การพัฒนารูปแบบการสร้างองค์ความรู้ด้านสุขภาพ อาชีวอนามัยและความปลอดภัยจากการทำงาน ในกลุ่มแรงงานข้ามชาติ เขตสุขภาพที่ 8

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการสร้างองค์ความรู้ด้านสุขภาพ อาชีว อนามัย ความปลอดภัยจากการทำงานในกลุ่มแรงงานข้ามชาติ พื้นที่เขตสุขภาพที่ 8 กลุ่มตัวอย่าง คือแรงงานข้ามชาติ จำนวน 158 คน คัดเลือกโดยการสุ่มอย่างง่าย จากสถานประกอบการ 9 แห่ง ใน 3 จังหวัด ได้แก่ อุดรธานี สกลนคร และหนองคาย จากนั้นสุ่มตัวอย่างแบบโควตา ดำเนินการวิจัยตั้งแต่เดือนมกราคม–กันยายน พ.ศ.2566 แบ่งเป็น 3 ขั้นตอน ได้แก่ 1) ขั้นเตรียมการ เป็นการทบทวนสถานการณ์ บทบาทหน้าที่ ประชาสัมพันธ์และรับสมัครสถานประกอบการเข้าร่วมโครงการ 2) ขั้นดำเนินการ วิเคราะห์ความจำเป็น สำรวจความต้องการ และออกแบบกระบวนการอบรมแบบฐานความรู้ ประกอบด้วย 5 ฐาน ได้แก่ 1) การป้องกันควบคุมโรค COVID-19 และโรคติดต่ออุบัติใหม่ 2) การป้องกันควบคุมวัณโรค โรคเอดส์ และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ 3) การควบคุมการบริโภค บุหรี่ และแอลกอฮอล์ในคนทำงาน 4) การประเมินความเสี่ยงในการทำงาน การตรวจสุขภาพตามความเสี่ยง การจัดการเรื่องความปลอดภัยและสิ่งแวดล้อม 5) สิทธิประโยชน์และกฎหมายที่เกี่ยวข้อง และ 3) ขั้นประเมินผล ทดสอบความรู้ก่อนและหลังการเข้าร่วมโครงการ การประเมินความคิดเห็นต่อรูปแบบของการดำเนินงาน และการถอดบทเรียน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ โดยใช้สถิติพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์สถิติเชิงอนุมาน ด้วย paired t-test และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศชาย ร้อยละ 75.32 ส่วนใหญ่สัญชาติลาว ร้อยละ 66.46 อายุเฉลี่ย 36.68 ปี (SD =13.52) กิจกรรมที่กลุ่มแรงงานต้องการมากที่สุดคือ  การตรวจสุขภาพตามความเสี่ยง ร้อยละ 83.33 ปัญหาสุขภาพของกลุ่มแรงงานข้ามชาติ ในรอบ 1 ปีที่ผ่านมา ส่วนใหญ่พบปวดเมื่อยร่างกาย/โรคเกี่ยวกับโครงร่างกระดูกและกล้ามเนื้อ ร้อยละ 66.67 และสิ่งสนับสนุนอื่นๆ ที่กลุ่มแรงงานในสถานประกอบการต้องการ ได้แก่ สื่อความรู้ด้านสุขภาพต่าง ๆ ถุงยางอนามัย หน้ากากอนามัย แอลกอฮอล์เจล สบู่ล้างมือ ชุดปฐมพยาบาลเบื้องต้น และอุปกรณ์กีฬา ค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้ก่อนและหลังอบรม แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001) ผลการศึกษาพบว่า รูปแบบการสร้างองค์ความรู้ด้านสุขภาพ อาชีวอนามัยและความปลอดภัยจากการทำงานในกลุ่มแรงงานข้ามชาติ มีการสร้างการมีส่วนร่วมในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และการฝึกปฏิบัติจริง ทั้งนี้การสร้างองค์ความรู้ในกลุ่มแรงงานข้ามชาติ ควรมีล่ามในสถานประกอบการ และวิทยากรที่สามารถสื่อสารกันได้ เพื่อช่วยให้เกิดความเข้าใจและมีการปฏิบัติไปในทิศทางเดียวกัน