การสอบสวนโรคฝีดาษวานร (Monkeypox) รายแรกของจังหวัดชัยภูมิ ระหว่างวันที่ 21 สิงหาคม ถึง 11 กันยายน 2566

บทคัดย่อ

วันที่ 21 สิงหาคม 2566 สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดชัยภูมิ พบผู้ป่วยสงสัยโรคฝีดาษวานร (Monkeypox) จำนวน 1 ราย ซึ่งเดินทางมาจากเมืองพัทยา จังหวัดชลบุรี และมีประวัติมีเพศสัมพันธ์กับชายแปลกหน้า จึงได้ดำเนินการสอบสวนโรคเพื่อยืนยันการวินิจฉัย ศึกษาลักษณะการกระจายของโรคตามบุคคล เวลา และสถานที่ ศึกษาปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรค หาแหล่งรับเชื้อ ติดตามผู้สัมผัสใกล้ชิด และให้ข้อเสนอมาตรการควบคุมป้องกันโรคที่เหมาะสม โดยใช้การศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา การทบทวนเวชระเบียนผู้ป่วย การสัมภาษณ์ผู้ป่วย คนใกล้ชิดในครอบครัว แพทย์และเจ้าหน้าที่ที่ดูแลผู้ป่วย ศึกษาทางห้องปฏิบัติการเก็บตัวอย่างจากผู้ป่วย ส่งตรวจหาสารพันธุกรรมของเชื้อไวรัสฝีดาษวานร ด้วยวิธี Real-time PCR และตรวจหาสายพันธุ์ของเชื้อ ศึกษาสภาพแวดล้อมที่พักอาศัยของผู้ป่วย และศึกษาระบบเฝ้าระวังโรคฝีดาษวานรอำเภอเทพสถิต ผลการศึกษา พบผู้ป่วยยืนยันโรคฝีดาษวานร จำนวน 1 ราย เพศชาย อายุ 33 ปี สัญชาติไทย โรคประจำตัวติดเชื้อเอชไอวี และเป็นกลุ่มหลากหลายทางเพศ แบบชายรักชาย ผู้ป่วยเดินทางจากพื้นที่เสี่ยงสูงในเมืองพัทยา จังหวัดชลบุรี เริ่มป่วยในวันที่ 14 สิงหาคม 2566 มีอาการไข้ ปวดกล้ามเนื้อ ต่อมน้ำเหลืองโต ปวดบวมบริเวณขาหนีบ ต่อมามีตุ่มหนองขึ้นบริเวณอวัยวะเพศและตามร่างกายเพิ่มขึ้น จากการตรวจตัวอย่างเก็บจาก Lesion roof ตุ่มหนองบริเวณอวัยวะเพศ พบสารพันธุกรรมไวรัสฝีดาษวานรห้องปฏิบัติการทั้ง 2 แห่ง โดยพบสายพันธุ์ West Africa Clade IIa จากการติดตามผู้สัมผัสเสี่ยงสูง 4 ราย เสี่ยงต่ำ 6 ราย และไม่เสี่ยง 12 คน ทั้งหมดไม่พบการติดเชื้อ ซึ่งผู้ป่วยรายนี้เป็นการติดเชื้อนำเข้าเชื้อจากภายนอกจังหวัด แต่ไม่พบการติดเชื้อและแพร่ระบาดภายในจังหวัดชัยภูมิ ระบบเฝ้าระวังโรคฝีดาษวานรของอำเภอเทพสถิตอยู่ในเกณฑ์ที่ต้องปรับปรุง ปัจจัยเสี่ยงต่อการติดเชื้อไวรัสฝีดาษวานรมาจากการมีเพศสัมพันธ์กับชายคู่นอนแปลกหน้าและเปลี่ยนคู่นอนบ่อย โดยการนัดเจอกันผ่านแอพพลิเคชั่นหาคู่ชายรักชาย ดังนั้น โรงพยาบาลทุกแห่งควรมีระบบการเฝ้าระวังโรคอุบัติใหม่ให้ทันต่อสถานการณ์ โดยออกแบบรายงานเฝ้าระวังผู้ป่วยสงสัยโรคฝีดาษวานรสำหรับแผนกที่ดูแลผู้ป่วย คลินิกเอกชน และร้านขายยาในพื้นที่ ควรเพิ่มช่องทางการสื่อสารความเสี่ยงในคลินิกโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์และกลุ่มหลากหลายทางเพศ