Sukarnjanaset P, Munpan W. Psychometric properties of the EQ-5D-5L in Thai patients with chronic diseases. Qual Life Res 2015;24(12):3015-22.
Pattanaphesaj J, Thavorncharoensap M, Ramos-Goni JM, Tongsiri S, Ingsrisawang L, Teerawattananon Y. The EQ-5D-5L Valuation study in Thailand. Expert Rev Pharmacoecon Outcomes Res 2018;18(5):551-8.
Tronstad S, Haug KJ, Myklebust TA, Weber C, Brisby H, Austevoll IM, et al. Do patients with lumbar spinal stenosis benefit from decompression of levels with adjacent moderate stenosis? A prospective cohort study from the NORDSTEN study. Spine J 2024;24(6):1015-21.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ เป็นของผู้เขียนบทความ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการหรือของวารสารกรมการแพทย์
