การจัดการด้านความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการตามมาตรฐาน ESPReL กรณีศึกษาห้องปฏิบัติการเคมี คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

บทคัดย่อ

ความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการทำงานของผู้ปฏิบัติการ ดังนั้นสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติจึงได้กำหนดแนวทางการจัดการความปลอดภัยตามมาตรฐาน ESPReL ซึ่งประกอบด้วย 7 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) การบริหารระบบการจัดการความ ปลอดภัย 2) ระบบการจัดการสารเคมี3) ระบบการจัดการของเสีย 4) ลักษณะทางกายภาพของ ห้องปฏิบัติการ อุปกรณ์และเครื่องมือ 5) ระบบป้องกันและแก้ไขภัยอันตราย 6) การให้ความรู้พื้นฐาน เกี่ยวกับความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการ และ 7) การจัดการข้อมูลและเอกสาร

วัตถุประสงค์ของงานวิจัยนี้เป็นการประเมินความเสี่ยงและจัดการความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการเคมี คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ดำเนินการยกระดับความปลอดภัยพบว่ามีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องทั้ง 7 องค์ประกอบ โดยใช้ ESPReL Checklist โดยตอนเริ่มโครงการในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2567 มีคะแนนรวมเริ่มต้นเพียงร้อยละ 23.71 และเมื่อสิ้นสุดโครงการในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2567 มีคะแนนรวมทั้ง 7 องค์ประกอบเท่ากับร้อยละ 83.43 โดยเมื่อพิจารณาคะแนนในแต่ละองค์ประกอบ พบว่าร้อยละของคะแนนขององค์ประกอบที่ 6 การให้ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการมีคะแนนสูงสุดร้อยละ 90 เนื่องจากเป็นองค์ประกอบที่จัดการได้ง่ายและสามารถดำเนินการก่อนที่จะยกระดับขององค์ประกอบอื่นๆ และในองค์ประกอบที่ 4  ลักษณะทางกายภาพของห้องปฏิบัติการ อุปกรณ์และเครื่องมือ มีคะแนนร้อยละ 79 ซึ่งมีคะแนนน้อยที่สุด เพราะยังมีข้อจำกัดในซ่อมแซมที่ไม่สามารถดำเนินการได้ทันที  เนื่องจากต้องใช้งบประมาณและแผนงานในระยะยาวในการบริหารจัดการเพื่อดำเนินการซ่อมแซมต่อไป อย่างไรก็ตามองค์ประกอบนี้มีคะแนนเพิ่มขึ้นมากเนื่องจากมีการดำเนินงานตามแผนงานระยะสั้น เช่น ป้ายข้อมูลที่เป็นตัวอักษร ชื่อห้องปฏิบัติการ ผู้ดูแลห้องปฏิบัติการ รวมทั้งสัญลักษณ์สากลแสดงความเป็นอันตราย