Anesthetics Administration via Nebulization

Abstract

มนุษย์หายใจเอาอากาศเข้าสู่ปอด เพื่อนำออกซิเจนไปใช้ในกระบวนการสันดาปอาหาร ได้เป็นพลังงานสำหรับร่างกายนำไปใช้ในกิจการต่างๆ อากาศที่หายใจเข้าไป ไม่เพียงประกอบด้วยออกซิเจน ไนโตรเจน คาร์บอนไดออกไซด์ หรือก๊าซเฉื่อยเท่านั้น ยังมีไอน้ำ ฝุ่นละออง อนุภาค เชื้อโรคและจุลินทรีย์อีกหลายชนิด อนุภาคที่มีขนาด 0.1-200 ไมครอน (micron or micrometer; 1 µm = 1/1,000 millimeter) จะถูกสูดดมผ่านเข้าสู่ทางเดินหายใจได้อย่างสะดวก เมื่อเข้าไปแล้วจะมีการกระจายตัวใน 4 ลักษณะด้วยกัน มากหรือน้อยขึ้นอยู่กับขนาด รูปร่าง และความหนาแน่นของอนุภาคนั้นๆ ถ้ามีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางน้อยกว่า 0.5 ไมครอน อนุภาคจะกระจายตัวอย่างไร้จุดหมาย ไม่แตกต่างอะไรกับการเคลื่อนไหวของก๊าซ (Brownian motion) ส่วนใหญ่จะลอยฟุ้งเข้าออกตามการหายใจ ถ้ามีขนาด 0.5-1 ไมครอน น้ำหนักของมวลที่ต้องต้านกับแรงเสียดทานในทางเดินหายใจ จะทำให้ตกตะกอนไปเกาะอยู่ตามแขนงหลอดลมขนาดเล็กหรือภายในถุงลมปอด ส่วนอนุภาคขนาดมากกว่า 1 ไมครอน หรือมีลักษณะเป็นเส้นใย เช่น ฝุ่นใยแก้ว (asbestos) จะเข้ายึดเกาะกับผนังทางเดินหายใจ และถ้ามีขนาดใหญ่กว่า 10 ไมครอน จะตกค้างบริเวณทางแยกของทางเดินหายใจ เช่น ภายในโพรงจมูกและหลอดคอ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความเร็วของอากาศที่ไหลผ่านและมวลของอนุภาคเป็นสำคัญ การรักษาและบรรเทาโรคต่างๆในระบบทางเดินหายใจ สามารถอาศัยการบริหารยาได้หลายรูปแบบ คือ ชนิดรับประทาน ชนิดฉีด หรือชนิดสูดดมเข้าสู่ทางเดินหายใจ โดยเฉพาะการบริหารยาโดยการสูดดม เป็นอีกหนึ่งวิธีที่มีประสิทธิภาพในการนำตัวยาเข้าสู่ร่างกาย ผ่านทางช่องจมูก ช่องปาก คอหอย กล่องเสียง หลอดลม และหลอดลมแขนงย่อย ก่อนที่ยาจะถูกดูดซึมบริเวณเนื้อเยื่อถุงลมปอดกว่าข้างละ 300 ล้านหน่วย คิดเป็นพื้นที่ผิวมากถึง 75 ตารางเมตร5 ซึ่งเป็นการออกฤทธิ์โดยตรงที่ตำแหน่งเป้าหมาย การศึกษาพบว่า ในการบริหารยาแต่ละครั้ง ละอองยาจะออกฤทธิ์เพียงร้อยละ 10-206 เนื่องจากละอองส่วนมากที่มีขนาดใหญ่ จะเกาะตามผนังหรือทางแยกตลอดทางเดินหายใจ จึงส่งผลข้างเคียงค่อนข้างน้อยกว่าการบริหารยาด้วยวิธีอื่น และสามารถบริหารยาซ้ำได้อย่างปลอดภัย