การเปรียบเทียบประสิทธิผลของการรักษาภาวะถอนพิษสุราด้วยการให้ยาตามอาการกับการฉีดยาไดอะซิแพม เข้าเส้นเลือดดำ ของผู้ป่วยใน ในโรงพยาบาลชุมชน อำเภอด่านขุนทด จังหวัดนครราชสีมา

สมบัติ นนท์ขุนทด; ศศิธร ชาววัลจันทึก; กิตติยาภรณ์ คมพิทยากุล; กัมปนาท ฉายชูวงษ์

ผู้แต่ง

สมบัติ นนท์ขุนทด โรงพยาบาลด่านขุนทด จังหวัดนครราชสีมา
ศศิธร ชาววัลจันทึก โรงพยาบาลด่านขุนทด จังหวัดนครราชสีมา
กิตติยาภรณ์ คมพิทยากุล โรงพยาบาลด่านขุนทด จังหวัดนครราชสีมา
กัมปนาท ฉายชูวงษ์ วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดชลบุรี คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

คำสำคัญ:

ภาวะถอนพิษสุรา, การรักษาแบบให้ยาตามอาการ, การรักษาแบบฉีดยาไดอะซีแพมเข้าเส้นเลือดดำ

บทคัดย่อ

ภาวะถอนพิษสุรา ที่มีอาการรุนแรงอาจนำไปสู่การรักษาแบบนอนโรงพยาบาล หรือเป็นภาวะแทรกซ้อนของผู้ป่วยที่ติดสุราขณะนอนโรงพยาบาลด้วยโรคอื่น เช่น มีอาการเพ้อ หรือโรคจิตชนิดเฉียบพลัน ซึ่งแผนการรักษาทั่วไป คือ การทำให้ผู้ป่วยมีอาการสงบได้อย่างรวดเร็ว และไม่มีภาวะแทรกซ้อนจากการรักษา ดังนั้น การศึกษาเชิงสังเกตแบบย้อนหลังครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิผลของการรักษาภาวะถอนพิษสุราระดับรุนแรงมากด้วยยากลุ่มเบนโซไดอะซีพีนในรูปแบบการให้ยาตามอาการกับรูปแบบการฉีดยาไดอะซีแพมเข้าเส้นเลือดดำ ในกลุ่มตัวอย่างจำนวน 136 ราย ซึ่งเป็นผู้ป่วยเสพติดสุราที่ได้รับการวินิจฉัยด้วยรหัสมาตรฐาน ICD 10: F1030/F1031 และคะแนน AWS $gif.latex?\geqslant$ 15 ที่เข้ารับการรักษาในหอผู้ป่วยในชาย โรงพยาบาลด่านขุนทด จังหวัดนครราชสีมา ระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม 2560 ถึง 31 ธันวาคม 2564 โดยกลุ่มตัวอย่างแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่ 1 เป็นกลุ่มตัวอย่างที่ได้รับการรักษาด้วยรูปแบบให้ยาตามอาการ และกลุ่มที่ 2 คือ เป็นกลุ่มตัวอย่างที่ได้รับการรักษาด้วยรูปแบบการฉีดยาไดอะซีแพมเข้าเส้นเลือดดำ ผลการวิจัยกลุ่มตัวอย่างที่ได้รับการวินิจฉัยว่ามีภาวะถอนพิษสุรา จำนวน 136 ราย พบกลุ่มตัวอย่างได้รับรักษาแบบการให้ยาตามอาการ (กลุ่มที่ 1) จำนวน 66 ราย และแบบการฉีดยาไดอะซีแพมเข้าเส้นเลือดดำ (กลุ่มที่ 2) จำนวน 70 ราย ค่ามัธยฐานจำนวนชั่วโมงที่กลุ่มตัวอย่างมีคะแนน AWS $gif.latex?\geqslant$ 15 ในกลุ่มที่ 1 และ 2 เท่ากับ 40 และ 28 ชั่วโมง ตามลำดับ (p=0.002) ค่าเฉลี่ยคะแนน AWS ขณะนอนโรงพยาบาลเท่ากับ 13.5 ± 2.68 และ 12.5 ± 2.34 ตามลำดับ (p=0.029) ค่าคะแนน AWS ตามอาการ ได้แก่ เหงื่อ วิตกกังวล และกระสับกระส่าย พบว่า กลุ่มที่ 2 มีคะแนน AWS หลังการรักษาต่ำกว่ากลุ่มที่ 1 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p <0.05) ภาวะแทรกซ้อนกลุ่มอาการโรคจิตชนิดเฉียบพลันพบเฉพาะในกลุ่มที่ 1 ร้อยละ 7.6 (p=0.025) ในขณะที่ไม่พบภาวะหยุดหายใจขณะหลับในกลุ่มตัวอย่างทั้งสองกลุ่ม นอกจากนี้ ขนาดยากลุ่มเบนโซ-ไดอะซีพีนที่ใช้ในการรักษา พบว่า ขนาดยาที่ให้ฤทธิ์ใกล้เคียงกับไดอะซีแพม ในกลุ่มที่ 1 ใช้ยาขนาด 287.5 มิลลิกรัม และกลุ่มที่ 2 ใช้ยาขนาด 400 มิลลิกรัม (p<0.001) ดังนั้น การรักษาภาวะถอนพิษสุราโดยการฉีดยาไดอะซีแพมเข้าเส้นเลือดดำ สามารถลดความรุนแรงของอาการถอนพิษสุรารุนแรงได้เร็วกว่าการให้ยาตามอาการ ลดอาการเหงื่อ วิตกกังวล และกระสับกระส่ายได้ และไม่พบอุบัติการณ์ของภาวะหยุดหายใจขณะหลับซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนจากการรักษา

เอกสารอ้างอิง

Elliott DY. Caring for hospitalized patients with alcohol withdrawal syndrome. Nurs Crit Care. 2019;14(5):18-30.

Bayard M, McIntyre J, Hill KR, Woodside JJr. Alcohol withdrawal syndrome. Am Fam Physician. 2004;69(6):1443-1450.

Foy A, Kay J, Taylor A. The course of alcohol withdrawal in a general hospital. QJM. 1997;90(4):253-261.

คณะอนุกรรมการพิจารณาด้านการบำบัดรักษาฟื้นฟูสภาพผู้ติดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์. แนวปฏิบัติการคัดกรองและบำบัดรักษาฟื้นฟูสภาพผู้มีปัญหาการดื่มสุรา. พิมพ์ครั้งที่ 1 .กรุงเทพฯ:สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์, 2561.

Sachdeva A, Choudhary M, Chandra M. Alcohol Withdrawal syndrome: benzodiazepines and beyond. J Clin Diagn Res. 2015;9(9):VE01-VE07.

The American Society of Addiction Medicine. Clinical practice guideline on alcohol withdrawal management. J Addict Med. 2020;14(3Suppl1):1-72.

Kattimani S, Bharadwaj B. Clinical management of alcohol withdrawal: a systematic review. Ind Psychiatry J. 2013;22(2):100-108.

Sen S, Grgurich P, Tulolo A, et al. A symptom-triggered benzodiazepine protocol utilizing SAS and CIWA-Ar scoring for the treatment of alcohol withdrawal syndrome in the critically ill. Ann Pharmacother. 2017;51(2):101-110.

Tantrakarnsakul K, Yoongthong W. Development of mechanism to solve the shortage of essential controlled medicines. Thai Food and Drug J. 2019;26(3):41-53.

Sangsirilak A. Comparison of oral and intravenous Diazepam for alcohol withdrawal treatment. Med J Srisaket Surin Burirum Hosp. 2020;35(3):643-650.

Daeppen JB, Gache P, Landry U, et al. Symptom-triggered vs fixed-schedule doses of benzodiazepine for alcohol withdrawal: a randomized treatment trial. Arch Intern Med. 2002;162(10):1117-1121.

Gold JA, Rimal B, Nolan A, Nelson LS. A strategy of escalating doses of benzodiazepines and phenobarbital administration reduces the need for mechanical ventilation in delirium tremens. Crit Care Med. 2007;35(3):724-730.

Wasilewski D, Matsumoto H, Kur E, et al. Assessment of Diazepam loading dose therapy of delirium tremens. Alcohol Alcohol. 1996;31(3):273-278.

Levine AR, Thanikonda V, Mueller J, Naut ER. Front-loaded Diazepam versus Lorazepam for treatment of alcohol withdrawal agitated delirium. Am J Emerg Med. 2021;44(Jun):415-418.

Obiora E, Hubbard R, Sanders RD, Myles PR. The impact of benzodiazepines on occurrence of pneumonia and mortality from pneumonia: a nested case-control and survival analysis in a population-based cohort. Thorax. 2013;68(2):163-170.

Cheng SY, Chen WY, Liu HC, et al. Benzodiazepines and risk of pneumonia in schizophrenia: a nationwide case-control study. Psychopharmacology (Berl). 2018;235(11):3329-3338.