The ความครบถ้วนการขึ้นทะเบียนผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่และกลับเป็นซ้ำในพื้นที่จังหวัดปทุมธานี ปีงบประมาณ 2562

ผู้แต่ง

  • สุชาญวัชร สมสอน สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 4 จังหวัดสระบุรี
  • กัทลี หารคุโน สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 4 จังหวัดสระบุรี
  • ชมพูนุท มะนาตย์ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 4 จังหวัดสระบุรี
  • ดารณี ภักดิ์วาปี สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 4 จังหวัดสระบุรี

คำสำคัญ:

การขึ้นทะเบียน, วัณโรคปอด, รายใหม่, กลับเป็นซ้ำ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความครบถ้วนการขึ้นทะเบียนผู้ป่วยวัณโรคในพื้นที่จังหวัดปทุมธานี กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษา คือ ข้อมูลผู้ป่วยวัณโรคที่ขึ้นทะเบียนรักษาในระบบ National Tuberculosis Information Program (NTIP) ของโรงพยาบาลสังกัดกระทรวงสาธารณสุขในพื้นที่จังหวัดปทุมธานี ปีงบประมาณ 2562 เทียบกับข้อมูลเวชระเบียน ICD-10 ข้อมูลการรับยา Rifampicin และ Isoniazid จากงานเภสัชกรรม และข้อมูลทางห้องปฏิบัติการ ผล AFB เป็นบวก ผล X-pert เป็นบวก ผล Culture เป็นบวก ผลตรวจทางพยาธิวิทยา (Extra pulmonary) เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบบันทึกข้อมูลผู้ป่วยวัณโรคที่ผู้วิจัยได้พัฒนาขึ้น เก็บข้อมูลโดยการทบทวนเวชระเบียนผู้ป่วย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ                 เชิงพรรณนา เช่น ร้อยละ ผลการศึกษา พบว่า ผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่และกลับเป็นซ้ำที่ขึ้นทะเบียนในระบบ NTIP จำนวน 665 ราย ไม่ได้ขึ้นทะเบียนในระบบ NTIP จำนวน 151 ราย โดยสาเหตุการไม่ขึ้นทะเบียน ได้แก่ เป็นผู้ป่วยวัณโรคที่รักษาในคลินิกอื่น ๆ ของโรงพยาบาล ร้อยละ 39.1 เป็นผู้ป่วยวัณโรคที่รักษาต่อสถานบริการอื่น ร้อยละ 2.6 เป็นผู้ป่วยวัณโรคที่เสียชีวิตก่อนขึ้นทะเบียน ร้อยละ 7.3 เป็นผู้ป่วยที่ไม่มีประวัติวัณโรค แต่มีบันทึกอยู่ใน ICD 10 ที่วินิจฉัยวัณโรค ร้อยละ 12.6 เป็นผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ได้ยาป้องกันวัณโรค ร้อยละ 3.3 เป็นผู้สัมผัสผู้ป่วยวัณโรคที่ได้รับยาป้องกันวัณโรค ร้อยละ 29.8 และเป็นผู้ป่วยที่เปลี่ยนการวินิจฉัยหลังการรับยา   ร้อยละ 5.3 โดยพบว่า เป็นโรคปอดบวม (Pneumonia) โรคคออักเสบ (Pharyngitis) ภาวะปอดรั่ว (Pneumothorax) และโรคหลอดลมอักเสบ (Bronchitis) ดังนั้น การดำเนินการป้องกันควบคุมโรค ควรให้ความสำคัญกับการตรวจสอบข้อมูลการมารับบริการ โดยควรมีการเชื่อมโยงข้อมูลระหว่างข้อมูลเวชระเบียน ICD-10 ข้อมูลการรับยา Rifampicin และ Isoniazid จากงานเภสัชกรรม และข้อมูลทางห้องปฏิบัติการ ผล AFB เป็นบวก ผล X-pert เป็นบวก ผล Culture เป็นบวก แล้วนำมาขึ้นทะเบียนในระบบให้ครบถ้วนต่อไป

เอกสารอ้างอิง

1. World Health Organization. Treatment of tuberculosis guidelines. Geneva: World Health Organization; 2017.

2. สำนักวัณโรค กรมควบคุมโรค. แนวทางการควบคุมวัณโรคประเทศไทย พ.ศ. 2561. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2561.

3. กองวัณโรค กรมควบคุมโรค. รายงานผู้ป่วยวัณโรค [อินเตอร์เน็ต]. 2562 [เข้าถึงเมื่อ 2562 ตุลาคม 4]. เข้าถึงได้จาก https://tbcmthailand.net

4. ณรงค์เดช พิมพรรณ, สุชาญวัชร สมสอน, ดารณี ภักดิ์วาปี, สุภาภรณ์ วัฒนาธร, เพชรวรรณ พึ่งรัศมี. ความครบถ้วนการขึ้นทะเบียนผู้ป่วยวัณโรครายใหม่และกลับเป็นซ้ำ โรงพยาบาลนครนายก ปีงบประมาณ 2561. วารสารการแพทย์และสาธารณสุขเขต 4 2562; 9(2): 59-64.

5. ปิยะณัฐ บุญประดิษฐ์, อร่าม เกตมณี. การประเมินระบบเฝ้าระวังวัณโรคปอด โรงพยาบาลราชบุรี จังหวัดราชบุรี ปีงบประมาณ พ.ศ. 2556. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยา 2556; 46 (พิเศษ): 68-75.

6. นริศ บุญธนภัทร, อภิญญา เชื้อสุวรรณ, ชุลีพร จิระพงษา. ความครอบคลุมของการรายงานผู้ป่วยวัณโรคชาวไทยและต่างด้าวและสถานการณ์ของวัณโรคในชาวไทยและต่างด้าว จังหวัดน่าน ปีงบประมาณ 2550-2558. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยา 2560; 18(13): 193-201.

7. วรสิทธิ์ ไหลหลั่ง, พูลศรี ศิริโชติรัตน์, อําไพพร สุธรรมวิรัช, บุญมี ทองออน. ความถูกต้องและครบถ้วนของการรายงานผู้ป่วยวัณโรคในจังหวัดมุกดาหาร ปีงบประมาณ พ.ศ. 2546. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยา 2546; 35(41): 719-723.

8. สุชาญวัชร สมสอน, ณรงค์เดช พิมพรรณ, ดารณี ภักดิ์วาปี สุภาภรณ์ วัฒนาธร, เพชรวรรณ พึ่งรัศมี. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเสียชีวิตของผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่และกลับเป็นซ้ำในพื้นที่จังหวัดนครนายก. วารสารการแพทย์และสาธารณสุขเขต 4. 2562; 9(2): 15-28.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2020-10-01

รูปแบบการอ้างอิง

สมสอน ส. ., หารคุโน ก. ., มะนาตย์ ช. ., & ภักดิ์วาปี ด. . (2020). The ความครบถ้วนการขึ้นทะเบียนผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่และกลับเป็นซ้ำในพื้นที่จังหวัดปทุมธานี ปีงบประมาณ 2562. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา, 26(3), 72–79. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ODPC9/article/view/246247

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ