การศึกษาพฤติกรรมการใช้เวลาว่างแบบจริงจังของอาจารย์ในมหาวิทยาลัย

บทคัดย่อ

การใช้เวลาว่างอย่างจริงจัง (Serious Leisure) การเข้าร่วมกิจกรรมการใช้เวลาว่างอย่างใดอย่างหนึ่งที่มีความสม่ำเสมอเพื่อให้บรรลุสิ่งที่ตนเองคาดหวังไว้จนกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน ซึ่งถือได้ว่า เป็นวิธีการหนึ่งที่ช่วยเพิ่มความรู้ ทักษะ และประสบการณ์จากการเข้าร่วมกิจกรรมนันทนาการ อันเป็นส่วนสำคัญในการเพิ่มโอกาสและผสมผสานให้การใช้เวลาว่าง และการทำงานของบุคคลร่วมกันสนับสนุนให้เกิดการพัฒนาคุณภาพชีวิตส่วนบุคคลได้มากที่สุด การวิจัยครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารูปแบบและพฤติกรรมการใช้เวลาว่างแบบจริงจัง 2) ศึกษาปัจจัยที่ทำให้ตัดสินใจใช้เวลาว่างแบบจริงจัง โดยมีการดำเนินการศึกษาด้วยวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ซึ่งกลุ่มตัวอย่างเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัยในประเทศไทยที่มีความถี่ในการ ใช้เวลาว่างอย่างสม่ำเสมอ ได้มาจากการเลือกตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) คือ มหาวิทยาลัยรามคำแหง และสุ่มกลุ่มตัวอย่างอีกครั้งด้วยการสุ่มแบบกรณีหลากหลาย (Maximum Variation Sampling) จำนวน 30 คน คณะวิจัยใช้การเก็บรวบรวมข้อมูลแบบบรรยายเหตุการณ์สำคัญที่มีค่าดัชนีความสอดคล้องอยู่ 1.0 โดยมีการบรรยายเกี่ยวกับพฤติกรรมการใช้เวลาว่างแบบจริงจัง และสาเหตุในการตัดสินใจใช้เวลาว่างอย่างจริงจัง ผลการศึกษาพบว่า พฤติกรรมการใช้เวลาว่างอย่างจริงจังของอาจารย์มหาวิทยาลัยส่วนใหญ่เป็นการเข้าร่วมกิจกรรมหรือสถานบริการทางการใช้เวลาว่างนอกที่พักอาศัย โดยปัจจัยที่ทำให้เกิดพฤติกรรมการใช้เวลาว่างอย่างจริงจังสามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเด็น ได้แก่ การตระหนักรู้ และ การรับรู้ การใช้เวลาว่างอย่างจริงจังเป็นส่วนหนึ่งของความงอกงามและความสุขเพิ่มขึ้นในตัวบุคคล ซึ่งนำไปสู่การเกิดพฤติกรรมการใช้เวลาว่างอย่างต่อเนื่องด้วยมีการเพิ่มความท้าทายของกิจกรรม เพื่อเพิ่มพูนประสบการณ์และสนองความต้องการของตนเองอย่างยั่งยืน จนหลอมรวมกลายเป็นพฤติกรรมหนึ่งที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน