การสอบสวนอุบัติเหตุรถพยาบาลชนกับรถจักรยานยนต์ จังหวัดสุรินทร์, พฤศจิกายน 2564

ชุติมณฑน์  สิงห์เขียว; มานะชัย   สุเรรัมย์; ลักขณา  สีนวลแล

ผู้แต่ง

ชุติมณฑน์ สิงห์เขียว สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 นครราชสีมา
มานะชัย สุเรรัมย์ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 นครราชสีมา
ลักขณา สีนวลแล สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 นครราชสีมา

คำสำคัญ:

อุบัติเหตุ, รถพยาบาล, รถจักรยานยนต์, เสียชีวิต

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: วันที่ 19 พฤศจิกายน 2564 ทีมตระหนักรู้สถานการณ์ (Situation Awareness Team: SAT) สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมาได้รับแจ้งจาก สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสุรินทร์ว่า เกิดอุบัติเหตุรถพยาบาลของโรงพยาบาลแห่งหนึ่งชนกับรถจักรยานยนต์ที่อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ มีผู้เสียชีวิตจำนวน 1 ราย ทีมปฏิบัติการสอบสวนควบคุมโรค (Joint Investigation Team: JIT) และทีมป้องกันการบาดเจ็บทางถนน (Road Traffic Injury Team: RTI) สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา ร่วมกับสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสุรินทร์ จึงร่วมทำการสอบสวนอุบัติเหตุ ในวันที่ 24 พฤศจิกายน 2564 เพื่อหาสาเหตุและลักษณะทางระบาดวิทยาของการบาดเจ็บและเสียชีวิต รวมถึงดำเนินการป้องกันมิให้เกิดเหตุซ้ำอีก วิธีการศึกษา: ทำการศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนาเกี่ยวกับภาพรวมเหตุการณ์เกิดอุบัติเหตุด้านบุคคล สถานที่ เวลา และสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ ได้แก่ พฤติกรรมผู้ขับขี่และผู้โดยสาร และลักษณะการเสียชีวิต จากข้อมูลเวชระเบียนของโรงพยาบาล การสัมภาษณ์ผู้เกี่ยวข้อง ได้แก่ แพทย์และพยาบาล นักปฏิบัติการฉุกเฉินการแพทย์ ผู้ขับขี่รถพยาบาล เจ้าหน้าที่ตำรวจเจ้าของคดี และผู้เห็นเหตุการณ์ รวมทั้งสำรวจสภาพแวดล้อมสถานที่เกิดเหตุและยานพาหนะ วิเคราะห์ผลหาปัจจัยสาเหตุด้วยวิธีของ Haddon Matrix และวิเคราะห์ปัจจัยเชิงลึกเชิงระบบด้วย Swiss Cheese Model ผลการศึกษา: มีผู้ประสบอุบัติเหตุจำนวน 5 ราย ประกอบด้วยผู้โดยสารมากับรถพยาบาลจำนวน 4 ราย และผู้ขับขี่จักรยานยนต์จำนวน 1 ราย ซึ่งเป็นผู้เสียชีวิตในอุบัติเหตุครั้งนี้ จากการสัมภาษณ์ผู้เห็นเหตุการณ์ แจ้งว่าผู้เสียชีวิตมีพฤติกรรมดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ ร่วมกับมีสุขภาพร่างกายที่ไม่อำนวยต่อการขับขี่ นอกจากนี้ยังพบว่า ณ จุดเกิดเหตุเป็นทางลักข้ามที่มีอุบัติเหตุหลายครั้ง สรุปและวิจารณ์: จากการสอบสวนและวิเคราะห์ผล พบว่า มี 2 ประเด็นหลักที่นำไปสู่การเกิดอุบัติเหตุร้ายแรงและมีผู้เสียชีวิตในครั้งนี้ ได้แก่ ความเสี่ยงทางด้านร่างกายและพฤติกรรมของผู้ขับขี่รถจักรยานยนต์ ที่ขาดระเบียบวินัย และฝ่าฝืนกฎจราจร รวมถึงมีประวัติใช้จุดลักข้ามเป็นประจำ จนเกือบประสบอุบัติเหตุบริเวณดังกล่าวหลายครั้ง ประเด็นที่ 2 คือ สภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสม หมายถึงจุดลักข้ามที่ผิดกฎหมาย ที่ห่างจากจุดกลับรถปกติเพียง 350 เมตร ทำให้ผู้ขับขี่บนเส้นทางหลักไม่ได้ระวังว่าจะมีรถข้ามฝั่งมาจากเกาะกลางถนน และไม่ได้ชะลอความเร็ว ทั้งสองประเด็นนี้จึงนำไปสู่อุบัติเหตุร้านแรงในที่สุด ดังนั้นทีมสอบสวนจึงมีการแนะนำให้แก้ปัญหาอย่างเร่งด่วน โดยร่วมมือกับแขวงการทางจังหวัดสุรินทร์ให้นำแบริเออร์มาปิดกั้นจุดลักข้ามทันที และมีการประสานงานให้ปิดจุดลักข้ามนี้แบบถาวรต่อไป

เอกสารอ้างอิง

Daniel J. Barnett, Ran D. Balicer, David Blodgett, Ayanna L. Fews, Cindy L. Parker, and Jonathan M. Links. The Application of the Haddon Matrix to Public Health Readiness and Response Planning. Environmental Health Perspectives 2005; 113(5): 561-6.

James Reason. Human error: models and management. BMJ 2000; 230: 768-0.

Dinesh M., Geetam T., Meleckidzedeck K. and Fredrick Muyia N. Road traffic injury prevention training manual, Geneva: World Health Organization; 2006.

จิรพงษ์ ศุภเสาวภาคย์, เกษมสุข โยธาสมุทร และศุภฤกษ์ สัทธาพงศ์. กระบวนการคัดกรอง. ใน: รัฐพงษ์ บุรีวงษ์, บรรณาธิการ. MOPH ED. Triage. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: สำนักวิชาการแพทย์ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข; 2561: 1-4.