ปัจจัยที่มีผลต่อภาวะหมดไฟในการทำงานของเภสัชกรและเจ้าพนักงานเภสัชกรรม จังหวัดสุรินทร์ ในช่วงวิกฤตโรคโควิด-19
คำสำคัญ:
ภาวะหมดไฟในการทำงาน, การรับรู้ภาระงาน, เภสัชกร, เจ้าพนักงานเภสัชกรรมบทคัดย่อ
การวิจัยแบบภาคตัดขวางนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) ปัจจัยส่วนบุคคล และการรับรู้ภาระงาน (2) ระดับภาวะหมดไฟในการทำงาน และ (3) ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาวะหมดไฟในการทำงานของเภสัชกรและเจ้าพนักงานเภสัชกรรมจังหวัดสุรินทร์ในช่วงวิกฤตโรคโควิด-19 กลุ่มตัวอย่าง คือเภสัชกร จำนวน 105 คน และเจ้าพนักงานเภสัชกรรม จำนวน 27 คน ที่ปฏิบัติงานในสังกัดสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสุรินทร์ รวมทั้งสิ้นจำนวน 132 คน จากประชากรทั้งหมดจำนวน 289 คน คำนวณตัวอย่างโดยใช้โปรแกรม G*Power และใช้การสุ่มตัวอย่างอย่างง่าย เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูล คือแบบสอบถาม เก็บข้อมูลระหว่างวันที่ 1-15 สิงหาคม 2564 วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยค่าสถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์การถดถอยเชิงพหุ ผลการศึกษาพบว่า (1) กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายุระหว่าง 30-40 ปี สถานภาพโสด ระดับปริญญาตรี ปฏิบัติงานในตำแหน่งเภสัชกรชำนาญการ ปฏิบัติงานในงานบริการจ่ายยาผู้ป่วยนอก ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลชุมชน ระยะเวลาในการปฏิบัติงาน 5-10 ปี การรับรู้ภาระงานส่วนใหญ่อยู่ในระดับสูง (2) ภาวะหมดไฟในการทำงานด้านความอ่อนล้าทางอารมณ์และด้านการลดค่าความเป็นบุคคลอยู่ในระดับสูง ส่วนด้านการลดค่าความสำเร็จของบุคคลอยู่ในระดับต่ำ และ (3) ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาวะหมดไฟในการทำงานในช่วงวิกฤตโรคโควิด-19 ของเภสัชกรและเจ้าพนักงานเภสัชกรรม คือการรับรู้ภาระงาน อายุ และสถานที่ปฏิบัติงาน ซึ่งทั้ง 3 ปัจจัยสามารถร่วมกันอธิบายการแปรผันตามการวิเคราะห์ถดถอยพหุได้ร้อยละ 28.10
เอกสารอ้างอิง
สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน). มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ[อินเตอร์เน็ต]. 2561 [เข้าถึงเมื่อ 2564 มิถุนายน 20]. เข้าถึงได้จาก: https://www. ha.or.th/TH/Contents/มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ%20(HA).
กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการตรวจมาตรฐานบริการเภสัชกรรมในสถานพยาบาลประเภทที่รับผู้ป่วยไว้ค้างคืนฉบับปรับปรุงและพัฒนา. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก; 2551.
เครือข่ายเภสัชกรสังกัดกระทรวงสาธารณสุขประเทศไทย. เภสัชกรผู้ปิดทองหลังพระ กระทรวงสาธารณสุข [อินเตอร์เน็ต]. 2560 [เข้าถึงเมื่อ 2564 มิถุนายน 20]. เข้าถึงได้จาก: https://www.hfocus.org/content/2017/06/14035.
สำนักงานคณะกรรมการมาตรฐานการบริหารงานบุคคลส่วนท้องถิ่น. มาตรฐานกำหนดตำแหน่ง[อินเตอร์เน็ต]. 2558 [เข้าถึงเมื่อ 2564 มิถุนายน 22]. เข้าถึงได้จาก: http://www. local.moi.go.th/newweb2019/web/home/search?q=มาตรฐานกำหนดตำแหน่ง+.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสุรินทร์. สรุปผลการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุข จังหวัดสุรินทร์ [อินเตอร์เน็ต]. 2561 [เข้าถึงเมื่อ 2564 มิถุนายน 25]. เข้าถึงได้จาก: https://slideplayer.in.th/slide/16911391/.
กรมสุขภาพจิต. คู่มือการดูแลสังคมจิตใจบุคลากรสุขภาพในภาวะวิกฤตโควิด-19 [อินเตอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 2564 มิถุนายน 20]. เข้าถึงได้จาก: https://dmh.go.th/covid19/pnews/view.asp?id=22.
วิไล เสรีสิทธิพิทักษ์. ภาวะหมดไฟ : ความหมาย แบบทดสอบ และแนวทางป้องกันแก้ไข. วารสาร สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา. 2550;1(2):121.
ยุพดี ศิริสินสุข. วิกฤติโควิด-19 กับระบบยาของประเทศไทย. ยาวิพากษ์ [อินเตอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 2564 มิถุนายน 20]. เข้าถึงได้จาก: https://www.thaidrugwatch.org/download/series/series44.pdf
ติรยา เลิศหัตถศิลป์. ภาวะเหนื่อยล้าในการทำงานและปัจจัยที่เกี่ยวข้องของจิตแพทย์ในประเทศไทย.วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย. 2554;56(4):437-48.
ดาริกา ปิตรุงคพิทักษ์. การทดสอบแบบจำลองสองปัจจัยของความเหนื่อยหน่ายในการทำงานของไชรอมและคณะ. [วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์หาวิทยาลัย; 2554.
วาริชาฏ ศิวกาญจน์. ความเหนื่อยล้าในการทำงานของเภสัชกรโรงพยาบาล สังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. [วิทยานิพนธ์ปริญญาเภสัชศาสตรมหาบัณฑิต]. นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร; 2553.
Cheng Y, Chen IS, Chen CJ, Burr H, Hasselhorn HM. The influence of age on the distribution of self rated health, burnout and their associations with psychosocial work conditions. J Psychosom Res. 2013; 74:213-20.
Maslach C. & Jackson S.E. Burnout in health profession: A social psychological analysis. In G.S. Sander & J. Suls (eds.). Social psychology of health and illness. 1982; 227-251.
Purvanova RK, Muros JP. Gender differences in burnout: A meta-analysis. Journal of Vocational Behavior. 2010;77(2):168-85.
Rossi A, Cetrano G, Pertile R, Rabbi L, Donisi V, Grigoletti L, et al. Burnout, compassion fatigue, and compassion satisfaction among staff in community-based mental health services. Psychiatry research. 2012;200(2-3):933-8.
Maslach C, Jackson S.E. The measurement of experience burnout. Journal of Organization Behavior. 1981;2:99-113.
Faul F, Erdfelder E, Lang AG, Buchner A. G*Power 3: a flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior research methods. 2007;39(2):175-91.
ลลิดา แท่งเพ็ชร. ความสัมพันธ์ระหว่างการรับรู้ภาระงานสัมพันธภาพในการทำงานกับความเหนื่อยหน่ายในงานโดยมีการรับรู้ความสามารถของตนเองเป็นตัวแปรกำกับ. [วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์; 2558.
Best JW. Research in education : 3rd ed. Englewood Cliffs, Nj: Prentice-Hall; 1977.
สิระยา สัมมาวาจ. ความเหนื่อยหน่ายของพยาบาลประจำการในโรงพยาบาลรามาธิบดี [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. นครปฐม: มหาวิทยาลัยมหิดล; 2532.
Maslach C., Jackson S. E. Maslach Burnout Inventory. New York: Consulting Psychological Press; 1986.
สภาเภสัชกรรมและคณะกรรมการอำนวยการศูนย์ประสานงานการศึกษาเภสัชศาสตร์แห่งประเทศไทย. จำนวนเภสัชกรที่จำเป็นต้องมีสำหรับการดูแลสุขภาพ ความปลอดภัยและการใช้ยาของประชาชน [อินเตอร์เน็ต]. 2560 [เข้าถึงเมื่อ 2564 มิถุนายน 20]. เข้าถึงได้จาก: https://www.hfocus.org/content/2017/09/14623
Cooper C.L., Cartwright S. Managing workplace stress. California: Sage Publication Inc; 1997.
Cordes CL, Dougherty TW. A Review and an Integration of Research on Job Burnout. The Academy of Management Review. 1993;18(4):621-56.
จุฑารัตน์ แซ่ล้อ และ สมใจ พุทธาพิทักษ์ผล. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความเหนื่อยหน่ายในงานของพยาบาลวิชาชีพโรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี. วารสารพยาบาลตำรวจ. 2560;9(2):95-103.
กรมสุขภาพจิต. งานวิจัยชี้ชาวกรุงวัยทำงานเกินครึ่งเสี่ยงหมดไฟ [อินเตอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 2564 มิถุนายน 21]. เข้าถึงได้จาก: https://www.posttoday.com/life/work-life-balance/613654.
สมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล. มาตรฐานวิชาชีพเภสัชกรรมโรงพยาบาล พ.ศ. 2561-2565 [อินเตอร์เน็ต]. 2561 [เข้าถึงเมื่อ 2564 มิถุนายน 23]. เข้าถึงได้จาก: http://www.pknhospital.com/2019/data/drug/drugsystem/drug1.pdf
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา ถือว่าเป็น
ลิขสิทธิ์ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา
