ผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ที่มีภาวะอ้วนลงพุง ตำบลทุ่งกระเต็น อำเภอหนองกี่ จังหวัดบุรีรัมย์

ผู้แต่ง

  • ดิเรก อาสานอก คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา
  • จารุวรรณ ไตรทิพย์สมบัติ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา

คำสำคัญ:

โปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ, ดัชนีมวลกาย, เส้นรอบเอว, อาสาสมัครสาธารณสุข ประจำหมู่บ้านที่มีภาวะอ้วนลงพุง

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองมีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยน
พฤติกรรมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านที่มีภาวะอ้วนลงพุงตำบลทุ่งกระเต็น อำเภอหนองกี่
จังหวัดบุรีรัมย์ โดยการประยุกต์ใช้ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถของตนเอง กลุ่มตัวอย่างแบ่งเป็น 2 กลุ่ม
คือกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบกลุ่มละ 30 คน สุ่มตัวอย่างแบบเจาะจงตามเกณฑ์คัดเข้า ใช้ระยะเวลา
ในการศึกษา 12 สัปดาห์ โดยกลุ่มทดลองได้รับกิจกรรมตามโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ
สัปดาห์ละ 1 ครั้ง ประกอบด้วย การบรรยายให้ความรู้ประกอบภาพสไลด์ การสาธิตและฝึกปฏิบัติการ
เลือกอาหาร การสาธิตและฝึกปฏิบัติการออกกำลังกายแบบแอโรบิกและการออกกำลังกายด้วยห่วงยางฮูลาฮูป
การผ่อนคลายความเครียดขณะลดนํ้าหนักด้วยการทำกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ การสาธิตและฝึกปฏิบัติการบันทึก
พฤติกรรมการลดนํ้าหนักและเส้นรอบเอวของตนเองในแต่ละวัน การให้สมาชิกเล่าถึงผลดีของการปฏิบัติตาม
คู่มือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ การนำเสนอตัวแบบด้านบวก การพูดกระตุ้นเตือน ให้กำลังใจ
ให้คำแนะนำ ให้รางวัล และติดตามเยี่ยมบ้านจากผู้วิจัยและเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ส่วนกลุ่มเปรียบเทียบ
ได้รับกิจกรรมสุขศึกษาตามปกติ วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและเปรียบเทียบความแตกต่าง
ด้วยสถิติ Paired t-test และ Independent t-test กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติ 0.05 ภายหลังการทดลอง
กลุ่มทดลองค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้เกี่ยวกับภาวะอ้วนลงพุงและการลดนํ้าหนัก การรับรู้ความสามารถของ
ตนเองในการลดนํ้าหนัก ความคาดหวังในผลลัพธ์ของการลดนํ้าหนัก และการปฏิบัติตัวในการลดนํ้าหนักสูง
กว่าก่อนการทดลองและสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 มีค่าเฉลี่ยดัชนี
มวลกายและค่าเฉลี่ยเส้นรอบเอวลดลงกว่าก่อนการทดลองและลดลงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญ
ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพมีประสิทธิภาพ
ในการลดค่าดัชนีมวลกายและเส้นรอบเอวของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านที่มีภาวะอ้วนลงพุง

เอกสารอ้างอิง

1. นิภาพันธ์ พูนเสถียรทรัพย์. ค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาล รายจ่ายแฝงอุปสรรคของความสำเร็จทาง
การเงิน, ค้นเมื่อ 18 ตุลาคม 2560, จาก http://www.scb.co.th/line/tip/health-plan.html; 2560.
2. สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกายครั้งที่ 5
พ.ศ. 2557. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์, 2557 : 138-141.
3. สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. แผนยุทธศาสตร์สุขภาพดีวิถีไทย, ค้นเมื่อ 18 ตุลาคม 2560, จาก
wops.moph.go.th/ops/oic/data/20110316100703_1_.pdf; 2560.
4. กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. โครงการรณรงค์ตรวจและประเมินสุขภาพ อสม. ทั่วประเทศ ปีงบประมาณ
2557. กองสนับสนุนสุขภาพภาคประชาชน : กระทรวงสาธารณสุข, 2557.
5. สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดบุรีรัมย์. รายงานการตรวจและประเมินสุขภาพ อสม.ปีงบประมาณ 2557
บุรีรัมย์ : สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดบุรีรัมย์, 2557.
6. สำนักงานสาธารณสุขอำเภอหนองกี่. รายงานการตรวจและประเมินสุขภาพ อสม.ปีงบประมาณ 2557.
บุรีรัมย์ : สำนักงานสาธารณสุขอำเภอหนองกี่, 2557.
7. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลสระขุด. รายงานการประเมินรอบเอวและนํ้าหนักตัวของประชาชน
ในองค์กรต้นแบบไร้พุงชมรมอาสาสมัครสาธารณสุข ประจำหมู่บ้าน ปี 2557. ตำบลทุ่งกระเต็น
อำเภอหนองกี่ จังหวัดบุรีรัมย์, 2557.
8. ตวงพร กตัญญุตานนท์. ภาวะโภชนาการและพฤติกรรม 3 อ. ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน,
วารสาร มฉก. วิชาการ 2556 ; 17(33) : 83-98.
9. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. คู่มือลดพุงลดโรค, ค้นเมื่อ 18 ตุลาคม 2560, จาก
drs.oop.cmu.ac.th/nana/downloads/24.pdf; 2560.
10. Bandura A. Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs,
NJ:Prentice-Hall, 1986.
11. ณรงค์ พันธ์ศรี, จารุวรรณ ไตรทิพย์สมบัติ. ผลของโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพในผู้ที่มีนํ้าหนักเกินมาตรฐาน
และอ้วนในตำบลเมืองยาง อำเภอชำนิ จังหวัดบุรีรัมย์, วารสารวิจัยคณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัย
ขอนแก่น2558 ; 8(4) : 42-49.
12. สำนักงานสาธารณสุขอำเภอหนองกี่. รายงานการตรวจและประเมินสุขภาพ อสม. ปีงบประมาณ 2557.
บุรีรัมย์ : สำนักงานสาธารณสุขอำเภอหนองกี่, 2557.
13. Bloom BS. Social foundations of thought and action : A social cognitive theory. Englewood Cliffs,
NJ : Prentice-Hall, 1976.
14. Bloom BS. Social foundations of thought and action : A social cognitive theory. Englewood Cliffs,
NJ : Prentice-Hall, 1956.
15. กุลธิดา ผลทวี. ประสิทธิผลโปรแกรมการลดนํ้าหนักของอาสาสมัครสาธารณสุขตำบลอ่าวลึกน้อย อำเภอ
อ่าวลึก จังหวัดกระบี่, วารสารการพัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2558; 3:427-440.
16. อัมราพรรณ์ ก่อแก้ว, ลัดดา แสนสีหา, สมศักดิ์ ศรีภักดี. ผลของโปรแกรมส่งเสริมสมรรถนะแห่งตน
ต่อพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของสตรีวัยกลางคนที่มีนํ้าหนักเกิน อำเภอกระสัง จังหวัดบุรีรัมย์, วารสาร
วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม 2556; 6 : 196-205.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2019-05-10

รูปแบบการอ้างอิง

อาสานอก ด., & ไตรทิพย์สมบัติ จ. (2019). ผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ที่มีภาวะอ้วนลงพุง ตำบลทุ่งกระเต็น อำเภอหนองกี่ จังหวัดบุรีรัมย์. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา, 24(2), 90–99. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ODPC9/article/view/188371

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ