ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อมของผู้สูงอายุในอำเภอสมเด็จ  จังหวัดกาฬสินธุ์

ธนูย์สิญจน์ สุขเสริม; บุษกร   สุวรรณรงค์; นิตยา   แสงประจักษ์

ผู้แต่ง

ธนูย์สิญจน์ สุขเสริม สาขาวิชาสาธารณสุขศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสุขภาพ มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์
บุษกร สุวรรณรงค์ สาขาวิชาสาธารณสุขศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสุขภาพ มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์
นิตยา แสงประจักษ์ สาขาวิชาสาธารณสุขศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสุขภาพ มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์

คำสำคัญ:

ปัจจัยทำนายพฤติกรรมป้องกันโรค, ข้อเข่าเสื่อม, ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาพฤติกรรมการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อมของผู้สูงอายุ และปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อมของผู้สูงอายุในอำเภอสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์ จากกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 329 คน คำนวณจากสูตรการประมาณค่าเฉลี่ย กรณีทราบขนาดของประชากร และสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้นภูมิอย่างเป็นสัดส่วน เก็บรวมรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ การถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน ผลการวิจัยพบว่า พฤติกรรมการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อม อยู่ในระดับดี ( $gif.latex?\bar{x}$ = 2.17, S.D. = 0.24) และ การรับรู้ความสามารถตนเองในการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อม ความรู้เกี่ยวกับโรคข้อเข่าเสื่อม และเพศหญิง สามารถทำนายพฤติกรรมการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อมของผู้สูงอายุร่วมกันได้ร้อยละ 75.30 (Adjusted R = 0.750, P < 0.001) ตัวแปรที่มีอำนาจในการทำนายสูงสุดเรียงตามลำดับ คือ การรับรู้ความสามารถตนเองในการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อมของผู้สูงอายุ (ß = 0.752, P < 0.001) ความรู้เกี่ยวกับโรคข้อเข่าเสื่อม (ß = 0.193, P < 0.001) และเพศหญิง (ß = 0.064, P < 0.05) จากผลการศึกษามีข้อเสนอแนะว่าควรส่งเสริมการให้ความรู้และสร้างความเชื่อมั่นในการดูแลสุขภาพตนเอง โดยออกแบบกิจกรรมที่เหมาะสมเพื่อช่วยให้ผู้สูงอายุมั่นใจในการแสดงออกพฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสม จะทำให้ผู้สูงอายุมีพฤติกรรมการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อมต่อเนื่องและยั่งยืน

เอกสารอ้างอิง

อารี ตนาวลี, สีหธัช งามอุโฆษ, ยงศักดิ์ หวังรุ่งทรัพย์, บรรณาธิการ. ตำราแก่นความรู้ทางออร์โธปิดิกส์ สำหรับแพทยศาสตรบัณฑิต. กรุงเทพฯ: ภาควิชาออร์โธปิดิกส์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2557.

Haq, S.A. & Davatchi, F. Osteoarthritis of the knees in the COPCORD world. International J of Rheumatic Diseases. 2011;14:122-129.

ขวัญสุรีย์ อภิจันทรเทธากุล. การพยาบาลผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมที่ได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่า. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้าจันทบุรี. 2561;29(1):223-228.

วิชัย เอกพรากรม, บรรณาธิการ. รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย. ครั้งที่ 5. นนทบุรี: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข; 2557.

ฉัตรสุดา กานกายันต์, อภิรดี เจริญนุกูล, วิทยา วาโย. การชะลอการเกิดข้อเข่าเสื่อมก่อนเข้าสู่วัยสูงอายุ. รามาธิบดีพยาบาลสาร. 2563;26(1):5-17.

จารุเพ็ญ ภูจอมจิตร. ปัจจัยที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองของผู้สูงอายุในเขตพื้นที่ความรับผิดชอบของโรงพยาบาลสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ. 2565;15(1):86-100.

โรงพยาบาลสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์. ฐานข้อมูลระบบ Hos Xp โรงพยาบาลสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์. [อินเตอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 2565 ตุลาคม 20]. เข้าถึงได้จาก: https://www.sdh.go.th/

สุภาณี แสงกระจ่าง, น้ำอ้อย ภักดีวงศ์, วารินทร์ บินโฮเซ็น. ผลของโปรแกรมส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนต่อพฤติกรรมสุขภาวะน้ำหนัก และภาวะสุขภาพ ในผู้เป็นข้อเข่าเสื่อม. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ. 2558;33(3):101-109.

Bloom, B. S., Madaus, G. F., & Hastings, J. T. Hand book on Formative and Summative Evaluation of Student Learning. New York: Mc Graw-Hill Book Company; 1971.

Best, J. W. Research in Education. 3 rd ed. New Jersey: Prentice hall Inc; 1977.

เสาวนีย์ สิงหา, วนิดา ดุรงค์ฤทธิชัย, จิโรจน์ สูรพันธ์, ทวีศักดิ์ กสิผล, กมลทิพย์ ขลังธรรมเนียม. ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองของผู้สูงอายุที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อมในเขตเทศบาลตำบลแพรกษา อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรปราการ. วารสาร มฉก.วิชาการ. 2558;18(36):115-130.

ภาสิต ศิริเทศ, ณพวิทย์ ธรรมสีหา. ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถของตนเองกับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุ. วารสารพยาบาลทหารบก. 2562;20(2):58-65.

กัญญ์ฐพิมพ์ บำรุงวงศ์. ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการป้องกันกลุ่มอาการผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อของพนักงานนวดแผนไทย. วารสารพยาบาลสาธารณสุข. 2558;29(1):15-28.

เพียงระวี นิประพันธ์, สุมาลี เลิศมัลลิกาพร, รังสิยา นารินทร์. ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการป้องกันก่อนข้อเข่าเสื่อมของผู้ที่อยู่ในชุมชน. วารสารพยาบาลสาร. 2564;48(1):147-158.

ชนาภา อุดมเวช, รัตน์ศิริ ทาโต. ปัจจัยทำนายพฤติกรรมป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อมของพนักงานหญิงนวดแผนไทย. วารสารเกื้อการุณย์. 2562;26(1):7-23.

บุรฉัตร จันทร์แดง, เสาวลักษณ์ โกศลกิตติอัมพร, สัญญา เคณาภูมิ. ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์. 2562;19(4):235-244.

สุวรรณี สร้อยสงค์, อังคณา เรือนก้อน, ภัณฑิรชา เฟื่องทอง, ผุสดี สระทอง. การพยาบาลผู้สูงอายุโรคข้อเข่าเสื่อม. วารสารวิชาการแพทย์ เขต 11. 2562;33(2):197–210.

สุขประเสริฐ ทับสี. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุในอำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระจอมเกล้า จังหวัดเพชรบุรี. 2563;3(1):14 -29.