ผลของการฝึกความแข็งแรงของกล้ามเนื้อขาและการฝึกการทรงตัว ต่อความเร็วของการเดิน ในผู้ที่มีภาวะข้อเท้าไม่มั่นคงเรื้อรัง

บทคัดย่อ

ภาวะข้อเท้าไม่มั่นคงเรื้อรังทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างภายในข้อเท้า ความสามารถในการทำกิจกรรมและการเล่นกีฬาลดลง การวิจัยนี้มีวัตุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการฝึกความแข็งแรงของกล้ามเนื้อขา และการฝึกการทรงตัวต่อความเร็วของการเดินในผู้ที่มีภาวะข้อเท้าไม่มั่นคงเรื้อรัง เป็นการวิจัยเชิงทดลอง ผู้เข้าร่วมเป็นผู้ที่มีภาวะข้อเท้าไม่มั่นคงเรื้อรัง เพศชาย จำนวน 16 คน อายุระหว่าง 18 - 21 ปี มีคะแนนแบบประเมินภาวะข้อเท้าไม่มั่นคงของคัมเบอร์แลนด์ ฉบับภาษาไทย ปี 2556 (Cumberland Ankle Instability Tool: CAIT) น้อยกว่า 27 และไม่มีประวัติข้อเท้าแพลงภายในช่วง 6 สัปดาห์ก่อนเข้าร่วมการวิจัย ผู้เข้าร่วมถูกสุ่มเข้าสู่กลุ่มทดลอง จำนวน 2 กลุ่ม คือ กลุ่มฝึกการทรงตัว และกลุ่มฝึกความแข็งแรง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย 1)แบบบันทึกข้อมูลทั่วไป 2) แบบคัดกรองผู้ที่มีความไม่มั่นคงของข้อเท้า Cumberland ankle instability tool (CAIT) 3) อุปกรณ์ทดสอบความมั่นคงของข้อเท้า Star excursion balance test 4) เครื่องทดสอบไฟฟ้ากล้ามเนื้อ (Electromyography; EMG) 5) เครื่องทดสอบการทรงตัวด้วย balance board (Kinematic measurement system (KMS) balance and stability test) และ 6) เครื่องทดสอบความเร็วในการเดิน (Kinematic measurement system (KMS) walking test) โดยผู้เข้าร่วมงานวิจัยได้รับการทดสอบการทำงานของกล้ามเนื้อ ความเร็วในการเดิน และความสามารถในการทรงตัว Star excursion balance test (SEBT) ก่อนฝึก และหลังฝึก 6 สัปดาห์ ตามโปรแกรม ทั้ง 2 กลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ paired t-test

          ผลการวิจัยพบว่าการทดสอบ SEBT ทิศทางด้านหลังเยื้องด้านนอก (posterior lateral) ในสัปดาห์ที่ 6  และการทดสอบการทรงตัวขณะหลับตาในสัปดาห์ที่ 6 มีค่าเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทั้งกลุ่มฝึกการทรงตัวและกลุ่มฝึกความแข็งแรง (p<0.05)  แต่การทดสอบ SEBT ในทิศทางด้านหลังเยื้องเข้าด้านใน (posterior medial) มีค่าเพิ่มขึ้นเฉพาะกลุ่มฝึกความแข็งแรง (p<0.05) และคะแนนจากแบบประเมิน CAIT มีค่าเพิ่มขึ้น ในสัปดาห์ที่ 6 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ทั้ง 2 กลุ่ม แต่ไม่สามารถเพิ่มความเร็วในการเดินทั้ง 2 กลุ่ม

          สรุปผลการวิจัย การฝึกการทรงตัวและการฝึกความแข็งแรงของกล้ามเนื้อขา ช่วยเพิ่มความสามารถในการทรงตัวของผู้ที่มีภาวะข้อเท้าไม่มั่นคงเรื้อรังได้ แม้จะทำการฝึกเพียงโปรแกรมใดโปรแกรมหนึ่ง แต่ยังไม่สามารถเพิ่มความเร็วในการเดินได้