การศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิผลของการออกกำลังกายท่าฤๅษีดัดตน กับท่ากายบริหารกล้ามเนื้อ ต่อการเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อหลังส่วนบน ความจุปอด และอัตราการหายใจ
คำสำคัญ:
ท่าฤาษีดัดตน, ท่าบริหารกล้ามเนื้อ, อัตราการหายใจ, ความจุปอด, กล้ามเนื้อหลังส่วนบนบทคัดย่อ
อาการปวดคอ บ่า ไหล่ หรือกล้ามเนื้อหลังส่วนบน เป็นอาการที่พบได้บ่อยในปัจจุบัน การศึกษานี้ เป็นการวิจัยทดลองเชิงคลินิก เพื่อเปรียบเทียบท่าฤๅษีดัดตนกับท่ากายบริหารกล้ามเนื้อ ต่อความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อหลังส่วนบน ปริมาตรความจุปอด เเละอัตราการหายใจ ในผู้ที่มีอาการปวดกล้ามเนื้อหลังส่วนบน โดยมีอาสาสมัครจำนวน 66 คน อายุระหว่าง 16-44 ปี แบ่งเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มละ 33 คน โดยใช้วิธีการสุ่มแบบมีกลุ่มควบคุม กลุ่มที่ 1 คือกลุ่มท่าฤๅษีดัดตน และกลุ่มที่ 2 คือกลุ่มท่ากายบริหาร โดยกลุ่มตัวอย่างจะได้สมุดบันทึกการทำท่ากายบริหาร เเละวิดีโอสาธิตท่าบริหารสำหรับนำไปปฏิบัติด้วยตนเอง สัปดาห์ละ 4 วัน เป็นเวลา 2 สัปดาห์ ทำการวัดผลเมื่อออกกำลังกายครบ 1 และ 2 สัปดาห์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ย ร้อยละ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทดสอบสมมติฐานด้วย Wilcoxon Signed Rank Test และ Mann-Whitney U Test
ผลการวิจัยพบว่า หลังการออกกำลังกาย ค่าเฉลี่ยความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อและปริมาตรความจุปอดเพิ่มขึ้น ในขณะที่อัตราการหายใจลดลง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) ในทั้ง 2 กลุ่ม อย่างไรก็ตามเมื่อเปรียบเทียบผลระหว่างกลุ่ม พบว่าไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในด้านความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อและปริมาตรความจุปอด แต่อัตราการหายใจมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) โดยกลุ่มที่ฝึกท่าฤๅษีดัดตนมีอัตราการหายใจลดลงมากกว่ากลุ่มที่ฝึกท่ากายบริหาร โดยสรุปแล้วทั้งท่าฤๅษีดัดตน และท่ากายบริหารกล้ามเนื้อ มีประสิทธิภาพในการช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นกล้ามเนื้อ ปริมาตรความจุปอด และลดอัตราการหายใจได้เช่นเดียวกัน ดังนั้น ผู้ที่มีอาการปวดกล้ามเนื้อหลังส่วนบน สามารถเลือกวิธีการออกกำลังกายด้วยท่าฤๅษีดัดตน หรือท่ากายบริหารเพื่อบรรเทาอาการและอาการร่วมอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เอกสารอ้างอิง
จันทณี นิลเลิศ. การนั่งตามหลักการยศาสตร์. เวชบันทึกศิริราช 2560;10(1):23-28.
ทรงฤทธิ์ ทองมีขวัญ, สกุนตลา แซ่เตียว. พฤติกรรมการป้องกันและการรับรู้ความเสี่ยงต่อการเกิดกลุ่มอาการคอมพิวเตอร์ซินโดรมของบุคลากรสายสนับสนุน. วารสารพยาบาลศาสตร์ 2561;5(2):258-271.
สันทณี เครือขอน, สิริลักษณ์ กาญจโนมัย. ความชุกและปัจจัยเสี่ยงของอาการปวดคอจากการใช้สมาร์ทโฟนในนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้นเขตคลองหลวง. วารสารกายภาพบำบัด 2559;38(1):23-32.
กรมอนามัย. ข่าวแจก “กรมอนามัย เผยวัยทำงาน ร้อยละ 60 เสี่ยงโรคออฟฟิศซินโดรม แนะปรับสถานที่ทำงานน่าอยู่ น่าทำงานให้ถูกหลัก” [อินเตอร์เน็ต]. 2558 [เข้าถึงเมื่อ 7 กุมภาพันธ์ 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://anamai.moph.go.th/th/news-anamai/15815
โรงพยาบาลพระราม 9. ออฟฟิศซินโดรม (Office syndrome) อาการเรื้อรังที่ต้องรีบรักษาก่อนจะบานปลาย [อินเตอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 7 กุมภาพันธ์ 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.praram9.com/officesyndrome/
De Troyer A, Boriek AM. Mechanics of the Respiratory Muscles. Compr Physiol 2011;1(3):1273-1300.
ทวี เลาหพันธ์, เอื้อพงศ์ จตุรธำรง. กายบริหารแบบฤๅษีดัดตน เล่มที่ 1. กรุงเทพฯ: ศุภวนิชการพิมพ์; 2554.
Nelson AG, Jouko Kokkonen. Stretching anatomy. Champaign, Il: Human Kinetics; 2021.
กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. ฤาษีดัดตนพื้นฐาน 15 ท่า. กรุงเทพฯ: โพสต์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน); 2556.
อลิษา แสงพุ่ม, ศุภวรรณ ชัยประกายวรรณ์, ปาริฉัตร พรหมโสดา, อนันตชัย ทิศกระโทก, สุเมธ แก้วพวง, พรสุดา ศรียันต์, และคณะ. การศึกษาประสิทธิผลการออกกำลังกายด้วยท่าฤๅษีดัดตนต่อการยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อคอ. ใน: รายงานการประชุมวิชาการนําเสนอผลงานวิจัยระดับชาติ ครั้งที่ 3 (Graduate School Conference 2019); วันที่ 15 พฤศจิกายน 2562. มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา; 2562.
สายแก้ว เจือจันทร์, วนิดา แก้วมณี, กฤตยชญ์ ทองนุ่น, จุฑานันท์ พรหมอินทร์, ธวัชชัย แซ่เล่า, นุชนาถ อัศววงส์สวัสดิ์. ผลของการออกกำลังกายกล้ามเนื้อสะบักแบบประยุกต์ในผู้ที่มีอาการปวดคอ สะบัก และไหล่. วารสารกายภาพบำบัด 2564;43(1):31-44.
วัลลภา ลีลานันทกุล, เนตรชนก ชิณเกตุ, ประดิษฐา ดวงเดช, สุธามาศ บุญรัตน์, สุวรรณา แม่นปืน. ผลของการบริหารร่างกายฤาษีดัดตนท่าแก้โรคในอกต่อการขยายตัวของทรวงอก ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหายใจและสมรรถภาพของปอดในผู้ที่มีสุขภาพดีช่วงอายุ 50-90 ปี. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก 2561;16(2):229-247.
Khanthong P, Dechakhamphu A, Natason A. Effect of Ruesi Dadton on vital capacity, flexibility and range of motion in healthy elderly individuals. Science, Engineering and Health Studies 2022;16:1-8.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดชลบุรี, คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.