การศึกษาประสิทธิผลของการใช้โปรแกรมในการลดปัญหาข้อเข่าเสื่อมของผู้สูงอายุ โรคข้อเข่าเสื่อม รพ.สต.ช้างซ้าย อ.กาญจนดิษฐ์ จ.สุราษฎร์ธานี
คำสำคัญ:
ข้อเข่าเสื่อม, โปรแกรมการลดข้อเข่าเสื่อมบทคัดย่อ
บทนำ: ผู้สูงอายุที่มีข้อเข่าเสื่อมพบมีจำนวนเพิ่มสูงขึ้นภาวะดังกล่าวส่งผลต่อความพิการทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจก่อให้เกิดอาการปวดอย่างมากก่อให้เกิดข้อผิดรูปและความพิการ จึงจำเป็นที่จะต้องหาวิธีการดูแลป้องกันและส่งเสริมเพื่อลดอาการดังกล่าว
วัตถุประสงค์: การวิจัยเชิงทดลองเบื้องต้นครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา และเปรียบเทียบอาการข้อเข่าเสื่อมและระดับความรุนแรงของโรคข้อเข่าเสื่อม ก่อนและหลังการใช้โปรแกรม
วิธีวิจัย: กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้สูงอายุโรคข้อเข่าเสื่อมโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลช้างซ้าย จำนวน 30 คน โดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ 1) โปรแกรมการลดข้อเข่าเสื่อม 2) แผ่นพับท่าบริหารข้อเข่าเสื่อม 3) แบบบันทึกข้อมูล ซึ่งผ่านการตรวจสอบความตรงโดยผู้เชี่ยวชาญ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ตัวอย่างระหว่างวันที่ 25 มกราคม 2562 ถึง 22 กุมภาพันธ์ 2562 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติอนุมาน ได้แก่ dependen t- testผลการวิจัยมีดังต่อไปนี้
ผลการวิจัย: ระดับอาการปวดข้อเข่าของผู้สูงอายุข้อเข่าเสื่อมก่อนและหลังการทดลอง พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีระดับคะแนนความเจ็บปวดหัวเข่าก่อนการทดลองเข้าโปรแกรมเท่ากับ 5.16 คะแนน และหลังการทดลองเท่ากับ 3.10 คะแนน เมื่อทดสอบความแตกต่างทางสถิติ พบว่า คะแนนความเจ็บปวดของข้อเข่าหลังการทดลอง ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ( p-value <0.001 )เมื่อพิจารณาระดับความรุนแรงของโรคข้อเข่าเสื่อม พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีระดับความรุนแรงของโรคข้อเข่าเสื่อมปานกลางก่อนการทดลองเข้าโปรแกรมร้อยละ 23.30 และหลังการทดลองเท่ากับร้อยละ 6.70 พบว่า ระดับความรุนแรงข้อเข่าเสื่อมแบบปานกลางลดลง
สรุป: หลังร่วมโปรแกรมผู้ป่วยมีอาการปวดลดลงและระดับความรุนแรงข้อเข่าเสื่อมแบบปานกลางลดลง ดังนั้นควรสนับสนุนการวิจัยประสิทธิผลของโปรแกรมนี้ที่มีผลต่อสุขภาพในมิติอื่นๆ เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ในการสร้างเสริมดูแลสุขภาพของประชาชนต่อไป
เอกสารอ้างอิง
2. สมาคมรูมาติสซั่มแห่งประเทศไทย. แนวทางเวชปฏิบัติการรักษาโรคข้อเข่าเสื่อม. ม.ป.ท ; 2554.
3. Felson, D. T., Lawrence, R. C., Dieppe, P. A., Hirsch, R., Helmick, C. G., Jordan, J. M., et al. Osteoarthritis: New Insights Part 1: The disease and its risk factors.
Annals of internal Medicine. [Internet]. 2000 [cited 2018 Jun 15]:1-2 .Available from: http://www.annals.org/cgi/reprint/133/8/635.pdf
4. World Health Organization. The burden of musculoskeleton conditions at the start of the newmillenium. [Internet]. 2003[cited 2018 Jun 15]:1-2. Available from : http://whqlibdoc.who.int/trs/WHO_TRS_919.pdf
5. Sun, J., Gooch, K., Svenson, L. W., Bell,N. R., & Frank, C. Estimating osteoarthritis incidence from population-based administrative. Annals epidermal 2007;17:1-56.
6. Cecchi F, et al. Epidemiology of hip and knee pain in a community based sample of Italian persons aged 65 and older. Osteoarthritis Cartilage2008;16:1039-46.
7. กระทรวงสาธารณสุข. สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ ข้อมูลสถิติ. [อินเตอร์เน็ต].2552 [เข้าถึงเมื่อ 15 มิถุนายน 2561].เข้าถึงได้จาก : http://bps. mop.go.th
8. งานเวชระเบียนและสถิติโรงพยาบาลสุราษฏร์ธานี. รายงานสถิติประจำปี. หน่วยเวชระเบียน: จังหวัดสุราษฏร์ธานี; 2551-53.
9. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลช้างซ้าย.รายงานสถิติการคัดกรองข้อเข่าเสื่อมของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลช้างซ้าย: สุราษฎร์ธานี; 2560.
10. วรรณีสัตย์วิวัฒน์. การพยาบาลผู้ป่วยออร์โธปิดิกส์. พิมพ์ครั้งที่6. กรุงเทพฯ:เอ็นพีเพรส; 2551.
11. มูลนิธิทศวรรษโรคกระดูกและข้อ. โรคข้อเข่าเสื่อม. [อินเตอร์เน็ต]. 2549 [เข้าถึงเมื่อ15 มิถุนายน 2561]. เข้าถึงได้จาก :http://www.boneandjointdecade.or.th/brochure.shtml
12. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. พบผู้สูงอายุไทย 4 ล้านคน ป่วยโรคข้อเสื่อม. [อินเตอร์เน็ต]. 2555 [เข้าถึงเมื่อ15มิถุนายน2561]. เข้าถึงได้จาก:http://www.thaihealth.or.th/Content/3567
13. สุชิตา ปักสังคเน และคณะ.การประยุกต์ใช้ทฤษฏีการดูแลตนเองต่อการลดความเจ็บปวดและความพึงพอใจของผู้สูงอายุข้อเข่าเสื่อม. วารสารวิจัย มข.2554; 16: 1-10
14. สุระเพ็ญ สุวรรณสว่าง. ผลของการใช้โปรแกรมการออกกำลังกล้ามเนื้อต้นขาต่อระดับความปวดของผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมตามวัย [วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตร์มหาบัณฑิต]. นครศรี
ธรรมราช:มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์;2551.
