การศึกษาสภาพการจัดการส้วมสาธารณะของมหาวิทยาลัย ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรม การใช้ส้วมสาธารณะของนักศึกษาในมหาวิทยาลัย

ผู้แต่ง

  • พัชรี ศรีกุตา คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา
  • ปัณรดา ฐานะปัตโต มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา
  • นพเก้า บัวงาม มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา
  • นรา ระวาดชัย มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา
  • ทิวากรณ์ ราชูธร มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา

คำสำคัญ:

ส้วมสาธารณะ, พฤติกรรมการใช้ห้องส้วมสาธารณะ, มหาวิทยาลัย

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวางครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจการจัดการส้วมสาธารณะของมหาวิทยาลัย  ศึกษาความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมของผู้ใช้บริการส้วมสาธารณะของมหาวิทยาลัย รวมทั้งศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการจัดการส้วมสาธารณะของมหาวิทยาลัย โดยทำการสำรวจสภาพการจัดการห้องส้วมสาธารณะในอาคารเรียนที่มีห้องส้วมสาธารณะให้บริการสำหรับนักศึกษา จำนวนทั้งหมด 15 อาคาร ตามหลักเกณฑ์  HAS (Health, Accessibility, Safety) ของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข กลุ่มตัวอย่าง คือ นักศึกษาปริญญาตรี ภาคปกติ ของมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในจังหวัดนครราชสีมา จำนวน 283 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลเป็นแบบประเมินมาตรฐานส้วมสาธารณะของมหาวิทยาลัยและแบบสอบถามการใช้บริการส้วมสาธารณะของมหาวิทยาลัย วิเคราะห์ข้อมูลด้วย ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสูงสุด ค่าต่ำสุด และสถิติ Chi-Square ผลการศึกษา พบว่า สภาพการจัดการส้วมสาธารณะของมหาวิทยาลัยผ่านเกณฑ์มาตรฐาน ร้อยละ 60.0 กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีความรู้เกี่ยวกับส้วมสาธารณะของมหาวิทยาลัยในระดับปานกลาง ร้อยละ 50.5 มีทัศนคติต่อการใช้ส้วมสาธารณะของมหาวิทยาลัยอยู่ในระดับปานกลาง ร้อยละ 79.5 มีพฤติกรรมการใช้ส้วมสาธารณะของมหาวิทยาลัยระดับดีมาก ร้อยละ 91.2 และพบว่าปัจจัยพฤติกรรมการใช้ส้วมสาธารณะมีความสัมพันธ์กับสภาพการจัดการส้วมสาธารณะของมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในจังหวัดนครราชสีมาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ทั้งนี้ มหาวิทยาลัยควรมีกลไกในการตรวจสอบและปรับปรุงสภาพห้องส้วมให้มีสภาพพร้อมใช้งานเพื่อให้เกิดความเพียงพอต่อผู้ใช้บริการ รวมทั้งควรกำหนดนโยบายจัดการส้วมสาธารณะอย่างจริงจังโดยใช้แนวทางการพัฒนาส้วมสาธารณะตามหลักเกณฑ์HAS

เอกสารอ้างอิง

1. กิจจา จิตรภิรมย์ และปิยะรัตน์ จิตรภิรมย์. สภาพปัญหาของส้วมและพฤติกรรมของผู้ใช้บริการส้วมที่ตั้งใน
แขวงหิรัญรูจี เขตธนบุรี กรุเทพมหานคร. วารสารก้าวทันโลกวิทยาศาสตร์. 2560. 7(2); 54-68.
2. กิจจา จิตรภิรมย์ บุญส่ง ไข่เกษ และวชิระ สิงหะคเชนทร์. สุขลักษณะ ความพึงพอใจของผู้ใช้บริการห้องส้วม
และการปนเปื้อนแบคทีเรียกลุ่มโคลิฟอร์มในห้องส้วมสาธารณะที่ตั้งภายในซุปเปอร์มาเก็ตในเขต กรุงเทพมหานคร. วาสารสาธารณสุขมหาวิทยาลัยบูรพา. 2557. 9(1); 142-151.
3. ลลิตา สมสัตย์. การประเมินมาตรฐานและการปนเปื้อนโคลิฟอร์มแบคทีเรียในห้องส้วมสาธารณะของวัด
ในเขตอาเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี. รายงานวิจัยมหาวิทยาลัยราชพฤกษ์ ปีการศึกษา 2559: นนทบุรี. 2560.
4. กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. เกณฑ์มาตรฐานส้วมสาธารณะระดับประเทศ. สำนักอนามัย
สิ่งแวดล้อม. นนทบุรี: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึกในพระบรม
ราชูปถัมภ์. 2561.
5. สมรัฐ นัยรัมย์. การพัฒนาส้วมสาธารณะเขตบริการสุขภาพที่ 9. [ออนไลน์]. 2558 [เข้าถึงเมื่อวันที่
20 ตุลาคม 2563] เข้าถึงได้จาก https://hpc9.anamai.moph.go.th/th/download-07/download?id=37931&mid=31745&mkey=m_document&lang=th&did=13194.
6. สิทธิพร เขาอุ่น และกฤษฎา นันทเพ็ชร. การวิเคราะห์ผลการดำเนินงานและแนวทางขับเคลื่อนนโยบาย
พัฒนาส้วมสาธารณะไทย. วารสารการวิจัยการบริการการพัฒนา. 2561. 8(1); 31-40.
7. ลักษณีย์ บุญขาว และ นฤมล นามวงษ์. การประเมินมาตรฐานห้องส้วมและการตรวจการปนเปื้อนเชื้อ
โคลิฟอร์มแบคทีเรียในห้องส้วมสาธารณะ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. 2562. 21(3); 140-151.
8. ลลิตา สมสัตย์ และอุไรวรรณ อินทร์ม่วง. การสุขาภิบาลอาหารและการจัดการสิ่งแวดล้อมของศูนย์
อาหารและบริการมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในจังหวัดขอนแก่น. วารสารวิจัย มข. (บัณฑิตศึกษา). 2559. 16(3); 73-80.
9. สัจมาน ตรันเจริญ. พฤติกรรมการใช้ส้วมสาธารณะของคนไทย. [ออนไลน์]. 2561 [เข้าถึงเมื่อวันที่
20 ตุลาคม 2563] เข้าถึงได้จาก http://env.anamai.moph.go.th/download/DMKM/ESD/Sutchamarn.pdf.
10. อรุณ จิรวัฒน์กุล. ชีวสถิติสำหรับงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 3. ขอนแก่น: ห้างหุ้นส่วนจำกัดโรงพิมพ์คลังนานาวิทยา. 2551.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2021-05-24

รูปแบบการอ้างอิง

ศรีกุตา พ., ฐานะปัตโต ป., บัวงาม น. ., ระวาดชัย น. ., & ราชูธร ท. . (2021). การศึกษาสภาพการจัดการส้วมสาธารณะของมหาวิทยาลัย ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรม การใช้ส้วมสาธารณะของนักศึกษาในมหาวิทยาลัย. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา, 27(2), 43–54. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ODPC9/article/view/249509

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ