ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการปฏิบัติตัวต่อการป้องกันโรคโควิด-19 ในอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น
คำสำคัญ:
ความรู้, ทัศนคติ, การปฏิบัตตัว, โควิด-19, อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านบทคัดย่อ
บทคัดย่อ
การระบาดของโรคโควิด-19 กำลังแพร่ระบาด อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) เป็นตัวแทนด่านหน้า ทำงานเชิงรุก วัตถุประสงค์ศึกษาปัจจัยและความรู้ ทัศนคติ การปฏิบัติตัวในการป้องกันโรคโควิด-19 ใน อสม. อำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น แบบภาคตัดขวาง อสม. 681 คน เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถาม สัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบาค 0.92 วิเคราะห์ความสัมพันธ์ โดย Multiple logistic regression
ผลการศึกษา พบว่า ความรู้ระดับสูง ทัศนคติระดับปานกลาง และการปฏิบัติตัวในการป้องกันระดับดี ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการปฏิบัติตัวต่อการป้องกันโรคโควิด-19 ใน อสม. ที่สำคัญด้านต่างๆ เช่น (1) ด้านวิธีการสวมหน้ากากอนามัย เมื่อควบคุมตัวแปรที่เหลือในสมการแล้วพบว่า อาชีพ (ค้าขาย รับจ้าง) (Adjusted OR =0.17; 95%CI 0.06-0.50) และคะแนนความรู้ (Adjusted OR = 1.65; 95%CI 1.32-2.07) (2) ด้านวิธีการรักษาระยะห่าง ได้แก่ เพศหญิง (Adjusted OR = 2.83; 95%CI 1.31-6.10) ระยะเวลาการเป็น อสม. (Adjusted OR = 1.08; 95%CI 1.02-1.13) และคะแนนความรู้ (Adjusted OR = 1.50; 95%CI 1.24-1.80) (3) ด้านวิธีการล้างมือ ได้แก่ เพศหญิง (Adjusted OR = 3.22 ; 95%CI 1.42-7.29) การศึกษาระดับมัธยมศึกษา/สูงกว่า (Adjusted OR = 2.24; 95%CI 1.01-4.97) ระยะเวลาการเป็น อสม. (Adjusted OR = 1.06; 95%CI 1.00-1.12) อาชีพ (ค้าขาย รับจ้าง) (Adjusted OR = 0.26; 95%CI 0.12-0.57) และคะแนนความรู้ (Adjusted OR = 1.74; 95%CI 1.43-2.11)
สรุป ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการปฏิบัติตัวในการป้องกันโรคโควิด-19 ใน อสม. จำแนกตามวิธีการสวมหน้ากาก วิธีรักษาระยะห่าง วิธีการล้างมือ วิธีการวัดอุณหภูมิและวิธีการลงทะเบียนหรือไทยชนะ ได้แก่ เพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ ระยะเวลาการเป็น อสม. คะแนนความรู้และคะแนนทัศนคติ
References
อ้างอิง
กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. โควิด-19 และระบาดวิทยา[ออนไลน์]. 2563 [อ้างถึง 30 กันยายน 2563]. สืบค้นจาก: https://learningcovid.ku.ac.th/
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี. ความรู้พื้นฐานCOVID-19 [ออนไลน์]. 2563 [อ้างถึง 5 กันยายน 2563]. สืบค้นจาก: https://www.niems.go.th/pdfviewer/index.html
Novel Coronavirus(2019-nCoV)Situation Report. Coronavirus Disease (COVID-19) Situation Reports [Online]. 2020 [cited 2020 Oct 1]. สืบค้นจาก: www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200131-sitrep-11-ncov.pdf?sfvrsn=de7c0f7_4
กรมควบคุมโรค. มาตรการและแนวทางการดำเนินการเพื่อการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 [ออนไลน์]. 2563 [อ้างถึง 1 ตุลาคาม 2563]. สืบค้นจาก: https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/im_commands/im_commands06.pdf
กรมควบคุมโรค. ขอความร่วมมือจัดทำแผนปฏิบัติการค้นหา เฝ้าระวังและป้องกันโรค ระดับอำเภอและหมู่บ้าน [ออนไลน์].2563 [อ้างถึง 1 ตุลาคาม 2563]. สืบค้นจาก: https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/im_commands/im_commands05.pdf
WHO. Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public [Online]. 2020 [cited 2020 Nov 25]. Available from: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
กองสนับสนุนสุขภาพ. คู่มือ อสม.ยุคใหม่ [ออนไลน์]. คู่มือ อสม.ยุคใหม่. 2554 [อ้างถึง 3 ตุลาคม 2563]. สืบค้นจาก: http://phc.moph.go.th/www_hss/data_center/ifm_mod/nw/NewOSM-1.pdf
กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. ศูนย์ปฎิบัติการฉุกเฉินโควิด-19 [ออนไลน์]. 2563 [อ้างถึง 25 พฤศจิกายน 2563]. สืบค้นจาก: http://www.hsscovid.com/files/บทบาท%20
อสม.%20กับ%20Social%20Distancing.pdf
Hsieh FY, Bloch DA, Larsen MD. A SIMPLE METHOD OF SAMPLE SIZE CALCULATION FOR LINEAR AND LOGISTIC REGRESSION [Online]. 1998. Available from: https://core.ac.uk/download/pdf/205199338.pdf
Hu Y, Zhang G, Li Z, Yang J, Mo L, X Z, et al. Knowledge, attitudes, and practices related to COVID-19 pandemic among residents in Hubei and Henan Provinces. Nan Fang Yi Ke Da Xue Xue Bao 2020; 40(5): 733–40.
Data Analysis and Statistical Software [Online]. 2012 [cited 2020 Dec 20]. Available from: http://www.stata.com.
Zhong B-L, Luo W, Li H-M, Zhang Q-Q, Liu X-G, Li W-T, et al. Knowledge, attitudes, and practices towards COVID-19 among Chinese residents during the rapid rise period of the COVID-19 outbreak: a quick online cross-sectional survey. Int J Biol Sci 2020; 16(10): 1745–52.
Bloom, B. (1975). Taxonomy of Education Objective, Handbook 1: Cognitive Domain. New York: David Mckay
Zhang M, Zhou M, Tang F, Wang Y, Nie H, Zhang L, et al. Knowledge, attitude, and practice regarding COVID-19 among
healthcare workers in Henan, China. J Hosp Infect 2020; 105(2): 183–7.
ธวัชชัย ยืนยาว, เพ็ญนภา บุญเสริม. ความสัมพันธ์ระหว่างความรู้ ทัศนคติต่อพฤติกรรมการป้องกัน การติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) หญิงในจังหวัดสุรินทร์. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์ 2563; 35(3): 555–64.
ณัฎฐวรรณ คําแสน. ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมในการป้องกันตนเองจากการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ของประชาชนในเขตอําเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระจอมเกล้า จังหวัดเพชรบุรี 2564; 1: 33–48.
ธานี กล่อมใจ, จรรยา แก้วใจบุญ, ทักษิกา ชัชชรัตน์. ความรู้และพฤติกรรมของประชาชนเรื่องการป้องกันตนเองจากการติดเชื้อไวรัสโคโรนา สายพันธุ์ใหม่ 2019. วารสารวิจัยการพยาบาลและสุขภาพ (Journal of Nursing and Health Research) 2020; 21(2): 29–39.
Rahman A, Sathi NJ. Knowledge, attitude, and preventive practices toward COVID-19 among Bangladeshi internet users. Electro J Gen Med [Online] 2020 [cited 2021 May 26]; . Available from: https://doi.org/10.29333/ejgm/8223
Rios-González CM. Knowledge, attitudes and practices towards COVID-19 in Paraguayans during outbreaks: a quick online survey. 2020 [cited 2020 Oct 27]; . Available from: https://preprints.scielo.org/index.php/scielo/preprint/view/149
Rabbani MG, Akter O, Hasan MZ, Samad N, Mahmood SS, Joarder T. Knowledge, Attitude and Practice towards COVID-19 among people in Bangladesh during the pandemic: a cross-sectional study. medRxiv 2020; : 2020.09.22.20198275.
Mousa K, Saad M, Abdelghafor M. Knowledge, Attitudes, and Practices Surrounding COVID-19 among Sudan Citizens during the Pandemic: An Online Cross-sectional Study. Sudan Journal of Medical Sciences 2020; 15: 32–45.
Sachina Paudel, Prabin Shrestha, Isha Karmacharya, Om Krishna Pathak. Knowledge, attitude, and practices (KAP) towards COVID-19 among Nepalese residents during the COVID-19 outbreak: An online cross-sectional study. 2020 [cited 2020 Sep 7]. Available from: https://www.researchsquare.com/article/rs-31044/v1
ประทานพร อารีราชการัณย์, กรพินท์ มหาทุมะรัตน์, ณัชชา มหาทุมะรัตน์, กีรติกา วงษ์ทิม, ชนิศา หวงวงษ์. การสํารวจความรู้ทัศนคติและการปฏิบัติเกี่ยวกับสุขอนามัยมือของทันตแพทย์ไทย. J DENT ASSOC THAI 2561; 68(3): 218–29.
El-Gilany A-H, Sahar El-Bastawesy, Soma Ibrahim Ali. Knowledge, attitude and practices (KAP) of rural population about COVID-19: a community-based study in Talkha District, Egypt. 2020; 7(2): 525–32.
Ferdous MZ, Islam MS, Sikder MT, Mosaddek ASM, Zegarra-Valdivia JA, Gozal D.Knowledge, attitude, and practice regarding COVID-19 outbreak in Bangladesh: An online-based cross-sectional study. PLOS ONE 2020; 15(10): e0239254.
จักรี ปัถพี. พฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพประชาชนของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอบ่อพลอย จังหวัดกาญจนบุรี [ออนไลน์]. มหาวิทยาลัยศิลปกร; 2559 [อ้างถึง 26 พฤศจิกายน 2563]. สืบค้นจากhttp://ithesisir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1015/1/55256302%20%20จักรี%20%20%20ปัถพี%20%20.pdf
Akalu Y, Ayelign B, Molla MD. Knowledge, Attitude and Practice Towards COVID-19 Among Chronic Disease Patients at Addis Zemen Hospital, Northwest Ethiopia [Online]. Vol. 13, Infection and Drug Resistance. Dove Press; 2020 [cited 2020 Sep 7]. p. 1949–60. Available from: https://www.dovepress.com/knowledge-attitude-and-practice-towards-covid-19-among-chronic-disease-peer-reviewed-fulltext-article-IDR
สุเมธ อาวสกุลสุทธิ. เทอร์โมมิเตอร์ที่ใช้วัดอุณหภูมิร่างกาย เพื่อคัดกรองผู้เสี่ยงเป็นโรคติดเชื้อโควิด-19 (COVID-19) [ออนไลน์]. 2563 [อ้างถึง 1 มิถุนายน 2563]. Available at: https://www.nsm.or.th/other-service/1757-online-science/knowledge-inventory/sci-article/science-article-nsm/4435-thermometer.html
Ponnam HB, Akondi BR, Jagadabhi SK, Rompicherla KGR, Chakali B, Mohammed I. Knowledge, Attitudes, and Practices toward COVID-19 among Indian Residents during the Verge of Lockdown Restrictions: A Quick Online Cross-Sectional Survey. Journal of Health and Allied Sciences 2021; 11(No. 1/2021): 21–27.
Wen X, Wang F, Li X, Gu H. Study on the Knowledge, Attitude, and Practice (KAP) of Nursing Staff and Influencing Factors on COVID-19. Front Public Health [Online] 2021 [cited 2021 Jun 14]; 8. Available from: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpubh.2020.560606/full
ทวีศักดิ์ เทพพิทักษ์.(2556). การใช้แบบจำลอง KAP กับการศึกษาพฤติกรรมและทัศนคติการป้องกันการติดเชื้อ เอช ไอ วี / เอดส์ ของคนประจำ
เรือไทย.วารสารวิทยาการจัดการ,8(2): 84-102.
จุฬาภรณ์ โสตะ. แนวคิด ทฤษฎี และการประยุกต์ใช้เพื่อการพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพ. 2554.
