การส่งเสริมสุขภาพผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงโดยใช้รูปแบบการดูแลโรคเรื้อรัง โรงพยาบาลขามสะแกแสง

ผู้แต่ง

  • นิฐิคุณ เขียวอยู่ โรงพยาบาลขามสะแกแสง อำเภอขามสะแกแสง จังหวัดนครราชสีมา

คำสำคัญ:

การส่งเสริมสุขภาพผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง, รูปแบบดูแลโรคเรื้อรัง, วงจรการบริหารงานคุณภาพ

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อการส่งเสริมสุขภาพผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง โดยใช้รูปแบบการดูแลโรคเรื้อรังในโรงพยาบาลขามสะแกแสง เพื่อศึกษารูปแบบและปัจจัยความสำเร็จการจัดบริการส่งเสริมสุขภาพผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง โดยใช้รูปแบบการดูแลโรคเรื้อรังในโรงพยาบาลขามสะแกแสง เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง จำนวน 190 คน ได้แก่ เจ้าหน้าที่คลินิกโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง จำนวน 7 คน และผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 183 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ เก็บรวบรวมข้อมูลก่อนและหลังทำการวิจัย ตามขั้นตอนการส่งเสริมสุขภาพผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง โดยคู่มือชุดความรู้การดูแลโรคเรื้อรัง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา แจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา โดยการบรรยายเชิงพรรณนา ผลการวิจัย พบว่า ผู้รับผิดชอบคลินิกโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง มีความรู้ความสามารถหลังการจัดบริการตามวงจรการบริหารงานคุณภาพ การจัดบริการดูแลโรคเรื้อรังของโรงพยาบาลขามสะแกแสง มีคะแนนเฉลี่ยสูงขึ้น กลุ่มตัวอย่างมีคะแนนเฉลี่ยความรู้ความเข้าใจ การสนับสนุนการดูแลตนเองและความพึงพอใจมีคะแนนเฉลี่ยสูงขึ้น อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ P- value 0.05 พบว่า                1) โรงพยาบาลมีรูปแบบการจัดบริการส่งเสริมสุขภาพการดูแลโรคเรื้อรัง ตามวงจรบริหารงานคุณภาพ ได้แก่ (1) มีการประชุมวางแผนการปฏิบัติการ (P: Plan) ระหว่างเจ้าหน้าที่งานคลินิกโรคไม่ติดต่อเรื้อรังและคณะกรรมการบริหารโรงพยาบาลขามสะแกแสง (2) มีการดำเนินการส่งเสริมสุขภาพ (D: Do) โดยคู่มือชุดความรู้การดูแลโรคเรื้อรังตามขั้นตอนการดูแลโรคเรื้อรัง (3) มีการตรวจสอบติดตามทบทวนปัญหาอุปสรรคในการดำเนินงาน (C: Check) (4) มีการปรับปรุงและพัฒนาร่างแผนจัดบริการ A: Action ตามขั้นตอนการดูแลโรคเรื้อรังอย่างต่อเนื่อง  2) มีปัจจัยความสำเร็จของการดูแลโรคเรื้อรัง ได้แก่ (1) มีการสนับสนุนการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง (2) มีการออกแบบระบบบริการของเจ้าหน้าที่คลินิกโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (3) มีการทำงานเป็นทีมโดยใช้ความรู้ของแพทย์ช่วยสนับสนุนการจัดบริการ (4) มีการจัดระบบฐานข้อมูลที่ดี และ (5) มีการเชื่อมโยงทรัพยากรในชุมชนให้เกิดประโยชน์สูงสุด ข้อเสนอแนะ 1) โรงพยาบาลขามสะแกแสง ควรสนับสนุนการใช้และปฏิบัติตามขั้นตอนรูปแบบการดูแลโรคเรื้อรัง โดยมีแพทย์ เภสัชกร และสหวิชาชีพ ร่วมเป็นคณะทำงานปฏิบัติการสนับสนุนการดำเนินงาน 2) สำนักงานสาธารณสุขอำเภอ ควรนำรูปแบบการดูแลโรคเรื้อรังไปขยายผลในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ในกลุ่มผู้ป่วยไม่ติดต่อเรื้อรังอื่น ๆ 3) สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด ควรมีนโยบายหรือแผนพัฒนาบุคลากรทางการแพทย์ พยาบาล และสหวิชาชีพ ให้มีความรู้ ความเข้าใจ การส่งเสริมสุขภาพผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงและผู้ป่วยไม่ติดต่อเรื้อรังอื่น ๆ ตามรูปแบบการดูแลโรคเรื้อรัง เพื่อให้สามารถจัดบริการดูแลกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังได้อย่างมีประสิทธิภาพ 

เอกสารอ้างอิง

1. World Health Organization. Global action plan for the prevention and control of NCDs 2013-2020. 2013; 61-63.

2. กมลทิพย์ วิจิตรสุนทรกุล. สถานการณ์และการดำเนินงานป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อ. ในสำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค. รายงานประจำปี 2560. พิมพ์ครั้งที่ 1.นนทบุรี: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2560: 25-29.

3. สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครราชสีมา. เอกสารประกอบการบรรยายสรุปตรวจราชการกรณีปกติ ประจำปีงบประมาณ 2560. การประชุมตรวจราชการและนิเทศงานกรณีปกติจังหวัดนครราชสีมา รอบที่ 1/2560; 1 กุมภาพันธ์ 2560; สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครราชสีมา. นครราชสีมา: 2560. หน้า 7-15.

4. สำนักงานสาธารณสุขอำเภอขามสะแกแสง. เอกสารรับการตรวจราชการ รอบ 1/2561. การประชุมตรวจราชการและนิเทศงานกรณีปกติอำเภอขามสะแกแสง รอบที่ 1/2561; 16 กุมภาพันธ์ 2561; โรงพยาบาล ขามสะแกแสง. นครราชสีมา: 2560. หน้า 9-10.

5. Marta Gorina and Maria Alvarez. Effectiveness of primary healthcare educational interventions undertaken by nurses to improve chronic disease management in patients with diabetes mellitus, hypertension and hypercholesterolemia: A systematic review. International Journal of Nursing Studies. 2018; 86: 139-150.

6. Yamane, T. Statistic: An Introductory Analysis. 3rd ed. New York: Harper and Row; 1973.

7. Deming, W.E. PDCA cycle a quality approach. Cambridge: MA MIT; 1993.

8. สุวิมล ติรกานันท์. การสร้างเครื่องมือวัดตัวแปรในการวิจัยทางสังคมศาสตร์: แนวทางสู่การปฏิบัติ. พิมพ์ ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: ศูนย์หนังสือแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2551.

9. ศิริเนตร สุดี. การพัฒนารูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพของกลุ่มเสี่ยงโรคไม่ติดต่อเรื้อรังด้วยการมีส่วนร่วมของชุมชน. [ปริญญานิพนธ์ ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต (การวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ประยุกต์)]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทร์วิโรฒ; 2560.

10. ณัฏฐินี เสือโต และคณะ. ผลของโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมการควบคุมความดันโลหิต ในกลุ่มอายุ 35 - 59 ปี ที่ควบคุมความดันโลหิตสูงไม่ได้. วารสารพยาบาลสาธารณสุข 2560; 32: 95-114.

11. วิภาพร อุตตมะ. การประเมินผลการดำเนินงานระบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานใน รพ.สต. อำเภอจตุรพักตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารวิชาการแพทย์ เขต 11 2560; 4: 2-16.

12. พิศสมัย บุญเลิศ, เทอดศักดิ์ พรหมอารักษ์ และศุภวดี แถวเพีย. การพัฒนารูปแบบการดูแลสุขภาพอย่างต่อเนื่องสำหรับผู้สูงอายุ กลุ่มติดบ้านติดเตียงในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านดงมัน ตำบลสิงห์โคก อำเภอเกษตรวิสัย จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 จังหวัดขอนแก่น 2559; 23: 79-87.

13. นวลขนิษฐ์ ลิขิตลือชา และคณะ. การพัฒนารูปแบบการจัดการดูแลผู้ป่วยเบาหวานควบคุมไม่ได้. วารสารกองการพยาบาล 2560; 44: 141-158.

14. ปราโมทย์ ถ่างกระโทก. บทบาทพยาบาลวิชาชีพในการจัดการโรคเรื้อรัง. วารสารพยาบาลสงขลานครินทร์ 2560; 37: 154-159.

15. วีรชัย บริบูรณ์. การพัฒนาแนวทางการป้องกันควบคุมโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ของจังหวัดสิงห์บุรี. วารสารสมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย 2559; 6: 61-70.

16. ภิญยา ไปมูลเปี่ยม, พัชนี อินใจ, วินัย ปันทะนะ และไชยวัฒน์ น้ำเย็น. การพัฒนาระบบการจัดการดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงแบบมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายชุมชน ภายใต้บริบทของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลแม่สาคร อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน. วารสารระบบสาธารณสุข 2560; 25: 394-400.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2020-10-01

รูปแบบการอ้างอิง

เขียวอยู่ น. . (2020). การส่งเสริมสุขภาพผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงโดยใช้รูปแบบการดูแลโรคเรื้อรัง โรงพยาบาลขามสะแกแสง. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา, 26(3), 25–34. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ODPC9/article/view/246221

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ