ประสิทธิผลในการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองชนิดขาดเลือดซ้ำ ของยา Clopidogrel และยาลดกรด Omeprazole ของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองชนิดขาดเลือด โรงพยาบาลนางรอง อำเภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์

จักรกฤษณ์ บรรจง

ผู้แต่ง

จักรกฤษณ์ บรรจง กลุ่มงานอายุรกรรม โรงพยาบาลนางรอง

คำสำคัญ:

การเกิดโรคหลอดเลือดสมองชนิดขาดเลือดซ้ำ, ยา Clopidogrel, ยาลดกรด Omeprazole

บทคัดย่อ

โรคหลอดเลือดสมองชนิดขาดเลือด เป็นโรคที่ก่อให้เกิดความพิการและเสียชีวิตเป็นจำนวนมาก หากสามารถป้องกันการเกิดโรคซ้ำโดยใช้ยาที่มีประสิทธิภาพ จะช่วยให้แพทย์วางแผนการรักษาได้อย่างเหมาะสม การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงประสิทธิผลในการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองชนิดขาดเลือดซ้ำ ของยา Clopidogrel ร่วมกับยา Omeprazole โดยมีรูปแบบการวิจัยเป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบย้อนหลังจากผลไปหาเหตุ ของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองชนิดขาดเลือดที่มีอายุ 18 ปีขึ้นไป ในโรงพยาบาลนางรองจังหวัดบุรีรัมย์ ซึ่งได้รับยา Clopidogrel เพื่อป้องกันการเป็นโรคซ้ำ เก็บข้อมูลย้อนหลัง 5 ปี ตั้งแต่ 1 ม.ค. 2561 ถึง 31 ธ.ค. 2565 โดยกลุ่มทดลองคือ ผู้ที่ได้รับวินิจฉัยเป็นโรคหลอดเลือดสมองชนิดขาดเลือดซ้ำภายในระยะเวลา 1 ปีแรก กลุ่มควบคุมคือผู้ที่ไม่ป่วยเป็นโรคซ้ำใน 1 ปีแรก มีการ match อายุและเพศของทั้งสองกลุ่ม และมีสัดส่วนประชากรเท่ากัน คิดเป็นอัตราส่วน 1:1 ผลการศึกษาพบว่ามีผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองชนิดขาดเลือด ที่ได้รับยา Clopidogrel จำนวน 1,118 คน มีผู้ป่วยเกิดโรคซ้ำภายใน 1 ปีแรกจำนวน 139 คนเป็นกลุ่มทดลอง และผู้ป่วยที่ไม่เป็นโรคซ้ำภายใน 1 ปีจำนวน 139 คนเป็นกลุ่มควบคุม มีผู้ป่วยที่ได้รับยา Omeprazole ในกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมจำนวน 116 คน(ร้อยละ 83.4) และ 126 คน(ร้อยละ 90.6) ตามลำดับ จากการวิเคราะห์โดยใช้สถิติพหุตัวแปรพบว่า การรับประทานยา Clopidogrel ร่วมกับยา Omeprazole ไม่ส่งผลต่ออัตราการเป็นโรคหลอดเลือดสมองชนิดขาดเลือดซ้ำโดยมีค่า adjusted OR = 0.55, (95% CI = 0.25–1.22) ดังนั้นจึงสรุปได้ว่า การได้รับยา Clopidogrel ร่วมกับยา Omeprazole ไม่มีความสัมพันธ์กับอัตราการเกิดโรคหลอดเลือดสมองชนิดขาดเลือดซ้ำ

เอกสารอ้างอิง

สมศักดิ์ เทียมเก่า. อุบัติการณ์โรคหลอดเลือดสมอง ประเทศไทย. วารสารประสาทวิทยาแห่งประเทศไทย. 2023;29:39–46.

Vorasoot N, Kasemsap N, Kongbunkiat K, Peansukwech U, Tiamkao S, Sawanyawisuth K. Impact of Hospital Level on Stroke Outcomes in the Thrombolytic Therapy Era in Northeast Thailand: A Retrospective Study. Neurol Ther. 2021;10(2):727–737.

Tiamkao S. Recurrent ischemic stroke in Srinagarind Hospital. North-Eastern Thai Journal of Neuroscience. 2557;6(3):31–8. (in Thai).

Wang Y, Wang Y, Zhao X, Liu L, Wang D, Wang C, et al. Clopidogrel with aspirin in acute minor stroke or transient ischemic attack. N Engl J Med. 2013;369(1):11–9.

The International Stroke Trial (IST): a randomized trial of aspirin, subcutaneous heparin, both, or neither among 19435 patients with acute ischaemic stroke. International Stroke Trial Collaborative Group. The Lancet. 1997;349(9065):1569–81.

Dennis M. A randomized, blinded, trial of clopidogrel versus aspirin in patients at risk of ischaemic events (CAPRIE). CAPRIE Steering Committee. The Lancet. 1996;348(9038):1329–1339.

Kazui M, Nishiya Y, Ishizuka T, Hagihara K, Farid NA, Okazaki O, et al. Identification of the human cytochrome P450 enzymes involved in the two oxidative steps in the bioactivation of clopidogrel to its pharmacologically active metabolite. Drug Metab Dispos. 2010;38(1):92–9.

Abraham NS, Hlatky MA, Antman EM, Bhatt DL, Bjorkman DJ, Clark CB, et al. ACCF/ACG/AHA 2010 expert consensus document on the concomitant use of proton pump inhibitors and thienopyridines: a focused update of the ACCF/ACG/AHA 2008 expert consensus document on reducing the gastrointestinal risks of antiplatelet therapy and NSAID use. A Report of the American College of Cardiology Foundation Task Force on Expert Consensus Documents. J Am Coll Cardiol. 2010;56(24):2051–66.

Gilard M, Arnaud B, Cornily J-C, Le Gal G, Lacut K, Le Calvez G, et al. Influence of omeprazole on the antiplatelet action of clopidogrel associated with aspirin: the randomized, double-blind OCLA (Omeprazole CLopidogrel Aspirin) study. J Am Coll Cardiol. 2008;51(3):256–60.

Sibbing D, Morath T, Stegherr J, Braun S, Vogt W, Hadamitzky M, et al. Impact of proton pump inhibitors on the antiplatelet effects of clopidogrel. Thromb Haemost. 2009;101(4):714–9.

Juurlink DN, Gomes T, Ko DT, Szmitko PE, Austin PC, Tu JV, et al. A population-based study of the drug interaction between proton pump inhibitors and clopidogrel. CMAJ. 2009;180(7):713–8.

Ho PM, Maddox TM, Wang L, Fihn SD, Jesse RL, Peterson ED, et al. Risk of adverse outcomes associated with concomitant use of clopidogrel and proton pump inhibitors following acute coronary syndrome. JAMA. 2009;301(9):937–44.

Marx N, Federici M, Schütt K, Müller-Wieland D, Ajjan RA, Antunes MJ, et al. 2023 ESC Guidelines for the management of cardiovascular disease in patients with diabetes. Eur Heart J. 2023;44(39):4043–140.

โรงพยาบาลนางรอง. ข้อมูลทั่วไปโรงพยาบาลนางรอง [อินเตอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 2567 กุมภาพันธ์7]. เข้าถึงได้จาก: http://gishealth.moph.go.th/healthmap/info_history.php?maincode=10897.

David N. Juurlink, Tara Gomes, Muhammad M. The Safety of Proton Pump Inhibitors and Clopidogrel in Patients After Stroke. StrokeAHA. 2010;128-132.

Chaveepojnkamjorn W, Boonrasri W, Chukiat Viwatwongkasem, Sukhontha Siri, Warakorn Kriengkaisakda. Blood Cholesterol and Acute Ischemic Stroke Among Type-2 Diabetic Patients. J Sci Technol MSU. 2019;38:68–80.

Ho PM, Maddox TM, Wang L, Fihn SD, Jesse RL, Peterson ED, et al. Risk of adverse outcomes associated with concomitant use of clopidogrel and proton pump inhibitors following acute coronary syndrome. JAMA. 2009;301(9):937–44.

Yi X, Han Z, Zhou Q, Cheng W, Lin J, Wang C. Concomitant use of proton-pump inhibitors and clopidogrel increases the risk of adverse outcomes in patients with ischemic stroke carrying reduced-function CYP2C19*2. Clin Appl Thromb Hemost. 2018;24(1):55–62.