การกำจัดโรคไข้มาลาเรียในพื้นที่แพร่เชื้อซ้ำตามยุทธศาสตร์หมู่บ้านต้นแบบกำจัดโรคไข้มาลาเรีย

ผู้แต่ง

  • ปราณ สุกุมลนันทน์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
  • สุมัทนา กลางคาร คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
  • บัณฑิต วรรณประพันธ์ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา

คำสำคัญ:

การพัฒนาการดำเนินงาน, หมู่บ้านต้นแบบกำจัดโรคไข้มาลาเรีย, ปลอดโรค

บทคัดย่อ

        การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาการกำจัดโรคไข้มาลาเรียในพื้นที่แพร่เชื้อซ้ำตามยุทธศาสตร์หมู่บ้านต้นแบบกำจัดโรคไข้มาลาเรียในพื้นที่ตำบลห้วยแย้ อำเภอหนอง  บัวระเหว จังหวัดชัยภูมิ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ 1) คณะกรรมการหมู่บ้านต้นแบบกำจัดโรคไข้มาลาเรียจำนวน 35 คน 2) ประชาชนในพื้นที่หมู่ 8 บ้านคลองงูเหลือม จำนวน 54 คน ดำเนินการวิจัย 4 ระยะ ได้แก่ 1. ขั้นวางแผน 2. ขั้นการปฏิบัติ 3. ขั้นการสังเกต 4. ขั้นสะท้อนผล เก็บข้อมูลโดยการสนทนากลุ่ม สังเกต และการสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติเชิงพรรณนาและวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า การพัฒนาการกำจัดโรคไข้มาลาเรียในพื้นที่แพร่เชื้อซ้ำตามยุทธศาสตร์หมู่บ้านต้นแบบกำจัดโรคไข้มาลาเรีย มี 7 ขั้นตอน ดังนี้ 1. ศึกษาบริบทในด้านการกำจัดโรคไข้มาลาเรีย 2. จัดตั้งคณะกรรมการหมู่บ้านต้นแบบกำจัดโรคไข้มาลาเรีย 3. การถ่ายทอดแนวทางการดำเนินงาน 4. การวิเคราะห์ปัญหาและวางแผนการดำเนินงาน 5. ดำเนินการตามแผนปฏิบัติ 6. นิเทศ ติดตาม สนับสนุนให้คำแนะนำการดำเนินงาน 7. ถอดบทเรียน ส่งผลให้ประชาชนมีความรู้ เรื่อง โรคไข้มาลาเรียในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง (ร้อยละ 66.70) พบว่า การดำเนินงานกำจัดโรคไข้มาลาเรียในพื้นที่กลับมาแพร่เชื้อซ้ำตามยุทธศาสตร์หมู่บ้านต้นแบบกำจัดโรคไข้มาลาเรียของประชาชน ภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง (ร้อยละ73.91) และผลดำเนินการเป็นไปตามแผนการดำเนินงานที่วางไว้  พบว่า แนวทางการกำจัดโรคไข้มาลาเรียในพื้นที่แพร่เชื้อซ้ำตามยุทธศาสตร์หมู่บ้านต้นแบบกำจัดโรคไข้มาลาเรีย สามารถกำจัดโรคไข้มาลาเรียในพื้นที่ที่มีการแพร่เชื้อซ้ำได้

คำสำคัญ: การพัฒนาการดำเนินงาน, หมู่บ้านต้นแบบกำจัดโรคไข้มาลาเรีย, ปลอดโรค

เอกสารอ้างอิง

องค์การสหประชาติประเทศไทย. เป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืนของประเทศไทย [ออนไลน์]. 2561 [วันที่ 3

ตุลาคม 2561]. เข้าถึงได้จาก website: http://www.un.or.th/globalgoals/th/the-goals/.

สำนักโรคติดต่อนำโดยแมลง กรมควบคุมโรค. ยุทธศาสตร์กำจัดโรคไข้มาลาเรียประเทศไทย พ.ศ.2560 –

, พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อักษรกราฟิคแอนดีไซน์; 2559 : 13 – 14.

สำนักโรคติดต่อนำโดยแมลง กรมควบคุมโรค. ฐานข้อมูลโรคมาลาเรียออนไลน์ [ออนไลน์]. 2561 [วันที่ 3

ตุลาคม 2561]. เข้าถึงได้จาก http://203.157.41.215/malariaR10/index_newversion.php.

ปราณ สุกุมลนันทน์. การสอบสวนการระบาดโรคไข้มาลาเรียในพื้นที่แพร่เชื้อซ้ำ อำเภอหนองบัวระเหว

จังหวัดชัยภูมิ ปี 2561. 2561. การประชุมวิชาการสาธารณสุขเขตสุขภาพที่ 9 นครชัยบุรินทร์ ครั้งที่ 18 วันที่ 19 - 20 กันยายน 2561.

สุมัทนา กลางคาร และวรพจน์ พรหมสัตยพรต. หลักการวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ, พิมพ์ครั้งที่ 6.

มหาสารคาม : สารคามการพิมพ์ – สารคามเปเปอร์; 2553.

สำนักโรคติดต่อนำโดยแมลง กรมควบคุมโรค. แนวทางการปฏิบัติงานควบคุมโรคไข้มาลาเรียสำหรับ

บุคลากรสาธารณสุข พ.ศ. 2552, พิมพ์ครั้ง 2 . กรุงเทพฯ : บริษัท เรดิเอชั่น จำกัด; 2552 : 18.

บุญมา อุยาสงค์. การพัฒนารูปแบบการดำเนินงานการป้องกันและควบคุมโรคมาลาเรียโดยทีม SRRT ของ

อาสาสมัครในเมืองตุ้มลาน แขวงสาละวันสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาสารคาม; 2557.

สมหมาย งึมประโคน และคณะ. การพัฒนารูปแบบการดำเนินงานป้องกันโรคมาลาเรียโดยการมีส่วนร่วม

ของชุมชน ตำบลหนองแวง อำเภอละหานทรายจังหวัดบุรีรัมย์. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 จังหวัดนครราชสีมา. 2559; 23(1): 35–45.

Asingizwe, D. et al. Applying citizen science for malaria prevention in Rwanda: An integrated conceptual framework. NJAS - Wageningen Journal of Life Sciences. 2018.

สะใบทอง หาญบุ่งคล้า และคณะ. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อมาลาเรียที่เป็นโรคประจำถิ่นในจังหวัดราชบุรี ปี พ.ศ. 2558. วารสารควบคุมโรค. 2560; 4: 423–435.

World Health Organization. Indoor Residual Spraying. An Operational Manual for Indoor Residual

Spraying (IRS) for Malaria Transmission Control and Elimination. WHO Press: World Health Organization. 2015.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2020-05-28

รูปแบบการอ้างอิง

สุกุมลนันทน์ ป., กลางคาร ส., & วรรณประพันธ์ บ. . (2020). การกำจัดโรคไข้มาลาเรียในพื้นที่แพร่เชื้อซ้ำตามยุทธศาสตร์หมู่บ้านต้นแบบกำจัดโรคไข้มาลาเรีย. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา, 26(2), 53–61. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ODPC9/article/view/233049

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ