การพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยวัณโรคของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ในเครือข่ายบริการปฐมภูมิอำเภอเมืองจังหวัดนครราชสีมา

ผู้แต่ง

  • เฉลิมชัย ดีสระวินิจ สำนักงานสาธารณสุขอำเภอเมือง จ.นครราชสีมา
  • รุ่งลาวัลย์ รัตนพันธ์ สำนักงานสาธารณสุขอำเภอเมือง จ.นครราชสีมา

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์และพัฒนาระบบการดูแล
ผู้ป่วยวัณโรคของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลในเครือข่ายบริการปฐมภูมิอำเภอเมืองจังหวัดนครราชสีมา
กลุ่มเป้าหมายประกอบด้วย ผู้อำนวยการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ผู้รับผิดชอบงานวัณโรคสำนักงาน
สาธารณสุขอำเภอเมือง ผู้รับผิดชอบงานวัณโรคโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลในเครือข่ายบริการปฐมภูมิ
อำเภอเมืองจังหวัดนครราชสีมาและอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน รวม 20 คน เก็บข้อมูลโดยใช้
การสัมภาษณ์ และการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติ ร้อยละและค่าเฉลี่ย วิเคราะห์ข้อมูล
เชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษา พบว่า ก่อนดำเนินการ ผู้ป่วยวัณโรคขาดการติดตามการ
รักษา ส่วนใหญ่พี่เลี้ยงกำกับการกินยาไม่ได้ดูแลกำกับการกินยาของผู้ป่วยอย่างจริงจัง การประสานส่งต่อข้อมูล
และแนวทางการเยี่ยมติดตามผู้ป่วยไม่ชัดเจน หลังดำเนินการ เกิดระบบการดูแลผู้ป่วยวัณโรคของโรงพยาบาล
ส่งเสริมสุขภาพตำบลในเครือข่ายบริการปฐมภูมิอำเภอเมืองจังหวัดนครราชสีมา มีการดำเนินงาน 9 ขั้นตอน
ได้แก่ 1) การคัดกรองผู้ป่วยวัณโรครายใหม่ 2) การเก็บเสมหะส่งตรวจ 3) การส่งต่อผู้ป่วยเพื่อไปถ่ายภาพรังสี
ทรวงอกที่โรงพยาบาล 4) การขึ้นทะเบียนผู้ป่วยวัณโรครายใหม่ 5) การให้ความรู้เรื่องโรควัณโรคและความรู้
เรื่องการรับประทานยา 6) การนัดหมายพบแพทย์ 7) การติดตามเยี่ยมบ้าน 8) การพิจารณาส่งต่อโรงพยาบาล
มหาราชนครราชสีมาและส่งต่อในชุมชน 9) การประเมินผลการรักษา จากการดำเนินการ 9 ขั้นตอน พบผู้ป่วย
วัณโรครายใหม่ในชุมชนจำนวน 32 รายได้รับการรักษาหายขาด 32 ราย คิดเป็นร้อยละ100 ซึ่งกระบวนการ
ที่เหมาะสมในพื้นที่ เป็นสิ่งสำคัญที่จะนำไปสู่การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยวัณโรคของโรงพยาบาลส่งเสริม
สุขภาพตำบลที่มีคุณภาพต่อไป

เอกสารอ้างอิง

1. สำนักวัณโรค กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการดำเนินงานควบคุมวัณโรคแห่งชาติ พ.ศ. 2556.
พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร:โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด; 2556.
2. สำนักวัณโรค. คู่มือมาตรฐานคลินิกวัณโรคที่มีคุณภาพ (Quality TB Clinic) ปีงบประมาณ 2556. กรุงเทพฯ:
สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์, 2556.
3. กรมควบคุมโรค. มาตรการสำคัญและกิจกรรมการดำเนินการดำเนินงานตามจุดเน้นวัณโรคปีงบประมาณ
2557-2561. กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข.
4. ปราชญ์ บุณยวงศ์วิโรจน์. สถานการณ์วัณโรคของประเทศไทยและแนวทางแก้ไข, วารสารสมาคมเวชศาสตร์
ป้องกันแห่งประเทศไทย. 2554;1(3) : 232-235.
5. สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 นครราชสีมา. รายงานสถานการณ์วัณโรคในเขตพื้นที่นครชัยบุรินทร์,
2557.
6. พิเชฐ อังศุวัชรากร. การพัฒนาคุณภาพการรักษาวัณโรคในบริบทโรงพยาบาลบุรีรัมย์ 2550- 2551,
วารสารวิชาการสาธารณสุข 2551;18 (4):616-623.
7. พันธ์ชัย รัตนสุวรรณ. แนวทางการสร้างเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในงานวัณโรค, วารสารวัณโรค โรค
ทรวงอกและเวชบำบัดวิกฤต. 2556; 34(2) : 85-88.
8. World Health Organization. Advocacy, communication and social mobilization (ACSM) for
tuberculosis control : a handbook for country programs. Geneva : World Health Organization,
2007.
9. ลลิตยา กองคำ. การพัฒนาบริการปฐมภูมิเขตเมือง จังหวัดนครราชสีมา, 2550. อัดสำเนา.
10. สำนักวัณโรค กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการดำเนินงานควบคุมวัณโรคแห่งชาติ พ.ศ.
2556. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์ องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก
ในพระบรมราชูปถัมภ์; 2556.
11. สมาคมปราบวัณโรคแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ร่วมกับกรมควบคุมโรคติดต่อกระทรวงสาธารณสุข
และสมาคมอุรเวชช์แห่งประเทศไทย. แนวทางการวินิจฉัยและรักษาวัณโรคในประเทศไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2
(ฉบับปรับปรุง). 2539.
12. สุรสิทธิ์ จิตรพิทักษ์เลิศ และคณะ. การทำงานร่วมกันในเครือข่ายปฐมภูมิเมืองย่า. นครราชสีมา: ห้างหุ้นส่วน
จำกัด มิตรภาพการพิมพ์; 2554.
13. ฉันทนา ชาวดร และเพชรไสว ลิ้มตระกูล. การพัฒนาการดูแลผู้ป่วยวัณโรคโรงพยาบาลบ้านผือ จังหวัด
อุดรธานี, วารสารสมาคมพยาบาลฯสาขาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 2554;30(3):78-86.
14. ประยูร แก้วคำเสน และพรนภา ศุกรเวทย์ศิริ. ความชุกและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการป่วยวัณโรคปอด
ในผู้ป่วยเบาหวาน จังหวัดสกลนคร, วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2556;6(2):
90-99.
15. สมาคมอุรเวชช์แห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์. แนวทางเวชปฏิบัติการรักษาวัณโรคในผู้ใหญ่ พ.ศ.
2555. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร:โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทยจำกัด;
2555.
16. World Health Organization. Treatment of Tuberculosis: guidelines for national programs, 4thed.
WHO/HTM/TB/2009. 420 Geneva, Switzerland: WHO 2010.
17. รุ่งลาวัลย์ รัตนพันธ์. พัฒนาบริการสุขภาพสำหรับผู้ป่วยเบาหวานของศูนย์สุขภาพชุมชนโตนด อำเภอเมือง
จังหวัดนครราชสีมา. รายงานการศึกษาอิสระปริญญาพยาบาลศาสตร์มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยขอนแก่น;
2553. อัดสำเนา.
18. ธารารัตน์ สัจจา และกัลยาณี นาคฤทธิ์. การพัฒนาระบบบริการพยาบาลผู้ป่วยวัณโรคโรงพยาบาลระนอง,
วารสารกองการพยาบาล 2554;39(2):22-36.
19. มานิตย์ คงแป้น. การประเมินผลการรักษาวัณโรคในบริบทที่ศูนย์สุขภาพชุมชนเขตเมืองจังหวัดนครราชสีมา.
2554. เอกสารอัดสำเนา.
20. วงจันทร์ จิตเพียร. การพัฒนาแนวทางการดูแลผู้ป่วยวัณโรคปอดรายกรณีในเขตพื้นที่รับผิดชอบของ
เครือข่ายบริการปฐมภูมิเมืองย่า 3 อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา. รายงานการศึกษาอิสระปริญญา
พยาบาลศาสตร์มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2553. 94-99.
21. วิชชุดา เทียนเจษฎา และเชิดชัย สุนทรภาส. การจัดการและผลการรักษาผู้ป่วยวัณโรคโรงพยาบาลระนอง,
วารสารกองการพยาบาล 2552;8(2):40-52.

เผยแพร่แล้ว

2017-03-31

รูปแบบการอ้างอิง

ดีสระวินิจ เ., & รัตนพันธ์ ร. (2017). การพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยวัณโรคของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ในเครือข่ายบริการปฐมภูมิอำเภอเมืองจังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา, 23(1), 18–30. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ODPC9/article/view/189021

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ