การประเมินอาการและจัดการแรกรับผู้ป่วยพิษเมทานอลจากยาดองเหล้าในห้องฉุกเฉิน
คำสำคัญ:
ประเมินอาการ, การรจัดการแรกรับ, พิษเมทานอล, ยาดองเหล้า, ห้องฉุกเฉินบทคัดย่อ
ภูมิหลัง: พิษเมทานอลมีลักษณะอาการทางคลินิกที่เกิดขึ้นเฉียบพลันและรุนแรงจนเสียชีวิต และตาบอดถาวร วัตถุประสงค์: เพื่ออธิบายลักษณะอาการทางคลินิกผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ และการรักษาแรกรับในห้องฉุกเฉิน วิธีการ: การศึกษารูปแบบพรรณนา เก็บรวบรวมข้อมูลอาการ และอาการแสดง การตรวจทางห้องปฏิบัติการการรักษา และจัดการผู้ป่วยจากเวชระเบียน ทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาเพื่อบรรยายข้อมูลในรูปแบบความถี่ ร้อยละ มัธยฐานและค่าพิสัยระหว่างควอร์ไทล์ ผล: ผู้ป่วยจำนวน 25 คน พบ 18 คน (ร้อยละ 72) ได้รับการวินิจฉัยยืนยันเป็นพิษเมทานอล ส่วนใหญ่เป็นเพศชาย พบมัธยฐานอายุ 43 ปี (IQR = 35-47 ปี, range 26-69 ปี) ส่วนใหญ่ (ร้อยละ 72) พบอาการทางคลินิกรุนแรงระดับ 3 พบค่ามัธยฐานเมทานอลในเลือด 63.0 mg/dl (IQR = 24.4 48.0 mg/dL, range undetectable -580.0 mg/dL) ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการพบภาวะเลือดเป็นกรดชนิด anion gap สูงและพบ osmolar gap สูง ห้องฉุกเฉินบริหารจัดการโดยให้ ethanol, folinic, thiamine ร่วมกับ NaHCO3 แก้ไขภาวะเลือดเป็นกรดรวมทั้งทำ hemodialysis และ continuous renal replacement therapy (CRRT) สรุป: ผู้ป่วยพิษเมทานอลมีอาการเฉียบพลันและรุนแรง การประเมินอาการแรกรับและ ส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการที่ถูกต้อง ทำให้บริหารจัดการเพื่อลดอัตราการเสียชีวิต ลดภาวะแทรกซ้อนและความพิการ
เอกสารอ้างอิง
Shafi H, Imran M, Usman HF, Sarwar M, Tahir MA. Eight fatalities due to drinking methanol-tainted alcohol in Pakistan: a case report. Egypt J Forensic Sci 2016;6(4):515-9.
Barceloux DG, Bond GR, Krenzelok EP, Cooper H, Vale JA. American Academy of Clinical Toxicology practice guidelines on the treatment of methanol poisoning. J Toxicol Clin Toxicol 2002;40(4):415-46.
Hassanian-Moghaddam H, Pajoumand A, Dadgar SM, Shadnia S. Prognostic factors in methanol poisoning. Hum Exp Toxicol 2007;26(7):583-6.
Zakharov S, Pelclova D, Urban P, Navratil T, Diblik P, Kuthan P, et al. Czech mass methanol outbreak 2012: epidemiology, challenges, and clinical features. Clin Toxicol (Phila) 2014;52(10):1013-24.
Kaewput W, Thongprayoon C, Petnak T, Bathini T, Vallabhajosyula S, Cheungpasitporn W. Inpatient burden and mortality of methanol intoxication in the United States. Clin Invest 2021;361(1):69-74.
Khanchanasin N, Phanthangkun P. Yadong - Thai herbal liquor. Kalasin Uni. J. Humanit. Soc. Sci. Innov 2022;1(1):75-81.
Dejburum P, Setapura P, Sansilapin C, Chantian T. A study of methanol poisoning outbreak from pickled liquor in three communities, Chonburi, Thailand. SEE Conf Abstr 2023;1.
Abubakar M, Arif MM, Kausar H, Khan SH, Nisar W, Shahzad K. Methanol formation, toxicity and its impact on the human nervous system and liver. Pak J Health Sci 2022;4(10):12-20.
Nekoukar Z, Zakariaei Z, Banimostafavi ES, Taghizadeh F, Sharifpour A, Musavi F, et al. Methanol poisoning as a new world challenge: a review. Ann Med Surg (Lond) 2021;66:102445.
Assanangkornchai S, Vichitkunakorn P, Saengow U, Wichaidit W, Talib M, Saingam D, et al. Facts and figures: alcohol in Thailand 2019-2021. Songkhla: Center for Alcohol Studies, Department of Epidemiology, Faculty of Medicine, Prince of Songkla University; 2022.
Zakharov S, Kotikova K, Nurieva O, Hlusicka J, Kacer P, Urban P, et al. Leukotriene-mediated neuroinflammation, toxic brain damage, and neurodegeneration in acute methanol poisoning. Clin Toxicol (Phila) 2017;55(4):286-94.
Brent J. Methanol poisoning and the role of fomepizole. In: Afshari R, Monzavi SM, editors. Afshari's Clinical Toxicology and Poisoning Emergency Care. 2nd ed. Mashhad: Mashhad Univ Med Sci; 2012. p. 364-9.
lamsirikij C, Piromruen P, Chernbumrung T, Wananukul W. Lessons learned in toxicology from the patient: methanol intoxication. Thai J Toxicol 2014;29(1-2):81-8.
Hovda KE, Hunderi OH, Rudberg N, Froyshov S, Jacobsen D. Anion and osmolal gaps in the diagnosis of methanol poisoning: clinical study in 28 patients. Intensive Care Med 2004;30(9):1842-6.
Sanaei-Zadeh H, Esfeh SK, Zamani N, Jamshidi F, Shadnia S. Hyperglycemia is a strong prognostic factor of lethality in methanol poisoning. J Med Toxicol 2011;7(3):189-94.
Paasma R, Hovda KE, Hassanian-Moghaddam H, Brahmi N, Afshari R, Sandvik L. Risk factors related to poor outcome after methanol poisoning and the relation between outcome and antidotes - a multicenter study. Clin Toxicol (Phila) 2012;50(9):823-31.
Decker EM, Briski DN, Salem A, Noor E, Khashan A. Methanol intoxication-associated brain hemorrhages: can early detection be life-saving? A case report. Am J Case Rep 2023;24:e938749.
Alqurashi LG, Alqurashi SF, Khalid MK, Falemban HA, Alhind ZY, Alsanosi MS, et al. Case reports study on methanol poisoning in King Abdul Aziz Specialist Hospital, Taif, Saudi Arabia. J Clin Med 2023;12(13):1-11.
Ashurst VJ, Nappe MT. Methanol toxicity. StatPearls [Internet]. 2025 [cited 2024 Sep 5]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482121/
Ramathibodi Hospital, Mahidol University. Ramathibodi Poison Center [Internet]. Bangkok: Ramathibodi Hospital; 2024 [cited 2024 Sep 5]. Available from: https://www.rama.mahidol.ac.th/poisoncenter/th/ pois-cov/Methanol
Eskandrani R, Almulhim K, Altamimi A, Alhaj A, Alnasser S, Alawi L, et al. Methanol poisoning outbreak in Saudi Arabia: a case series. J Med Case Rep 2022;16(357):1-7.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ เป็นของผู้เขียนบทความ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการหรือของวารสารกรมการแพทย์
