การประเมินผลการดำเนินงานระบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานใน รพ.สต. อำเภอจตุรพักตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด
คำสำคัญ:
การประเมิน, เบาหวาน, การดูแลผู้ป่วยเบาหวานบทคัดย่อ
การวิจัยประเมินผลนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลและวิเคราะห์แนวทางการดำเนินงาน ปัญหา อุปสรรค และการพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานในรพ.สต. กลุ่มตัวอย่าง แบ่งเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มที่ 1 คือ กลุ่มเจ้าหน้าที่โรงพยาบาลและเจ้าหน้าที่ รพ.สต. จำนวน 38 คน โดยการเลือกแบบเฉพาะเจาะจง กลุ่มที่ 2 คือ กลุ่มผู้ป่วยเบาหวาน จำนวน 130 คน และเวชระเบียนของผู้ป่วยเบาหวาน จำนวน 130 เล่ม โดยเลือกแบบสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามความพึงพอใจของเจ้าหน้าที่และผู้ป่วยเกี่ยวกับการดำเนินงานระบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานในรพ.สต. และแบบบันทึกข้อมูลด้านผลลัพธ์ทางคลินิก ซึ่งผ่านการตรวจสอบความตรงโดยผู้เชี่ยวชาญ และทดสอบความเชื่อมั่นด้วยวิธีอัลฟาของครอนบาค ได้ค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามความพึงพอใจของเจ้าหน้าที่และแบบสอบถามความพึงพอใจของผู้ป่วย เท่ากับ 0.911 และ 0.909 ตามลำดับ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการแจกแบบสอบถามกลุ่มตัวอย่าง ระหว่างวันที่ 2 มีนาคม 2560 – 30 เมษายน 2560 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยมีดังต่อไปนี้
ผลการประเมินการดำเนินงาน อ้างอิงรูปแบบ CIPP Model ของ Stufflebeam พบว่า ด้านบริบท ปัจจัยนำเข้าและ กระบวนการ เจ้าหน้าที่มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก, ระดับปานกลาง และระดับปานกลาง ตามลำดับ ส่วนด้านผลผลิต เจ้าหน้าที่และผู้ป่วยมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมากและระดับมากที่สุด ตามลำดับ และผลลัพธ์ทางคลินิกของผู้ป่วย พบว่า HbA1C < 7 %, MAU 30 – 300 mg/L, eGFR 60 – 89 ml/min/1.73 m2 ร้อยละ 24.60, 64.60 และ 48.50 ตามลำดับ ไม่พบภาวะแทรกซ้อนทางตาและทางเท้า ร้อยละ 90.80 และ 100 ตามลำดับ จากการวิเคราะห์ปัญหา อุปสรรคที่พบ ทำให้สรุปเป็นแนวทางการพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานได้ดังนี้ ควรมีทีมนิเทศ กำกับ ติดตามและประเมินผลการดำเนินงาน มีการทบทวนนโยบาย วางแผนการดำเนินงาน พัฒนาองค์ความรู้แก่บุคลากรที่เกี่ยวข้อง ปรับปรุงระบบโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ที่เชื่อมโยงข้อมูลได้ทั้งระบบ (รพ.และรพ.สต.) เพิ่มช่องทางการสื่อสารในระหว่างทีมสหสาขาวิชาชีพ และควรมีงบประมาณในการดำเนินงานที่เพียงพอ การวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะในเรื่องการทบทวนระบบบริการ ปรับระบบการนัด ลดความแออัด เพื่อให้ผู้ป่วยมีความพึงพอใจมากขึ้น ควรศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพเพื่อแสดงให้เห็นถึงรูปแบบและการดำเนินงานที่สะท้อนพฤติกรรมการทำงานได้ชัดเจนมากขึ้น
เอกสารอ้างอิง
2. International Diabetes Federation. (2015). IDF Diabetes Atlas Seven Edition 2015. (online). Available from http://www.diabetesatlast.org. [2017 Nov 11]
3. นุชรี อาบสุวรรณ และนิตยา พันธุเวทย์. ( 2554). ประเด็นรณรงค์วันเบาหวานโลก ปี 2554 (ปีงบประมาณ 2555) (ออนไลน์). เข้าถึงได้จากhttp://old.ddc.moph.go.th/advice/ showimgpic.php?id=348. [7 พฤศจิกายน 2559]
4. ภาณุมาศ ญาณเวทย์สกุล. (2559). เผย “โรคเบาหวาน” มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก www.thaihealth.or.th/Content/33953-เผย“โรคเบาหวาน”มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น.html. [7 พฤศจิกายน 2559]
5. ยงยศ ธรรมวุฒิ, สุวัฒน์ กิตติดิลกกุล, สมพร เนติรัฐกร และอัจฉรา เนตรศิริ. (2558). การประเมินผลการส่ง ต่อผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังไปรักษาที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ประเทศไทย. วารสารระบบสาธารณสุข 24(3): 450-467.
6. อัจฉรา ทรัพย์ส่งเสริม (2554). การประเมินการคืนภาษีมูลค่าเพิ่มให้แก่ผู้ส่งออก : กรณีศึกษา สำนักงาน สรรพกรพื้นที่นครปฐม. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการภาครัฐและภาคเอกชน มหาวิทยาลัยศิลปากร.
7. นิคม ถนอมเสียง. (2550). เอกสารประกอบการอบรม เรื่อง “การตรวจสอบคุณภาพแบบสอบถาม” (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก https://web.kku.ac.th/nikom/item_relia_2007_u1.pdf. [5 มีนาคม 2560]
8. ยงยศ ธรรมวุฒิ, สุวัฒน์ กิตติดิลกกุล, สมพร
เนติรัฐกร และอัจฉรา เนตรศิริ. (2558). การประเมินผลการส่งต่อผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังไปรักษาที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำ�บล ประเทศไทย. วารสารระบบสาธารณสุข 24(3): 450-467.
9. สุพัตรา ศรีวณิชชากร. (2550). การประเมินระบบดูแลผู้ป่วยเบาหวานของเครือข่ายหน่วยบริการปฐมภูมิ(CUP)ภายใต้ระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้า. วารสารระบบสาธารณสุข 1(1): 17-34.
10. ภิญยา ไปมูลเปี่ยม, พัชนี อินใจ, วินัย ปันทะนะ และไชยวัฒน์ น้ำเย็น. (2559). ศึกษาการพัฒนาระบบการ จัดการดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงแบบมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายชุมชน ภายใต้บริบทของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลแม่สาคร อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน. วารสารระบบสาธารณสุข 25(3): 394-400.
11. ณรรจยา โกไศยกานนท์ และขวัญใจ จิตรภักดี. (2547). ความพึงพอใจของเจ้าหน้าที่สาธารณสุขในโรงพยาบาลต่อการปฏิบัติงาน โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูงและหัวใจขาด ของพื้นที่สาธารณสุข เขต 1 ปี 2547. รายงานผลการวิจัย. (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก file:///C:/Users/DRUNG01/Downloads/research_21%20kwampougpajai.pdf. [16 พฤษภาคม 2560]
12. ร่างทอง พันธ์ชัย. (2557). ความพึงพอใจของผู้ป่วยโรคเรื้อรังต่อการให้บริการทางการแพทย์ในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล เขตอำเภอส่องดาว จังหวัดสกลนคร. วารสารบัณฑิตศึกษา. 11(52). (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก file:///C:/Users/DRUNG01/Downloads/ 26752-58885-1-SM.pdf. [19 มกราคม 2560]
13. สุพัตรา ศรีวณิชชากร. (2550). การประเมินระบบดูแลผู้ป่วยเบาหวานของเครือข่ายหน่วยบริการปฐมภูมิ(CUP)ภายใต้ระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้า. วารสารระบบสาธารณสุข 1(1): 17-34.
