ความชุกของการติดเชื้อเฮลิโคแบคเตอร์ไพลอไรในผู้ป่วยโรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่งในจังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

Helicobacter pylori (H. pylori) เป็นเชื้อแบคทีเรียแกรมลบที่พบได้ในกระเพาะอาหารของมนุษย์ ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคกระเพาะอาหารอักเสบเรื้อรัง และสามารถนำไปสู่การเป็นโรคมะเร็ง การศึกษาความชุกของการติดเชื้อ H. pylori ด้วยการส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนบน และวินิจฉัยการติดเชื้อ H. pylori โดยวิธี การทดสอบการผลิตเอนไซม์ (Rapid urease test: CLO) ในโรงพยาบาลชุมชนของประเทศไทยมีอยู่อย่างจำกัด ดังนั้นการศึกษาพรรณนาแบบภาคตัดขวางย้อนหลังนี้ จึงต้องการศึกษาความชุกและปัจจัยเสี่ยงของการติดเชื้อ H. pylori ในกลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับการส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนบน โดยทำการเก็บรวมรวมข้อมูลตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2562 ถึง 31 ธันวาคม 2564 ในโรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่ง ในจังหวัดนครราชสีมา ผลการศึกษากลุ่มตัวอย่างจำนวน 400 ราย พบว่าเป็นเพศชาย ร้อยละ 53 ค่ามัธยฐานอายุ 61 ปี (17 – 95 ปี) ผลการวินิจฉัยด้วยการส่องกล้อง (Esophagogastroduodenoscopy, EGD) พบว่า ผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นโรคกระเพาะอาหารอักเสบ คิดเป็นร้อยละ 58 รองลงมาคือ โรคแผลในกระเพาะอาหาร และโรคแผลที่เยื่อบุลำไส้เล็ก คิดเป็นร้อยละ 23.25 และ 11 ตามลำดับ นอกจากนี้ยังพบการติดเชื้อ H. pylori จากผลตรวจ CLO test จำนวน 85 ราย จากผู้ป่วยที่ได้รับการตรวจ CLO test ทั้งหมดจำนวน 363 ราย ความชุกของการติดเชื้อ H. pylori ในโรงพยาบาล คิดเป็นร้อยละ 23.42 ซึ่งปัจจัยเสี่ยงของการติดเชื้อ H. pylori คือ ผู้ที่ใช้ยาลูกกลอนหรือยาน้ำแผนโบราณ (OR 3.22, p = 0.015) และโรคแผลที่เยื่อบุลำไส้เล็ก (OR 2.15, p = 0.043) ผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยด้วยแผลที่ลำไส้เล็กส่วนต้น และผู้ป่วยที่ใช้ยาลูกกลอนหรือยาน้ำแผนโบราณ ควรได้รับการตรวจคัดกรองการติดเชื้อ H.pylori ที่รวดเร็วและเหมาะสมมากยิ่งขึ้น ซึ่งจะสามารถช่วยลดความรุนแรงของการติดเชื้อ รวมถึงลดภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญ คือ โรคมะเร็งได้มากยิ่งขึ้นเช่นกัน