Health literacy Related to Self Health-care Behaviors of Village Health Volunteers, Mueang District,Samut Songkhram Province
Keywords:
Health literacy, Health behaviors, Village Health Volunteers, Self-management, Communication skillsAbstract
Non-communicable diseases (NCDs) represent a significant public health concern that is directly linked to people's health behaviors. Village Health Volunteers (VHVs) play a vital role in promoting community health, and having good health literacy enables them to manage their own health appropriately. This research aimed to examine personal factors, health literacy, and self-care behaviors of VHVs, as well as to investigate the relationship between health literacy and health behaviors. This cross-sectional study was conducted from December 2024 to January 30, 2025, collecting data from 286 VHVs in Mueang District, Samut Songkhram Province, using a statistically validated questionnaire. Data were analyzed using descriptive and inferential statistics. The findings revealed that the majority of VHVs were female (82.20%) and aged between 41-60 years (49.70%), with an overall moderate level of health literacy. When analyzing individual dimensions, VHVs demonstrated high levels of health knowledge but moderate levels of self-management and communication skills. Pearson's correlation coefficient analysis indicated a positive relationship between health literacy and health behaviors. Specifically, self-management skills (r = .26, p < .01) and communication skills (r = .25, p < .01) showed the strongest correlations with self-care behaviors. These findings highlight the importance of developing VHVs' health knowledge and skills to enable them to serve as role models and provide accurate health guidance to community members.
References
กฤศภณ เทพอินทร์, เสน่ห์ ขุนแก้ว. ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพกับพฤติกรรมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุตรดิตถ์. 2565;14(1):206–16.
อารีย์ แร่ทอง. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ 3อ 2ส ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน กรณีศึกษาตำบลหินตก อำเภอร่อนพิบูลย์ จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารวิชาการ กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. 2562;15(3):62–70.
World Health Organization. Diagnosis and Management of Type 2 Diabetes. Geneva: World Health Organization; 2020.
กรมควบคุมโรค. กรมควบคุมโรค รณรงค์วันหัวใจโลก ปี 2562 “Be A Heart Hero…Make A Heart Promise จงกล้าท้าทาย พันธสัญญาแห่งใจ” เผยโรคหัวใจขาดเลือดเป็นสาเหตุการตายอันดับ1 ของโลก [อินเทอร์เน็ต]. 2562 [เข้าถึงเมื่อ 20 พ.ย. 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/doe/news.php?news=9632&deptcode=
กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. รายงานสาเหตุการตายในข้อมูลมรณบัตร [อินเทอร์เน็ต]. 2567 [เข้าถึงเมื่อ 20 พ.ย. 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://spd.moph.go.th/
อรเกษม บังคมเนตร. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ 3อ.2ส.ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน(อสม.) ในอำเภอขาณุวรลักษบุรี จังหวัดกำแพงเพชร [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 20 พ.ย. 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://mis2.kpo.go.th/r2rkm/file/20220422154108.pdf
ทิพวัลย์ ชูประเสริฐ, พลอยไพลิน จันทร์มณี. การศึกษาสถานการณ์ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ในเขตสุขภาพที่ 11 พ.ศ. 2562 [อินเทอร์เน็ต]. 2562 [เข้าถึงเมื่อ 20 พ.ย. 2567]. เข้าถึงได้จาก: http://do11.new.hss.moph.go.th:8080/show_topic.php?id=12
กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. รายงานผลการประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพ และพฤติกรรมสุขภาพ ประจำปีงบประมาณ 2561 [อินเทอร์เน็ต]. นนทบุรี: กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ; 2561 [เข้าถึงเมื่อ 20 พ.ย. 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://hed.go.th/
Nutbeam D. The evolving concept of health literacy. Soc Sci Med. 2008;67(12):2072–8. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2008.09.050
สำนักงานสาธารณสุขอำเภอเมืองสมุทรสงคราม. ข้อมูลอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านอำเภอเมืองสมุทรสงคราม. 2567.
สุชาดา อินทรกำแหง ณ ราชสีมา, สมตระกูล ราศิริ, ธิติรัตน์ ราศิริ. บทบาทของอาสาสมัครสาธารณสุขไทย. วารสารวิจัยและพัฒนาด้านสุขภาพ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครราชสีมา. 2564;7(2):80–97.
ทรรศนีย์ บุญมั่น. ปัจจัยความรอบรู้ด้านสุขภาพที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมสุขภาพ 3อ. 2ส. ของประชาชนอำเภอเมืองสุโขทัย จังหวัดสุโขทัย. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีนอร์ทเทิร์น. 2566;4(1):137–52.
จุฑาภรณ์ สว่างเมฆ. ปัจจัยที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) หมู่บ้านปรับเปลี่ยนพฤติกรรมต้นแบบจังหวัดกระบี่. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อม และสุขภาพชุมชน. 2564; 6(3): 121-130.
ประไพพิศ สิงหเสม, พอเพ็ญ ไกรนรา, วรารัตน์ ทิพย์รัตน์. ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพกับพฤติกรรมสุขภาพตาม 3อ 2ส ของผู้สูงอายุ ตำบลหนองตรุด จังหวัดตรัง. วารสารวิทยาลัยบรมราชชนนีอุตรดิตถ์. 2562;11(1):37–51.
จักรพงษ์ ชมวะนา, ณฐา เมธาบุษยาธร. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความผูกพันองค์กรของบุคลากรโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบลจังหวัดสระบุรี. วารสารนวัตกรรมสุขภาพและความปลอดภัย. 2567;1(3):1–15.
Best JW. Research in Education. 4th ed. New Delhi: Prentice Hall of India Pvt. Ltd.; 1981.
Cronbach LJ. Coefficient Alpha and the Internal Structure of Tests. Psychometrika. 1951;16(3):297–334. doi:10.1007/BF02310555
Kuder GF, Richardson MW. The Theory of the Estimation of Test Reliability. Psychometrika. 1937;2(3):151–60. doi:10.1007/BF02288391
เชษฐภูมิ วรรณไพศาล. เครื่องมือการวิจัยทางสังคมศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 3. เชียงใหม่: ศูนย์บริหารงานวิจัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2562.
ปรางค์ทิพย์ อุจะรัตน, ปราณี ทัดศรี, ดวงนภา บุญส่ง. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการป้องกันตนเองจากโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของนักศึกษาพยาบาล. วารสารพยาบาลสงขลานครินทร์. 2565;42(3):14–24.
กิติพงษ์ เรือนเพ็ชร, ยุวดี งอมสงัด, นิภา สุทธิพันธ์, ปิยะอร รุ่งธนเกียรติ, ปัณณทัต บนขุนทด, เมธา พันธ์รัมย์. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของประชาชน อำเภอเมือง จังหวัดบุรีรัมย์. วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม. 2563;17(2):479–492.
เนตรนภา กาบมณี, สิริลักษณ์ อุ่ยเจริญ, ฐิติวรรณ โยธาทัย. ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ตำบลโนนสูง อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี. วารสารโรงพยาบาลสกลนคร. 2564;24(1):23–33.
อาภรณ์ คำก้อน, สุพัตรา บัวที, อัจฉรา ชัยชาญ, บุญญภัสร์ ภูมิภู, กัญจน์ณิชา เรืองชัยทวีสุข. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพในการป้องกันภาวะความดันโลหิตสูงของผู้สูงอายุในชุมชนเมืองและกึ่งเมือง. วารสารสุขภาพและการศึกษาพยาบาล. 2565;28(2):1–16.
อุไรรัตน์ คูหะมณี, ยุวดี รอดจากภัย, นิภา มหารัชพงศ์. ความรอบรู้ด้านสุขภาพกับบทบาทของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน(อสม.) ในการป้องกันโรคเรื้อรัง. วารสารกรมการแพทย์. 2563;45(1):137–142.
