การพัฒนาสมรรถนะการดูแลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ผ่านการจัดการเรียนการสอน รายวิชา การพยาบาลครอบครัวและชุมชน 1

บทคัดย่อ

     การพัฒนาระบบบริการสาธารณสุขไทยในมิติของความเป็นมนุษย์ให้ความสำคัญกับผู้ใช้บริการ คำนึงถึงความเป็นปัจเจกบุคคล ตามเงื่อนไขและข้อจำกัดของผู้ใช้บริการแต่ละราย การดูแลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์จึงเป็นการบริการที่ยึดผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางอย่างแท้จริง การวิจัยแบบผสมผสานนี้มีวัตถุประสงค์การวิจัยเพื่อพัฒนาและตรวจสอบโมเดลเชิงสาเหตุของสมรรถนะการดูแลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ผ่านการจัดการเรียนการสอนรายวิชา การพยาบาลครอบครัวและชุมชน 1 กลุ่มตัวอย่างเป็นนักศึกษาหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิตชั้นปีที่ 3 จำนวน 155 คน ซึ่งได้มาโดยวิธีการเลือกแบบเฉพาะเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ ประกอบด้วย แบบสอบถามลักษณะเป็นมาตราส่วนแบบประเมินค่า 5 ระดับ แบบบันทึกอนุทินผู้สอน แบบบันทึกการสะท้อนคิดผู้เรียน และการสนทนากลุ่ม  วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้การวิเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้าง เชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า การพัฒนาสมรรถนะการดูแลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ผ่านการจัดการเรียนการสอน รายวิชาการพยาบาลครอบครัวและชุมชน 1 มีความกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์  (χ²  = 72.650, p=.167, GFI = .940, AGFI = 0.988, RMSEA = .033)  โดยผลการวิเคราะห์อิทธิพลของตัวแปร พบว่า  1) การช่วยเหลือผู้อื่นมีอิทธิพลต่อการให้บริการด้วยความเสมอภาคมากที่สุด และการช่วยเหลือผู้อื่นเป็นปัจจัยเชื่อมโยงความสัมพันธ์ระหว่างความแตกต่างระหว่างบุคคลกับการให้บริการด้วยความเสมอภาค ส่วนตัวแปรความสุภาพอ่อนโยน การยอมรับในความคิดของผู้อื่น ความเข้าใจความรู้สึกของคนอื่น แม้จะไม่มีอิทธิพลทางตรงต่อทั้งตัวแปรความช่วยเหลือและความเสมอภาค แต่ก็เป็นตัวแปรพื้นฐานในรูปแบบการพัฒนาที่ช่วยสนับสนุนให้ผู้เรียนมีความเข้าใจในความแตกต่างระหว่างบุคคล นำไปสู่การช่วยเหลือผู้อื่น และส่งผลต่อการให้บริการด้วยความเสมอภาค 2) กระบวนการจัดการเรียนการสอนด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์  จากการวิเคราะห์บันทึกอนุทินผู้สอน การสะท้อนคิดผู้เรียน การสนทนากลุ่ม นำไปสู่ข้อสรุป คือ “เปิดใจเรียนรู้ ใส่ใจรับฟัง อยู่ร่วมกิจกรรม สะท้อนตนและปรับตัว” ดังนั้นการพัฒนาสมรรถนะการดูแลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ผ่านการจัดการเรียนการสอน ควรส่งเสริมผู้เรียนให้มีความเข้าใจความแตกต่างระหว่างบุคคล ควบคู่ไปกับการที่ครูผู้สอนและครูพี่เลี้ยงแหล่งฝึกภาคปฏิบัติดำรงตนให้เป็นแบบอย่างที่ดีในการดูแลที่ยึดผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง จะส่งผลให้ผู้รับบริการได้รับการดูแลที่ดีและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น