การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพกลุ่มผู้สูงอายุติดสังคมชุมชนบ้านอังกัญ ตำบลท่าสว่าง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์

ผู้แต่ง

  • ณัฐฑิฎา นะกุลรัมย์ นิสิตหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม
  • จตุพร เหลืองอุบล คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
  • กิตติภูมิ ภิญโย วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ขอนแก่น

คำสำคัญ:

การพัฒนารูปแบบ, ผู้สูงอายุ, การส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุติดสังคม

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการพัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพ
กลุ่มผู้สูงอายุติดสังคมโดยชุมชนบ้านอังกัญ ตำบลท่าสว่าง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ การคัดเลือกกลุ่มตัวอย่าง
แบบเจาะจง เป็นกลุ่มผู้สูงอายุติดสังคม อายุ 60 – 69 ปี จำนวน 33 คน และผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง จำนวน
30 คน ซึ่งกิจกรรมการพัฒนาการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ โดยใช้เทคนิคกระบวนการวางแผนแบบมีส่วนร่วม
AIC วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ประกอบด้วย การแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบน
มาตรฐาน และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
ผลการวิจัย พบว่า กระบวนการดำเนินงานตามรูปแบบการส่งเสริมสุขภาพลุ่มผู้สูงอายุติดสังคม โดย
ชุมชน ประกอบด้วย 6 ขั้นตอน คือ 1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานและวิเคราะห์บริบทพื้นที่ 2) จัดประชุมวางแผน
เชิงปฏิบัติการ 3) กำหนดแผนปฏิบัติการ 4) ปฏิบัติตามแผน 5) นิเทศ สอบถามผลการดำเนินงาน 6) ประชุม
สรุปผลการดำเนินงาน พบว่า รูปแบบการส่งเสริมสุขภาพกลุ่มผู้สูงอายุติดสังคมในชุมชน ประกอบด้วย 4 กิจกรรม
ได้แก่ 1) กิจกรรมการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ 2) กิจกรรมการถ่ายทอดความรู้สู่ชุมชน 3) กิจกรรมสร้าง
ขวัญกำลังใจให้กับผู้สูงอายุ และ 4) กิจกรรมส่งเสริมอาชีพสำหรับผู้สูงอายุติดสังคม ผลการประเมินพฤติกรรม
สุขภาพและความพึงพอใจของผู้สูงอายุ หลังการดำเนินงานพบว่า ผู้สูงอายุมีพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพ
โดยรวมอยู่ในระดับดี (Mean = 2.63, SD = 0.299) และ ระดับความพึงพอใจส่วนใหญ่อยู่ในระดับมาก
(Mean = 2.54, SD = 0.208) โดยสรุป ปัจจัยแห่งความสำเร็จในครั้งนี้ คือการสร้างการมีส่วนร่วมของภาคี
เครือข่ายในทุกขั้นตอน ประกอบด้วย 3 ภาคีหลัก คือ ผู้สูงอายุ ผู้ให้บริการ และผู้สนับสนุน ซึ่งมีการทำงาน
ที่หนุนเสริมเพิ่มความสามารถในการดูแลซึ่งกันและกันสอดคล้องกับบริบทและวิถีชุมชนอย่างจริงจังและต่อเนื่อง

เอกสารอ้างอิง

1. United Nation, New York. 2013. Demographic determinations of population ageing: World
population ageing 1950 – 2050. [ออนไลน์]. ได้จาก: http://www.un.org/esa/population/
worldageing19502050 /pdf/8chapteri.pdf. สืบค้นเมื่อวันที่ 20/10/2558.
2. สำนักงานสถิติแห่งชาติ. 2557. รายงานผลเบื้องต้นสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย. สำนักงาน
หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ(สปสช.); 2556. [ออนไลน์]. ได้จาก: http://www.pchannelty.com/
knowledgeid2972. html. สืบค้นเมื่อวันที่ 15/10/2558.
3. วิทยาลัยพยาบาลสภากาชาดไทย. 2552. การเตรียมความพร้อมสู่สังคมผู้สูงอายุ. [ออนไลน์]. ได้จาก:
http:2//gotoknow.org/blog/km-dental – monta /. สืบค้นเมื่อวันที่ 15 ตุลาคม 2558.
4. สำนักงานควบคุมโรคที่ 9. สถานการณ์สุขภาพประชากรทุกกลุ่มวัย เขตพื้นที่นครชัยบุรินทร์ นครราชสีมา,
2558.
5. สภาผู้สูงอายุแห่งประเทศไทยสำนักส่งเสริมสุขภาพกรมอนามัยกระทรวงสาธารณสุข. คู่มือการดูแลส่งเสริม
สุขภาพที่พึงประสงค์ในผู้สูงอายุสำหรับบุคลากรสาธารณสุข. พิมพ์ครั้งที่ 3 นนทบุรี: ชุมนุมสหกรณ์
การเกษตรการเกษตรแห่งประเทศไทยจำกัด, 2542.
6. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านสำโรงโคกเพชร. สถิติประชากรและสรุปผลการดำเนินงานผู้สูงอายุ,
2557.
7. องค์อาจ นัยพัฒน์. การออกแบบการวิจัยเชิงปริมาณ เชิงคุณภาพ และผสมผสานวิธีการ. พิมพ์ครั้งที่ 2.
กรุงเทพ : โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2554.
8. วรพจน์ พรหมสัตยพรต และคณะ. การวัดตัวแปรและการวัดผลในเอกสารประกอบการสอนวิชาหลักวิชาการ
ทางวิทยาศาสตร์. มหาสารคาม: คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 2544.
9. จันจิรา เพียรรอดวงษ์. การพัฒนารูปแบบการดำเนินงานจัดการสุขภาพผู้สูงอายุ. ตำบลคันธารราษฎร์ อำเภอ
กันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตร มหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการ
ระบบสุขภาพ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 2554.
10. บัวผา บัวระภา. รูปแบบการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุโดยชุมชน ตำบลสร้างก่อ อำเภอกุดจับ จังหวัดอุดรธานี.
วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม,
2558.
11. กานต์รวี กอบสุข. รูปแบบการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนบ้านโคกบรรเลง ตำบล
บุ ษี อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการ
ระบบสุขภาพ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 2554.
12. พิชญามลชุ์ เดชศิริ. การพัฒนารูปแบบการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุโดยชุมชนเป็นฐาน ตำบลวังแสง อำเภอแกดำ
จังหวัดมหาสารคาม. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการระบบสุขภาพ
มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 2557.

เผยแพร่แล้ว

2017-03-31

รูปแบบการอ้างอิง

นะกุลรัมย์ ณ., เหลืองอุบล จ., & ภิญโย ก. (2017). การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพกลุ่มผู้สูงอายุติดสังคมชุมชนบ้านอังกัญ ตำบลท่าสว่าง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา, 23(1), 52–63. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ODPC9/article/view/189046

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ