ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะการหายใจล้มเหลวในผู้ป่วยปอดอักเสบที่ได้รับการรักษาเป็นผู้ป่วยในของโรงพยาบาลกาญจนดิษฐ์ จังหวัดสุราษฎร์ธานี
คำสำคัญ:
ปอดอักเสบ, ภาวะการหายใจล้มเหลว, ปัจจัยเสี่ยงบทคัดย่อ
บทนำ: โรคปอดอักเสบเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับหนึ่งในโรงพยาบาลชุมชนส่วนใหญ่โดยเฉพาะผู้ที่มีภาวะแทรกซ้อนเป็นภาวะการหายใจล้มเหลว การทราบปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะการหายใจล้มเหลวเพื่อนำไปสู่การติดตามการรักษาอย่างใกล้ชิดในหอผู้ป่วยวิกฤติและการดูแลเพื่อป้องกันการใส่ท่อช่วยหายใจจึงมีความสำคัญอย่างไรก็ตามยังมีการศึกษาจำนวนน้อยที่แสดงถึงปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะการหายใจล้มเหลวในผู้ป่วยปอดอักเสบ ดังนั้นการศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์ในการหาปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะการหายใจล้มเหลวในผู้ป่วยปอดอักเสบที่ได้รับการรักษาเป็นผู้ป่วยใน
วัตถุประสงค์: เพื่อหาปัจจัยเสี่ยงที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะการหายใจล้มเหลวในผู้ป่วยปอดอักเสบที่ได้รับการรักษาเป็นผู้ป่วยใน
วิธีการศึกษา: รูปแบบการศึกษาเป็นการศึกษาแบบย้อนหลัง (retrospective cohort study) โดยเก็บข้อมลูผู้ป่วยปอดอักเสบในผู้ใหญ่ที่ได้รับการรักษาเป็นผู้ป่วยในของโรงพยาบาลกาญจนดิษฐ์ ตั้งแต่เดือนมกราคม 2559 ถึง
เดือนธันวาคม 2560 ผู้วิจัยได้รวบรวมข้อมูลทางคลินิกและผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการจากเวชระเบียนผู้ป่วยในที่ได้รับการวินิจฉัยหลักเป็นปอดอักเสบจากการติดเชื้อแบคทีเรียตามรหัส International Classification of Diseases,Tenth Revision code (ICD-10) J13 ถึง J18 และทบทวนการแปลผลภาพรังสีทรวงอกที่ได้รับการตรวจเป็นครั้งแรกขณะรับเป็นผู้ป่วยในวิเคราะห์หาปัจจัยเสี่ยงที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะการหายใจล้มเหลวในผู้ป่วยปอดอักเสบด้วยสถิติถดถอยพหุปัจจัย
ผลการศึกษา: ผู้ป่วยปอดอักเสบ 353 ราย พบภาวะการหายใจล้มเหลว 85 ราย (24.1%) ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะการหายใจล้มเหลวอย่างมีนัยสำคัญ ได้แก่ การพบรอยฝ้าในภาพรังสีทรวงอกสองข้างหรือ ≥ 2 กลีบปอด (adjusted Odds Ratio [aOR] 4.52, 95% confidence interval [CI] 2.39-8.56, P < 0.001), ความเข้มข้นของออกซิเจนในเลือด < 90% (aOR 4.28, 95% CI 1.89-9.71, P = 0.001), ชีพจร ≥ 125 ครั้งต่อนาที (aOR 4.12, 95%
CI 1.69-10.03, P = 0.002), ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะชนิดสั่นพลิ้ว (aOR 3.76, 95% CI 1.17-12.14, P = 0.026), การพบนํ้าในช่องเยื่อหุ้มปอดในภาพรังสีทรวงอก (aOR 2.82, 95% CI 1.22-6.48, P = 0.015), ระดับซีรัมครีอะตินิน ≥ 1.2 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร (aOR 2.38, 95%CI 1.13-4.99, P = 0.022) และอุณหภูมิกาย ≥ 38 องศาเซลเซียส (aOR 0.47, 95% CI 0.24-0.93, P = 0.030)
สรุป: ความชุกการเกิดภาวะการหายใจล้มเหลวในผู้ป่วยปอดอักเสบในโรงพยาบาลกาญจนดิษฐ์พบค่อนข้างสูง ปัจจัยเสี่ยงที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะการหายใจล้มเหลว ได้แก่ ภาวะไข้, ภาวะหัวใจเต้นเร็ว, ความเข้มข้นของออกซิเจนในเลือดตํ่า, ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะชนิดสั่นพลิ้ว, ค่าการทำงานของไตที่ลดลง และภาพรังสีทรวงอกพบรอยฝ้าสองข้างหรือ ≥ 2 กลีบปอด หรือการพบนํ้าในช่องเยื่อหุ้มปอด
เอกสารอ้างอิง
Guidelines for the management of adults with hospital-acquired, ventilator-associated, and healthcare-associated pneumonia. American journal of respiratory and critical care medicine. 2005;171(4):388-416.
Peto L, Nadjm B, Horby P, Ngan TT, van Doorn R, Van Kinh N, et al. The bacterial aetiology of adult community-acquired pneumonia in Asia: a systematic review. Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene. 2014;108(6):326-37.
รายงานโรคในระบบเฝ้าระวัง ๕๐๖.(อินเตอร์เนต) (สืบค้นเมื่อ 10 สิงหาคม 2561) แหล่งข้อมูล: http://www.boe.moph.go.th/boedb/surdata/506wk/y62/d31_0362.pdf.
Luo J, Yu H, Hu YH, Liu D, Wang YW, Wang MY, et al. Early identification of patients at risk for acute respiratory distress syndrome among severe pneumonia: a retrospective cohort study. Journal of thoracic disease. 2017;9(10):3979-95.
Schell-Chaple HM, Puntillo KA, Matthay MA, Liu KD. Body temperature and mortality in patients with acute respiratory distress syndrome. American journal of critical care : an official publication, American Association of Critical-Care Nurses. 2015;24(1):15-23.
Ambrus DB, Benjamin EJ, Bajwa EK, Hibbert KA, Walkey AJ. Corrigendum to: "Risk factors and outcomes associated with new-onset atrial fibrillation during acute respiratory distress syndrome" [J Crit Care 2015;30(5):994-997]. Journal of critical care. 2015;30(6):1421.
Pierson DJ. Respiratory considerations in the patient with renal failure. Respiratory care. 2006;51(4):413-22.
Burgos J, Lujan M, Larrosa MN, Fontanals D, Bermudo G, Planes AM, et al. Risk factors for respiratory failure in pneumococcal pneumonia: the importance of pneumococcal serotypes. The European respiratory journal. 2014;43(2):545-53.
Ferrer M, Travierso C, Cilloniz C, Gabarrus A, Ranzani OT, Polverino E, et al. Severe community-acquired pneumonia: Characteristics and prognostic factors in ventilated and non-ventilated patients. PloS one. 2018;13(1):e0191721.
Reechaipichitkul W, Thavornpitak Y, Sutra S. Burden of adult pneumonia in Thailand: a nationwide hospital admission data 2010. Journal of the Medical Association of Thailand = Chotmaihet thangphaet. 2014;97(3):283-92.
Mandell LA, Wunderink RG, Anzueto A, Bartlett JG, Campbell GD, Dean NC, et al. Infectious Diseases Society of America/American Thoracic Society consensus guidelines on the management of community-acquired pneumonia in adults. Clinical infectious diseases : an official publication of the Infectious Diseases Society of America. 2007;44 Suppl 2:S27-72.
Lim WS, Baudouin SV, George RC, Hill AT, Jamieson C, Le Jeune I, et al. BTS guidelines for the management of community acquired pneumonia in adults: update 2009. Thorax. 2009;64 Suppl 3:iii1-55.
K. P. Pathophysiology of Respiratory Failure and Use of Mechanical Ventilation Use of Mechanical Ventilation[online] [cited 2019, 22 February]. Available from: https://www.thoracic.org/professionals/clinical-resources/critical-care/clinical-education/mechanical-ventilation/respiratory-failure-mechanical-ventilation.pdf.
Marfin AA, Sporrer J, Moore PS, Siefkin AD. Risk factors for adverse outcome in persons with pneumococcal pneumonia. Chest. 1995;107(2):457-62.
Yoon H, Jhun BW, Kim SJ, Kim K. Clinical characteristics and factors predicting respiratory failure in adenovirus pneumonia. Respirology (Carlton, Vic). 2016;21(7):1243-50.
Werarak P, Kiratisin P, Thamlikitkul V. Hospital-acquired pneumonia and ventilator-associated pneumonia in adults at Siriraj Hospital: etiology, clinical outcomes, and impact of antimicrobial resistance. Journal of the Medical Association of Thailand = Chotmaihet thangphaet. 2010;93 Suppl 1:S126-38.
Reechaipichitkul W, Phondongnok S, Bourpoern J, Chaimanee P. Causative agents and resistance among hospital-acquired and ventilator-associated pneumonia patients at Srinagarind Hospital, northeastern Thailand. The Southeast Asian journal of tropical medicine and public health. 2013;44(3):490-502.
Bartlett JG, Dowell SF, File TM, Jr., Musher DM, Fine MJ, Mandell LA. Practice Guidelines for the Management of Community-Acquired Pneumonia in Adults. Clinical Infectious Diseases. 2000;31(2):347-82.
