การพัฒนารูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงในโรงงาน

ผู้แต่ง

  • Nannaphat Sukjai The Office of Disease Prevention and Control 9, Nakhon Ratchasima
  • รัฏฐรินีย์ ธนเศรษฐ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา

คำสำคัญ:

ความดันโลหิต, ความดันโลหิตสูง, วิจัยเชิงปฏิบัติการ, พฤติกรรมสุขภาพ, การจัดการตนเอง, การสนับสนุนทางสังคม

บทคัดย่อ

องค์การอนามัยโลกรายงานว่า ความดันโลหิตสูงพบได้ประมาณ 1.13 พันล้านคนทั่วโลก ความดันโลหิตสูงที่ไม่สามารถควบคุมได้จะเพิ่มความเสี่ยงต่ออาการหัวใจวาย โรคหลอดเลือดสมอง และทำให้เสียชีวิตก่อนวัยอันควร อย่างไรก็ตามสามารถป้องกันและควบคุมได้โดยการสนับสนุนการจัดการตนเอง การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมสุขภาพ เพื่อควบคุมความดันโลหิตในกลุ่มคนงานที่มีความเสี่ยงต่อความดันโลหิตสูง (ความดันโลหิต ซิสโตลิก = 120-139 / ไดแอสโตลิก = 80-89 mmHg) ในโรงงานอุตสาหกรรม โดยใช้รูปแบบการวิจัยเชิงปฏิบัติการ ดำเนินการตั้งแต่เดือนตุลาคม 2561 ถึง กันยายน 2563 ณ โรงงานอุตสาหกรรมแห่งหนึ่งในจังหวัดนครราชสีมา มีผู้ที่มีความเสี่ยงต่อความดันโลหิตสูงเข้าร่วมวิจัยจำนวน 46 คน พัฒนารูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพโดยใช้วิธีการวางแผน ปฏิบัติ สังเกต และสะท้อนผล (PAOR) ร่วมกับการจัดการตนเองและการสนับสนุนทางสังคม ซึ่งมีอิทธิพลต่อความรู้ พฤติกรรมสุขภาพและแรงจูงใจในการควบคุมความดันโลหิต วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ เปอร์เซ็นต์ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และทดสอบ T-Test แบบ Paired-Samples ผลการวิจัยพบว่า ผู้เข้าร่วมมากกว่าครึ่งหนึ่ง (58.70%) เป็นผู้หญิง อายุระหว่าง 41-45 ปี (28.26%) สถานภาพสมรส 58.70% สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี 45.65%  นอกจากนี้พบว่า ผู้เข้าร่วมจำนวน 25 คน จากทั้งหมด 46 คน (54.35%) มีความดันโลหิตลดลง มีคะแนนเฉลี่ยด้านความรู้ การปฏิบัติ แรงจูงใจและพฤติกรรมในการควบคุมความดันโลหิตสูงกว่าก่อนดำเนินกิจกรรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P< 0.001) โดยสรุปการใช้รูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพช่วยทำให้กลุ่มผู้เข้าร่วมมีความดันโลหิตลดลงได้ ดังนั้น ผู้วิจัยแนะนำให้นำรูปแบบการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมสุขภาพไปใช้กับโรคเรื้อรังอื่น ๆ ในโรงงานอุตสาหกรรม

เอกสารอ้างอิง

World Health Organization. Hypertension [online]. 2019 [Access date 2019 May 17]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hypertension.

สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์. ระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์และสุขภาพ (Health Data Center: HDC) [ออนไลน์]. 2560 [เข้าถึงเมื่อ 2560 ตุลาคม 5]. เข้าถึงได้จาก: http://hdcservice.moph.go.th/.

รัฏฐรินีย์ ธนเศรษฐ. ผลของโปรแกรมส่งเสริมการจัดการตนเองในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงในกลุ่มวัยทำงาน. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 นครราชสีมา 2560; 23(2): 64-74.

กรมควบคุมโรค. แผนงานวิจัยด้านการป้องกัน ควบคุมโรคและภัยสุขภาพ พ.ศ. 2560–2564, พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัย จัดการความรู้และมาตรฐานการควบคุมโรค กรมควบคุมโรค; 2559.

สำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค. รูปแบบการบริการป้องกันควบคุมโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง สำหรับสนับสนุนการดำเนินงาน NCD Clinic Plus, พิมพ์ครั้งที่ 1. นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย; 2560.

ณัฐฑิฎา นะกุลรัมย์, จตุพร เหลืองอุบล และกิตติภูมิ ภิญโย. การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพ กลุ่มผู้สูงอายุติดสังคมโดยชุมชนบ้านอังกัญ ตำบลท่าสว่าง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 นครราชสีมา 2560; 23(1): 52–63.

ศันสนีย์ แสงสุข, สุมัทนา กลางคาร และสรญา แก้วพิทูลย์. รูปแบบการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ บ้านหนองโดนน้อย ตำบลโคกล่าม อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 นครราชสีมา 2561; 24(1): 24–33.

กฤตวรรณ ณพลพงศกร และธนัช กนกเทศ. ผลของโปรแกรมสนับสนุนการจัดการตนเองต่อผู้สูงอายุที่ เป็นโรคความดันโลหิตสูง ในเขตความรับผิดชอบ รพ.สต. วังชมภู อำเภอเมือง จังหวัดเพชรบูรณ์, วารสารการประชุมสัมมนาวิชาการนำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติ เครือข่ายบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏภาคเหนือ ครั้งที่ 16 และการประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์ ครั้งที่ 3 งานวิจัยเพื่อพัฒนาท้องถิ่น 2559; 1541–1552.

ธนพร บึงมุม. การพัฒนารูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เพื่อควบคุมระดับไขมันในเลือด ในบุคลากรที่ มีระดับไขมันในเลือดผิดปกติ โรงพยาบาลขอนแก่น [วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตร มหาบัณฑิต]. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2552.

เบญจมาศ ถาดแสง, ดวงฤดี ลาศุขะ และทศพร คำผลศิริ. ผลของโปรแกรมสนับสนุนการจัดการตนเองต่อพฤติกรรมการจัดการตนเองและค่าความดันโลหิตของผู้สูงอายุที่มีโรคความดันโลหิตสูง. พยาบาลสาร 2555; 39(4): 124–137.

จันทร์จิรา สีสว่าง, ปุลวิชช์ ทองแตง และดวงหทัย ยอดทอง. ผลของโปรแกรมสนับสนุนการจัดการตนเองในผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง. รามาธิบดีพยาบาลสาร 2557; 20(2): 179–192.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2022-01-28

รูปแบบการอ้างอิง

Sukjai, N., & ธนเศรษฐ ร. . (2022). การพัฒนารูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงในโรงงาน. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา, 28(1), 38–49. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ODPC9/article/view/252571

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ