การพัฒนาเมนูอาหารท้องถิ่นลดโซเดียม

ผู้แต่ง

  • ยุทธนา พรหมอุ่น -
  • รัฐพล ไกรกลาง

คำสำคัญ:

การพัฒนา, เมนูอาหารท้องถิ่น, ลดโซเดียม, ท้องถิ่น

บทคัดย่อ

 การบริโภคโซเดียมมากเกินไปเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง โดยเฉพาะโรคความดันโลหิตสูง ซึ่งเพิ่มโอกาสในการเกิดโรคไต โรคหัวใจและหลอดเลือด การลดปริมาณโซเดียมสามารถช่วยลดความเสี่ยงของโรคเหล่านี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาอาหารท้องถิ่นลดโซเดียมจำนวน 10 เมนู จากอำเภอสตึก จังหวัดบุรีรัมย์ ในกลุ่มตัวอย่างประชาชนทั่วไป อำเภอสตึกจังหวัดบุรีรัมย์ จำนวน 75 คน วิเคราะห์ใช้สถิติเชิงพรรณนาเพื่อเปรียบเทียบปริมาณโซเดียมและความพึงพอใจระหว่างสูตรทั่วไปและสูตรลดโซเดียม โดยใช้สถิติ Dependent paired t-test ผลการศึกษาพบว่า สูตรลดโซเดียมมีการลดปริมาณโซเดียมลงอย่างมีนัยสำคัญ เฉลี่ย ร้อยละ 64.41 (p < 0.05) ในขณะที่ค่าพลังงาน โปรตีน ไขมัน น้ำตาล และใยอาหาร แตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ คะแนนความพึงพอใจเฉลี่ยมากกว่า 7.00 คะแนน แสดงถึงการยอมรับของผู้บริโภค จากการศึกษาในครั้งนี้สรุปได้ว่า การลดโซเดียมในอาหารท้องถิ่นสามารถทำได้โดยการปรับเครื่องปรุง ลดการใช้วัตถุดิบแปรรูป และใช้เทคนิคการปรุงอาหารเฉพาะที่ช่วยคงไว้ซึ่งเนื้อสัมผัส สีสัน กลิ่น และรสชาติ สอดคล้องกับแนวทางองค์การอนามัยโลกที่แนะนำให้ลดการบริโภคโซเดียมลงมากกว่าร้อยละ 30 เพื่อส่งเสริมสุขภาพที่ดี ควรมีการติดตามผลระยะยาวเพื่อประเมินความยั่งยืนของแนวทางนี้  

เอกสารอ้างอิง

สุกิจ รักษาสุข. มารู้จักโซเดียมกันเถอะ [ออนไลน์] 2562 [อ้างเมื่อ 25 พฤษภาคม 2567]. จาก www.si.mahidol.ac.th/th/healthdetail.asp?aid=1365

วีรนุช รอบสันติสุข, สิริสวัสดิ์ วันทอง. ลดเค็ม พิชิตภัยเงียบ [ออนไลน์] 2564 [อ้างเมื่อ 25 พฤษภาคม 2567]. จาก https://www.thaihypertension.org/files/237_1.LowSalt.pdf

Mente A, O'Donnell M, Rangarajan S, McQueen M, Dagenais G, Wielgosz A, et al. Urinary sodium excretion, blood pressure, cardiovascular disease, and mortality: a community-level prospective epidemiological cohort study. The Lancet 2018 Aug; 392(10146): 496-506.

Feng J He, Monique Tan, Yuan Ma, Graham A. Salt Reduction to Prevent Hypertension and Cardiovascular Disease: JACC State-of-the-Art Review. Journal of the American College of Cardiology 2020 Feb; 75(6): 632-647.

World Health Organization, (WHO). global report on sodium intake reduction [Online]. 2023 [cited 2024 May 25]. Available from : https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/366393/9789240069985-eng.pdf?sequence=1

อรรถเกียรติ กาญจนพิบูลวงศ์, ภานุวัฒน์ คําวังสง่า, สุธิดา แก้วทา, บรรณาธิการ. รายงานสถานการณ์โรค NCDs เบาหวาน ความดันโลหิตสูง และปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้อง 2562. กรุงเทพ ฯ: สํานักพิมพ์อักษรกราฟฟคแอนด์ดีไซน์; 2563.

กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค. แนวทางการดำเนินงานโรงพยาบาลเค็มน้อยอร่อย (3) ดี [ออนไลน์] 2563 [อ้างเมื่อ 25 พฤษภาคม 2567]. จากhttps://ddc.moph.go.th/uploads/publish/980120200206080718.pdf

งานเวชระเบียน โรงพยาบาลสตึก. (2566). เวชระเบียนผู้ป่วยโรคเบาหวาน-ความดัน ปี 2566. [อ้างเมื่อ 25 เมษายน 2567], จาก ระบบ HOSxP โรงพยาบาลสตึก.

พัศมัย เอกก้านตรง, อุไรพร จิตต์แจ้ง, ประไพศรี ศิริจักรวาล, วันทนีย์ เกรียงสินยศ. ปริมาณโซเดียมในอาหารยอดนิยมภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย. ว.สุขภาพและการศึกษาพยาบาล 2561; 24(2): 6-17.

กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลสตึก. (2563). รายงานสำรวจตำรับอาหารท้องถิ่น อ.สตึก กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลสตึก ปี 2563.

นริศา เรืองศรี, อุไรภรณ์ บูรณสุขสกุล, อลงกต สิงโต. การยอมรับและความพึงพอใจต่อตำรับอาหารลดหวานมันเค็ม. ว.บูรพาเวชสาร 2561; 5(2): 38-49.

Beeren C, Groves K, Titoria PM. Reducing salt in foods. 2nd ed. United Kingdom: Woodhead Publishing; 2019.

Lopes CO, Barcelos MFP, Dias NAA, Carneiro JDS, Abreu WC. Effect of the addition of spices on reducing the sodium content and increasing the antioxidant activity of margarine. Food Science and Technology 2014; 58(1): 63-70.

Harada-Padermoa SS, Dias-Facetob LS, Selanic MM, Alvimd ID, Flohe EIS, Macedoe AF, et al. Umami Ingredient: Flavor enhancer from shiitake (Lentinula edodes) by products. Food Research International 2020; 137: 109540.

Ang SS, Rashedi M, Fitry I. Production of Different Mushroom Protein Hydrolysates as Potential Flavourings in Chicken Soup Using Stem Bromelain Hydrolysis. Food Technol. Biotechnol 2019; 57(4): 472-480.

ทิพย์วลี จุลมัญลิก, ศศิธร คงเรือง. สมบัติเชิงหน้าที่และการประยุกต์ใช้โปรตีนไข่ขาวไฮโดรไลเสท. ว.เทคโนโลยีการอาหาร มหาวิทยาลัยสยาม 2562; 14(1): 69-87.

วรวรรณ ชัยลิมปมนตรี. ลดเค็มครึ่งหนึ่ง คนไทยห่างไกลไตวาย [ออนไลน์] 2564 [อ้างเมื่อ 25 พฤษภาคม 2567]. จากhttps://www.nephrothai.org/wp-content/uploads/2020/08/ลดเค็มครึ่งหนึ่ง-คนไทยห่างไกลไตวาย.pdf

Chailimpamontree W, Kantachuvesiri S, Aekplakorn W, Lappichetpaiboon R, Sripaiboonkij Thokanit N et al. Estimated dietary sodium intake in Thailand: A nationwide population survey with 24-hour urine collections. The Journal of Clinical Hypertension 2021 April; 23(4): 744–754.

กาญจนาภรณ์ ไกรนรา. ผลของโปรแกรมกระตุ้นการรับรสต่อปริมาณการบริโภคโซเดียมและ ระดับความดันโลหิตของกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง.ว.โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ 2565; 7(3): 83-94

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-10-14

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย