ผลของโปรแกรมการให้ความรู้ด้านการยศาสตร์ร่วมกับการออกกำลังกายด้วยยางยืด เพื่อลดอาการปวดหลังส่วนล่างในพนักงานเก็บขยะ อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี

ผู้แต่ง

  • ณราวดี ลำเภาธีรภัทร นักศึกษาหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรบัณฑิต วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จ.ชลบุรี คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • ปฏิภาณ ปิยัง นักศึกษาหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรบัณฑิต วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จ.ชลบุรี คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • ปาริชาติ กรวยทอง นักศึกษาหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรบัณฑิต วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จ.ชลบุรี คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • สุพรรษา สุขสมทรง วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดชลบุรี คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • จุฑาทิพย์ เอมเปีย วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดชลบุรี คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • สุภาภรณ์ บุญสงค์ วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดชลบุรี คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • ทศพร รานุรักษ์ วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดชลบุรี คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

คำสำคัญ:

ความรู้ด้านการยศาสตร์, การออกกำลังกายด้วยยางยืด, พนักงานเก็บขยะ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi-experimental design) โดยศึกษาจากกลุ่มตัวอย่างทั้งสิ้น 34 คน แบ่งเป็นกลุ่มควบคุม 17 คน  และกลุ่มทดลอง 17 คน ที่เข้าร่วมโปรแกรมฯ ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ ถึงมีนาคม 2567 โปรแกรมฯ ประกอบด้วยกิจกรรมการให้ความรู้ทางการยศาสตร์ ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถแห่งตน และกิจกรรมการออกกำลังกายด้วยยางยืดเพื่อลดอาการปวดหลัง ใช้เวลาในการดำเนินกิจกรรมทั้งสิ้น  4 สัปดาห์ เก็บข้อมูลด้วยแบบประเมินอาการปวดหลังส่วนล่าง และแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด และ เปรียบเทียบความแตกต่างของค่าคะแนนเฉลี่ยภายในกลุ่มด้วยสถิติ Pair T-test และระหว่างกลุ่มด้วย Independent T-test. 
ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างทั้งหมดเป็นเพศชาย อายุเฉลี่ย 43 ปี ภายหลังการทดลองใช้โปรแกรมฯ กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยความรู้ด้านการยศาสตร์และการรับรู้ความสามารถแห่งตนมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.01) นอกจากนี้ ยังพบว่าภายหลังเข้าร่วมโปรแกรมฯ กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยอาการปวดหลังน้อยกว่ากลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) อีกด้วย การวิจัยครั้งนี้ ชี้ให้เห็นว่า โปรแกรมการให้ความรู้ด้านการยศาสตร์ร่วมกับการออกกำลังกายด้วยยางยืดเพื่อลดอาการปวดหลังส่วนล่าง สามารถช่วยให้พนักงานเก็บขยะลดอาการปวดหลังส่วนหลังจากการทำงาน และสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการดูแลสุขภาพของพนักงานเก็บขยะในเขตอำเภออื่นต่อไป

เอกสารอ้างอิง

สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. แนวทางการจัดบริการอาชีวอนามัยด้านการยศาสตร์ให้กับแรงงานในชุมชน สำหรับเจ้าหน้าที่หน่วยบริการสุขภาพปฐมภูมิ. กรุงเทพฯ: กรมควบคุมโรค; 2560.

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดชลบุรี. อัตราป่วยโรคกระดูกและกล้ามเนื้อจากการทำงาน เขตสุขภาพ 6 จังหวัด [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 13 ก.พ. 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://cbi.hdc.moph.go.th/hdc/report.

พีรพงษ์ จันทราเทพ, สุนิสา ชายเกลี้ยง. ความชุกและปัจจัยเสี่ยงต่ออาการผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อในพนักงานเก็บขนขยะขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในจังหวัดหนองบัวลำภู. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2554; 4(2): 49–58.

นริศรา เลิศพรสวรรค์, ชวพร พรรณจันทร์ประสิทธิ์, ธานี แก้วธรรมานุกูล. ปัจจัยคุกคามสุขภาพจากการทำงานและภาวะสุขภาพตามความเสี่ยงของพนักงานเก็บขยะ. Nursing Journal CMU 2560; 44(2): 138–50.

วิสุทธิ์ โนจิตต์, ทิพวรรณ ตั้งวงศ์กิจ, จารุณี จาดพุ่ม, มณี ดีประสิทธิ์. ผลของโปรแกรมส่งเสริมการออกกำลังกายกล้ามเนื้อหลังส่วนล่างต่อพฤติกรรมการออกกำลังกายและความทนทานของกล้ามเนื้อหลังในชาวนา. วารสารการพยาบาลและการศึกษา. 2560; 10(4): 48–62.

Bandura A. Self-efficacy: The exercise of control. New York: W.H. Freeman; 1997.

เบญญาภา ศรีปัญญา, บรรณสิทธิ สิทธิบรรณกุล. ผลของโปรแกรมการให้ความรู้ด้านการยศาสตร์การทำงานร่วมกับการออกกำลังกายด้วยยางยืดต่ออาการปวดหลังส่วนล่าง ความสามารถในการทำกิจกรรม และความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหลังในคนทำอาชีพทอผ้าย้อมคราม. วารสารศิลปะศาสตร์และวิทยาการจัดการมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 2563;7(1):27–40.

Gerbershagen HJ, Rothaug J, Kalkman CJ, Meissner W. Determination of moderate-to-severe postoperative pain on the numeric rating scale: a cut-off point analysis applying four different methods. British Journal of Anaesthesia 2011; 107(4): 619–26.

ณัฐพล ทนุดี, น้ำเงิน จันทรมณี, บุญลือ ฉิมบ้านไร่. ผลของโปรแกรมการจัดการด้านการยศาสตร์ต่อการแก้ไขอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อจากการทำงานของกลุ่มสตรีปักผ้าชาวไทยภูเขา อำเภอปง จังหวัดพะเยา. วารสารการพยาบาล การสาธารณสุขและการศึกษา 2561; 19(2): 133–43.

ทิวาพร โชติจำลอง, รชานนท์ ง่วนใจรัก. ผลของโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพตามหลักการยศาสตร์ในการทำงานของพนักงานที่ปฏิบัติงานด้านคอมพิวเตอร์ในโรงพยาบาล. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา 2562; 25(3): 5–14.

ณฤดี พูลเกษม. การจัดการด้านการยศาสตร์เพื่อป้องกันอาการผิดปกติทางระบบกล้ามเนื้อกระดูกโครงร่างของพนักงานเก็บขนขยะขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จังหวัดนครราชสีมา [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต]. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม; 2564.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

23-06-2025

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย